< Back to results
rsion="1.0"?>

Word List

Informant(s)
Name
John Ranny MacKeegan
Age
c.80yrs
Location
Canada, Cape Breton, Mira Co., Marion Bridge
Date
1983
Notes
  • Source: Recording CB06-83-05 of Seosamh Watson collection recorded June-Sept. 1983
rkTable">r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>r>
rong>Arong>acmhainnn. ‘equipment’: harness eich … canaidh àsan [muinntir Uibhist Chinn a Tuath] ~aimhreitn. ‘discord’: cha robh uimhir ~ anns an t-saoghal ’s a tha ann an-diughair sonprep. ‘for’: ’ toir’ taing ~ cho math ’s a fhuair iad air n-adhart; bha iad glè mhath ~ a chèile a chuideachadh; ach bha -- ai’son airgead a fhaighinn sa gheamhradh cha robh e furasta; ach cha robh iad nan tàmh air a shon sin ‘despite that’àireamhn. ‘number’: bho chionn ~ mhòr bhliadhnaicheanàiridh, gu h-~adv. ‘especially’: gu h-~ an fheadhain a thàinig às an t-seann dùthaichàiten. ‘place; farm’: tha pìos math ~ againn … pìos math fearainnaithnen. ‘acquaintance; knowledge’: chan ~ dhomhsa gu robhrong>Brong>bàta-seòlaidhn. ‘sailing ship’: agus thòisich iad fhèin air togail nam bàtaichean-seòlaidh [pɑ:tiçən]beannachdn. ‘~ Dhè leat!’ [duine] a’ fàgailbeò-shlann. ‘livelihood’: nuair a fhuair iad beathaichean … dh’fheumadh iad ’son am ~ a dhèanamh, ’son a bhith beòbheirvb. ‘take’ VBL. N. feir: caoraich a’son a’ chlòimh a ~ [fɤr] dhiubh; chaidh e a thoir’ [fɤr´] dhaibh le fear dha na daoine mòra; COND. PASSV.: nuair a bheirte ~ [fɤr] nan caorach ibiùirne(piùirn) n. ‘reel’ air a spàl ’s air a bh.blocn. ‘block’: bha iad air an gearraidh nam ~aicheanbrith, gu ~indef. ptcle ‘whatever’: flùr no ~ gu dè a bh’ annbuaidhn. ‘conquest’: fhuair Sasainn ~ air an fhearann ’s air Nova Scotiabùidseirn. ‘butcher’: crodh ’son an creic ris na ~ean ’son feòilbuileachadv. ‘completely’: dh’fhàg mi a’ farm … ach cha do dh’fhàg mi ~ erong>Crong>calln. ‘loss’: duine sam bith air an tigeadh ~ mòrCallainnn. ‘New Year’: GIN.: Oidhche na ~ ’s ann faisg air Nollaig a bha icanvb. ‘say’ VBL. N. ~tail: cha chuala mi iad ’ ~ acmhainn ’-riamhcànail(cànain) n. ‘language’: tha mi ’creidsinn gun atharraich a chuile ~ ri ùinecànann. ‘language’: tha a’ chànan [xɑ:nən] air atharrachadh uimhir sincasn. ‘foot’: ach aon uair bhiodh iad ’ dol ann le ’n cois -- ’son ~, greim lòthan; lòthainn that’s greim lòthainneceann, anprep. ‘along with’: am fear aig a bheil fortan tha ’ chrois aige ’na ch.ceart-adj. ‘same’: chuala mise ’ cheart uimhir ùrnaigh ann an Gàidhlig ’s a chuala mi ann am Beurlaceird‘craft’: GEN.: uidheam airson a chuile chiùirdchonprep. ‘to, till’: chùm iad … greim air a’ Ghàidhlig ~ an latha