Gàidhlig / English
Adan, Curracan-cinn agus Ceannan-bhàrr

Adan, Curracan-cinn agus Ceannan-bhàrr

Air a sgrìobhadh le Calum air 28mh Am Màrt, 2024
“Cia dhomh m’ad.” “Cò d’ ad? Dè seòrsa?” Bha, is tha, na Gàidheil riamh air an dòigh glan le adan, gach seòrsa dhiubh, agus bheir sinn sùil air feadhainn dhiubh an t-seachdain-sa.

Tha ìomhaigh a’ bhonaid glè làidir ann an suaicheantas nan Gàidheal o chionn an naoidheamh linn deug, mar is lèir dhuibh le faclan eadar-dhealaichte air a shon: Boineid; Bioraid. Tha facal eile againn airson adan anns an fharsaingeachd, Bras.

A bharrachd air adan tha Currac againn cuideachd agus tha àite ann an seanchas nan Gàidheal glè làidir: “Currac an Rìgh”; “Currac na cuthaige”; “Currac-oidhche”; msaa. A bharrachd air seanchas tha an currac làidir ann am gnàthasan-cainnt agus màirnealachd: “Bha currac gheal air an tarraing”; “Tha currac air a’ bheinn”; “Tagh do bhean ’s i na currachd-oidhche”; msaa.

Airson roghainn eadar-dhealaichte de dh’adan tha na leanas ann: Ad àrd; Crùsgan; Adag; Adagan; Ad bobhlair; Ad-mholach; Bòineid-béin; Currac-béin.

A thaobh adan bioraich tha Piorraid ann agus tha Goigean airson ad màileachain (tha feagal ann gum bi e fada ro bheag dhuibh, ged-thà).

Tha glan de dh’fhios agam gu bheil fìor sheann ad againn uile nach cleachd sinn gu cunbhalach, no a chaitheamaid fada ro thric a tha feumach air fhaotainn clìoras, agus ’s e Sgrogag, Sgrogaid, Sgruigean, Sgalla, no Sgulair a rèir a mheid, a thugamaid airson “ad gun tolg”, mar a chanamaid.

Tha adan glè chudromach dhuinn airson obrach mar an ceudna, mar as lèir dhuibh anns an liosta na leanas: Ad-chogaidh; Ad-chonnlaich; Ad-chruaidh; Àrd-chluasach; Àrd-ghrèine; Bonaid biorach; Currac-easbaig; msaa.
 
A' tilleadh dhan ad bhiorach fad treise, fàgaidh mi sibh le seanfhacal a chualas mu bhuaidh ad air snas cuideigin: “’S i ’bhonaid bhiorach a nì ’n gille smiorail”. A bheil eòlas adain eile agaibh? Leigibh fios dhuinn air facebook, twitter agus ar làrach-lìn fhèin!
Chaidh ur beachd a chur a-staigh gus sgrùdadh a dhèanamh air
Chan eil beachdan rim faotainn airson a’ phuist seo