| Word-list (‘Faclan’) |
| dais | cruach feòir (hay stack). |
| sgot | ciall (sense). Cha’n eil sgot agad. |
| leabaidh-tuime | a chuid sin ann an deireadh luinge anns a bi taoim a laighe. |
| cronan-bleoghainn | duan neo rann air a ghabhail ’s bleoghainn a’ chruidh (milking croon). |
| spàrr-ghaoithe | [NOTES: see below.] |
| gàinne | gàine [sic] an dubhain (barb of the hook). |
| balg-saighid | poca anns a biodhta a cumail na saighdean (i [?]). |
| sgoic | théid thu ann agus (frown) sgoic ort (Harris expression). |
| spluc | of the same class of words, similar [to sgoic?]. |
| sirig | decay, a person losing weight thus. Tha sirig air tighinn ann. (Harris) |
| silc | a drop. An tug thu bainne o’n bhoin: cha tug silc. |
| sine | sine bà. |
| giobal | gill’òg (giullan). |
| talamh-toll | talamh bristeach ’na thuill. |
| troc | neach air a dhol gu mi-dhiu – ’s e troc th’ann. |
| bleiream | ciall mar: Cha’n eil bleiream agad. (Harris) |
| siomal | not an iota of a difference as: gun siomal a dh’atharrachadh (Harris expression). |
| siablaich | ag iasgach le slait. |
| deimeadh | Thuit e gun deimeadh. “down for the count [?]”. |
| trealabhaid | stuth air a chruinneachadh de sheòrsa measgaichte anns nach eil mor fheum. Bha trealabhaid dhe. I think it’s an invented form of a word, perhaps originating or derived from the English word “trawling”. |
| ball-dóbhrain | spot, comharra air a chraiceann (beauty spot). |
| conablach | dà leth. Rinn mi conablach dhe. |
| sòla | fiodh air urlar eitheir, pios fiodha fo chasan neach ann an direadh neo toiseachd, eithear beag. Air a bithear a seasamh mar leac-fiodha. |
| bial-mòr | bial eithir air a bheil timchioll àrd suidhichte. |
| smuig | uisg’ as an t-sròin. Bha smuig as an t-sròin aice, neo aige. |
| seid | leabaidh de chamhlach air an làr – aodach leabadh air a chuir air a lar, neo faodaidh camlach [sic] a bhi foidhe gu cadal air. |
| buidheag | dìthean (buttercup). |
| corra-ghlas | ean (corncrake). |
| boga-nid | already referred to previously, is I think a tit bird not any particular one – I know for certain it’s a bird, a tit bird – very likely any tit bird or any of the tit bird family, a general term. I remember hearing the term used years back. This is my definition – perhaps someone else has some other or can have a further definition. |
| tioma-taisean? | fannachadh laige (1 [?]) le bhi do timchioll: bi e tighinn air caoradh? taisean? – explanation? – tuathalan, luairean. [?] |
| paiseanadh | (into a faint). Chuir mi ann am paiseanadh e. |
| tinne | link of a chain. Sometimes pronounced “teinne”. Dul de shlabhraidh. |
| arspag | ean, faoileag theirear anns na Hearadh: Farspach. Black backed gull. |
| taisean | (bones) as: Cha’n eil annad ach na taisean (bare bones). |
| grimire | fear a bhios a grimeadh air falbh rudan, a criomadh piosan arain. From greim. [NOTES: the last piece of information added on one of the following pages, see below.] |
| criomaire | [See grimire.] |
| murragan | rudan a thig air a mhuir gu tir – rud ’s a bith. An t’fhuair thu murragan an diugh air a’ chladach? |
| sliuchdadan | ni air a thilgeal pios de sglart [?] (slate) gu bhi srucadh air uachdar na mara neo air an uisge. |
| spliongag | pios leathair anns a bi clach air a cur s an leathar sin le da thraing as air a shuaibeadh gu bhi tilgeal na cloiche (sling). |
| spidean | cleasachd, dòigh cur seachad am measg na balach sgoile. |
| clonstar | (large or extra large). Clonstar mhor cloiche. Bha e lorg clach mhor ’s fhuair e ’n sin clonstar, a thilg e. |
| clapanaich | Bha e dha clapanaich (clapping her on the shoulder). |
| cùlaisd | ceann shuas tigh tubhaidh, pairt shuas an tighe etc. |
| talan | (division) part of a house, a dividing wall: bhiodhta cleachdadh an fhacail gu h-àraidh anns na seann tighe – tighe tubhaidh. |
| làr-puill | lar, seòrsa lair a bhiodhadh ann an tigh – ‘taigh’ tubhaidh. |
| starragan? | here (bunan fhiaclan grota) anns a bhanas or crows. Perhaps there is a proper rendering. I am not quite sure if this is exactly? I am doubtful. I know there is such a word for bunan fhiaclan grota anns a bhanas? |
| seiceil | seiceil ann an cuibheal shniomh (from shackle). |
| sichd | aghaidh nach ann air tha an aghaidh, sichd (cheek [?]). |
| dràbhag | druthag uisge air ùrlar shoithich. |
| caomhag | an endearing female, kind, well-liked etc., nighean òg chaomh. |