an-diughcìorvb. ‘comb’: VBL. N.: ~adh: ’s bha i air a ~clach-bhleithn. ‘grindstone’: ~, clach a’ bhleith a chanadh iad an seocòirn. ‘right’: ghabh na Sasannaich an long, ghabh iad ~ air a seo, bha ~ aca cuideachdcomasachadj. ‘capable’: bha iad ~ air … an obair a dhèanamh iad fhèincomhar, an ~prep. ‘to, towards’: gun tighinn an ~ an àitecosgvb. ‘cost; spend’ vbl. n. ~: bha e ’ ~ cus; an àm an t-samhraidh cha b’ urrainn do dhuine sam bith sin a ch.còtann. ‘cotton’: bhiodh aca aig an àm sin ri ~ a fhaighinn cuideachd ’s bha ’n ~ air am fighe a-miosg a chèilecrannachann. ‘churn’: loinid a’ chinn chuachaich ’ cur mun cuairt a’ mheidhg [vĩŋg´] (from local song)crann-treabhaidhn. ‘plough-share’creidvb. ‘believe’ VBL. N. ~s: bidh gu bràth, tha mi ’ ~croisn. ‘cross’: am fear aig a bheil fortan tha ’ ch. aige ’na cheanncruinnichvb. ‘gather’ VBL N. cruinneachadh: bhiodh iad a’ ~ còmhlacruinnichvb. ‘gather’ VBL. N.: ~nneachadh: bha i an uair sin air a ~ ’s air a cur an pòcannancuidichvb. ‘help’ VBL. N.: cuideachadh: cha b’ urra dhomh ’ ch. gun an ionnsachadhcuimhnen. ‘recollection’: chan eil gin do rhymes agam air ch.; tha òrain agam air ch.cuirvb. ‘put’ VBL N.: ~: gan ~ air soithichean, air bàtaichean … gan ~ air falbhcunntasn. ‘account’: a rèir ~ aircurn. ‘weft’: ris a sin a chanadh iad an ~ ’s an dlùthcurachdn. ‘cultivation’: a’ choille mhòr a leagail agus ~ a dhèanamhcusn. ‘surfeit’: chan eil dùil a’m ~ obrach a dhèanamh às a dheoghaidh seo; ach bhiodhrong>Drong>dalaadj. ‘second (one of two)’: ma bha thu làidir gu leòr chuireadh tu ’ ~ fear air muin ’n fhear eile, ’s dh’fhalbhadh tu leis na dhàdè marinterrog. ‘how?’: ~ a tha si-pèin?dèanvb. ‘do’ VBL. N. ~amh: a-nis, chan eil mi ’ ~ ’-mach ‘understand’deas, a ~adv. ‘south’: a’ chuid a ~ de Nova Scotiadeireadh-bhuanan. ‘harvest thanksgiving service’: rud ris an canadh iad ~; bhiodh an ~ air a cumail mar a bha -- è ‘celebration’, ’ toir’ taing don Nì Mathdhànum. pron. ‘two (persons, things)’: chuireadh tu fear air muin ’n fhear eile, ’s dh’fhalbhadh tu leis na ~doprep. ‘to’ REL.: sin an eaglais dha robh sinn a’ dolrong>Erong>eallachn. ‘burden, load’: sin agad ~ an duine leisg’ [lɛskh]rong>Frong>far 1prep. ‘off’: nuair a bheirte ~ [fɤr] nan caorach i; nuair a thàinig i ~ [fɛr] nan caorachfar 2vbl. ptcle. ‘where’: pàirt ~ [vɛr] am biodh e; shuas ~ [fɛr] a robh a’ chuid bu mhotha dha na Acadiansfearmn. ‘farm’: a’son a’ ~ [fɛrəm]fireannachn. ‘man; male’: bhiodh iad a’ dèanamh còtaichean fh.; cha robh na fireannaich [içə]; cha do chleachd iad figheadaireachd; cha chuala mise duine a thàinig a-nall ’-riamh, fireannaich a’ fighefortann. ‘cross’: am fear aig a bheil ~ tha ’ chrois aige ’na cheannfrotha[=?] n. gìor … ris an canadh iad ~ [sounds like Eng. ‘fro’]fuaragn. ‘traditional dessert’: min chorca agus uachdarrong>Grong>garrdhan. ‘plot’: tha ~ beag agam; PL. bha ~n [kɑrè-ən]; obair mhòr, ~ngearn. bha ~ aca airson a spliotaidh; tuagh no ~ mar seo, cha robh eòlas aca airgheibhvb. ‘get’ COND. PASSV. cha robh àiteachan ann anns am faighte a cheannach; PAST: cha deachaigh cur às daibh ach cha d’fhuair iad leoth’ mar a bha dùil acaglacvb ‘lock’: VBL N.: ~adh: gu robh iad gan glasadh anns na h-eaglaisean beaga … agus gan ~.glasvb ‘lock’: VBL N.: ~adh: gu robh iad gan ~ anns na h-eaglaisean beaga … agus gan glacadhgnothachn. ‘business; treatment’: rinn na Sasannaich an ~ cho dona dhaibhgreim lòthainnn. ‘lumbago’: bha e gu mathrong>Irong>innleachdn. tha cuimhne a’m nuair a thàinig a ~ an ùra(?)iomadachadj. ‘numerous’: thàinig ~ tàilleir a-nall an seoiscop. vb.: pres. indir. rel..: gun: tha mi ’ smaoineach’ ~ e ‘acmhainn’ ’ tha ceartrong>Lrong>leprep. ‘by’: chaidh e a thoir’ dhaibh le fear dha na daoine mòraleprep. ‘with’ 2pl. leibh: nuair a bhiodh tu … ’ fàgail an taighe: ‘Latha math ~, oidhche mhath ~ ‘s beannachd ~!’leigvb. ‘let’ VBL. N. ~eil: bha sin air a ~ seachadleigheasn. ‘healing’: tobar-~ shuas anns a’ Phon’ Mhòrloinidn. ‘churn-dash’: ~ a’ chinn chuachaich ’ cur mun cuairt a’ mheidhg [vĩŋg´] (line from local song)rong>Mrong>mathadj. ‘good’ SUPLTV.:fheàrr: bha iad a’ fuireach anns a’ choillidh, mar s b’ ~ a b’ urra dhaibhmeadhgn. ‘whey’: loinid a’ chinn chuachaich ’ cur mun cuairt a’ mheidhg [vĩŋg´] (from local song)muileannn. ‘mill’: cha robh muileann ann aig an àm; PL.: bha muiltean ann, muiltean bleith; agus bha muiltean a bha iad fhèin a’ dèanamh aig an dachaigh; muiltean uisge agus mun do thòisich a’ mhuileann uisge fhèinmuinntirn. ‘people’: cha chuala mi aig aig ~ m’ aois fhèin ’-riamh e.munvbl. ptcle. ‘before’: bha iad air a bhith ’ seo … ceud bliadhna ~ tàinig na Gàidheilmun Nvbl. ptcle. ‘before’: mar a bha i mun do dh’fhalbh iadrong>Nrong>Nì Math, ann. ‘God’: ’ toir’ taing don ~rong>Orong>òrgainn. ‘organ’: tha cuimhne a’m nuair a thàinig a’ cheud ~ dhan eaglaisrong>r"/>Rrong>rèir, a ~prep. ‘according to’: a ~ ’s mar a bhithinn a’ cluinnteilrolagn. bha i ri ~an air a dhèanamh oirre, mar gum biodh i air a rolladhruithvb. ‘run’ VBL. N. ~ muilinn-shàbhaidh air a ~ le uisge; bhiodh muileann-bleith aige cuideachd, ’s bhiodh muileann-chàrdaidh aigerùsgvb. ‘shear’ COND. PASSV.: nuair a rùisgte na caoraichrong>Srong>sàbhn. ‘saw’: bha an log air a cur air a ceann suas ri seo