| calaisteach | dripeil, trang (busy). |
| comhachag | ean cailleach oidhche (another name for it). |
| galahad | An tu tha sud a ghalahad (referring to a female). |
| pannt? | Tha e cho math dhuit chuir dh’an phannt, pawn (pawn shop). |
| lannsa | sgian lighiche (lance). |
| siola | siola na h-easgainn. Part of the entrails of an eel. From siol. |
| cuis-bhùird | a laughing stock, cuis mhagaidh. |
| piocas | galair (chicken pox). |
| piocach | theirear anns na Hearadh smalag (nach e?). |
| bloudaire | a halfwit person (duine caran bharr a bhi ceart). |
| spàrr-gaoithe or -ghaoithe | sparr ann an tigh dubh (parting). |
| spàrr-bhochd | beggar’s roost. Cha urrain dhomh a radha gu firinneachd an e bochduinn mar a theirte “poor house” seo mar a shaoileas mi e? |
| spiolag | ’Se spiolag (naughty girl) th’innte. |
| fiolag | [See spiolag.] |
| grimire | from greim (previously noted) on a former page. I forgot to explain. [NOTES: see ‘grimire’ above.] |
| crimire | from crimeag. |
| crùcan | (a child’s palm). Cum do chrùcan. |
| treallaich-catha | aftermath, ni de’n h-uile rud air fhagail a deighidh sabaist neo cath ’s a bith. |
| sos | quite a portion. Fhuair e sòs [sic] math, cuibhrionn mhath. |
| gànrachadh | (complete mess) Tha thu (mi) air do ghrànrachadh [sic] leis. |
| spitheag | (missile) spitheag cloiche. |
| bob-bò | da fhacal cuideachd gu bhi air a chleachdadh gu eagail a chuir air leanabh ma bhios e dol a àite nach saoilear a bhi freagarrach. |
| duileasg | nàduir feamainn (dulse). |
| putan-croinn | (button on the top of a mast) anns na soithichean móra, air mullach a chrionn, putan air mullach crann gu bhi cumail an uisg ás. |
| iap | ’S e dh’iap tha sud. Yob from yob – a current expression. |
| balg-meadhainn | Rug e air bhalg meadhoinn [sic] air (belly bulge). Meadhainn – middle. |
| fuaine | bior fiodha (peg). |
| liath-fàil | air son cul an dùirn, bracelet. |
| ceann-criche (Lewis) | ciste-laighe. (Harris) |
| caoirnean | (small amount) caoirnean dhe a’ cliucheadh (sgadan). |
| dealg | prìne (pin). |
| camaràd | companach (from comrade). |
| garbhag | iasg (sprat). |
| feocallan | beathach (ferret). |
| còmhla | dorus. Cul na còmhla. |
| ball-seirc | beauty spot. “More associated with a beautify expression than ball-dobhrain” mark on the skin. |
| suaigean | rud beag de dh’aoraich aithneachadh: bha suaigean air (happy). |
| seannsal | buile, droch bhuille. Fhuair e seannsal. |
| soic | sròn mar a mach. Bha soic a mach oirre (protruding nose). |
| tuaim-thàmh | cho marbh anns an tuaim: neo thainig tuaim-thàmh – death sleep, rest. |
| cearbadan | insect of the beetle family. |
| sonc | from sank. Chaidh e sonc. |
| rebeanach | iasg (bodach ruadh beag). |
| linn-chlach | linn air a cur le clachan gu a toirt fodha (with stone sinkers). |
| amhras | amhras an linn: thoir thugad an t-amhras chuid dhe air fhidheadh. |
| crois-iarna | gu bhi deanamh iarnachan de shnath. |
| boiseag | làn duirn bheag mar boiseag mhine (wee handful). |
| brigeadh | a deanamh striochd le oisean na spaide ’g bualadh air an talamh mar a bhios neach a bhios a’ cur buntàta ni e striochd air meud a cheap… brig an toiseachd e. |
| suitseach | (force) wind blowing to a force as: Tha suitseach oirre. |
| srulais | mixture of material of a distasteful approach: Cha’n eil an sud ach srulais. Srulais gu leoir aige (gossip). |
| drein-a-charois | scowl on the face with the mouth to reveal it. Drein a’ cur a bheòil ann an cruth. |
| teasd | (death) an old expression. “Theasd e” confined to the Mainland area: Perthshire and perhaps Argyllshire. |
| rudan | substitutional [sic] term. Fac thu rudan. |
| plang | planca (plank in English). |
| planca | [See plang.] |
| gothadh | a jerk forward. Thug e gothadh as – referring to a person falling from a pier or wall into the sea – ’s chaidh e, neo thuit e mach air a’ mhuir (1). (2) there is the word “goth” – judging. |
| drabhs | Tha drabhs aig air an teine (fuaim mar a bhios ag geir ’n uair a thilgear pios dhi dh’an teine). |
| sgiuch | Fhuair e sgiuch mhath ann – he got a good portion there. Thug e sgiuch bhuaipe. |
| gidseog | Cè gidseog tombaca – a wee cut of tobacco. |
| shóa | pios tombaca air son a chagnadh (chewing). |
| sòrnach | àit air son preis dhath, ait [sic] air bi preis dhath air a suidheachadh. |