agus bha ~ aca air a son sin a dhèanamh; dithis aig gach ceann don t-~ agus sin mar a bha iad a’ sàbhadhsàbhvb. ‘saw’: VBL. N. ~adh sin mar a bha iad a’ ~ nam bùirdseaclan.: bha cumadh air mar gum biodh crudhs eich agus fiaclan ann, cha robh e ’na chnapan idir ach bha i ’ dol cothrom air n-ais ’s air n-adhart air an t-~, bha ’n ~ ’ dol mun cuairtsean bheann. ‘old woman’: ma bha -- an t-~ anns an taigh … dhèanadh ise -- a’ chuid -- bu mhotha dhethsgaoilvb. ‘spread’ VBL. N.: ~eadh: bha a’ chlòimh air a nighe ’s air a ~ a-machsgeitsesàbhaidhn.: sàbh ris an canadh iad ~.sgunnairn. ‘scooner’, pl.:bha ~ean a’ tighinn an seo an uair sin ’s ~ean a’ dol air feadh an t-saoghail uilesgurvb. ‘stop’: cha do ~ i, tha Gàidhlig air a bruidhinn fhathastslànadj. ‘hail, healthy’: ‘~ dhut! tha mi ’n dòchas gum bi thu ~, fallain’, no nuair a tha duine a’ fàgail; feadhain aca fhèin tàire mhòr a’ togail an teaghlaich, feadhain nach robh ~ cha robh chuile duine cho ~spàln.: ‘weaver’s shuttle’: air a ~ ’s air a bhiùirnesuasadv. ‘surviving’: fhuair mi pension … ’s ann air a sin ’ tha sinn ~ an-dràstarong>Trong>tàilleireachdn. ‘tailoring’: tàilleir … ’ dh’ionnsaich an ~ anns an t-seann dùthaichtàiren. ‘hardship’: fhuair iad ~ mhòr a ionnsachadhtàmhn. ‘quiet’: ach cha robh iad nan ~ air a shon sintaobh, a th.prep. ‘on account of’: bha iad a’ faighinn beagan airgid a th. seo teaghlaichean cho mhòr agus cha bhiodh ~ air fhàgailteòmbar(seòmbar) n. ‘room’: nuair a dh’fhàg e ’n ~thèidvb. ‘go’: COND.: reaghainn mun cuairt am Pictouthigvb. ~ aig ‘can’: ~ aca bruidhinn ris a’ Franngachtiorblaid(trioblaid) ‘trouble’: sian a beireadh ~ mhòr dhatogvb. ‘raise; build’: VBL N.: ~ail: a’ ~ ùbhlan ‘s a’ ~ -- measan dhan [ɣən] t-seòrsa sin; thòisich iad fhèin air togailtuaghn. ‘axe’: ~, ~annan do gach seòrsa, ~annan leathann mar a chanamaid airson a bhith ’ squareadh; ‘s ann leis an ~ leathann a dh’fheumte sin a dhèanamhtuaiream, mu th.adv. ‘about’: sin mu th. ‘s na thèid agam air innseTuathachn. ‘N. Uist native’: na Tuathaich, muinntir Uibhist Chinn a Tuathtuathanachasn. ‘farming’: ‘s ann ri ~ a bha sinnrong>Urong>uidheamn. ‘equipment’: ~ shaoirsneach’, ~ ghoibhneach’, ‘s ~ chlachaireach’uimhirn. ‘number’: chan eil mi ‘ dol a innse dè ~ e; cha robh ~ aimhreit anns an t-saoghal ‘s a tha ann an-diugh; tha a’ chànan air atharrachadh uimhir sin; chuala mise ‘ cheart ~ ùrnaigh ann an Gàidhlig ‘s a chuala mi ann am Beurlaurraadj. ‘able’ : bha iad a’ fuireach anns a’ choillidh, mar s b’ fheàrr a b’ ~ dhaibh; cha b’ urra dhomh ‘ chuideachadh gun an ionnsachadh

© DASG
^ Return To Top ^

< Back to results