Faireachdain / Senses

Informant(s)
Name
A. MacLennan ( A. MacGill Fhinnein )
Age
19
Location
Na Hearadh, Gòbhaig [Harris, Gobhaig]
AN T-SÙIL
1. Seòrsachan sùil, pàirtean de’n t-sùil, tinneasan sùil, fradharc
prab shuileachsleepy eyed.
caogadh nan suilnarrowing of the eyes.
rath-shuileachaghaidh shalach.
rias-shuileachaghaidh shalach.
cloch-shuileachbig bulging eyes.
smuig-shuileach
dearg-shuileach
bior-shuileach
leus-shuileach
lann-shuileach
miog-shuileach
clach na sulachpupil of the eye.
frasgeyelash.
malaidhean
geal na sùla
fiar shuileachsquint.
sleamhdaganstye.
2. Dòighean air coimhead air duine
mèathshyly, timid (uncomplimentary).
ruaigeachrough.
fon t-suilsly look.
sturaiceachgruff.
greannach
suil gheur
feargach
meall-shuileach
3. Gnathasan-cainnte tha bointinn ris an t-sùil
Tha mo shùil annI want it.
an dà shealladh
deanamh aithne gun chuimhne airrecognizing by sight only.
Tha mo shuil na dheidh
an droch shuil
suil an dòchais
Laigh mo shùil air
[note][NOTES: the first three phrases were used by the authors of the questionnaire as examples; they were ticked by the informant to show that he knew them.]
AM BEUL
Am beul, an amhaich, na fiaclan
a snagadh(onomatopoeic) when one is shivering.
a dreamadhgritting of teeth.
caireanroof of the mouth.
banasgums.
cil chlugainn
Faclan a’ bointinn ri ithe agus òl
bruthairglutton.
mathsluigobese.
glamhadheating your food quickly.
ga dhalladh
bha smuid air
bha steallag air
bha blàthachadh air
Faclan mu dheidhinn bruidhinn, gàireachdainn agus mar sin air adhart
cleitreachincessant talker. (f)
clabachloud mouth.
liotachlisp.
meabachlisp.
gagachstutter.
lachana loud laugh.
lasgana loud laugh.
glugach
A’ CHLUAS
1. Cumaidhean chluas, pàirtean de’n chluais, tinneasan cluaise
bodhar-chluassomeone not paying attention.
2. Seòrsaichean de fhuaim
Fuaimean na mara, na gaoithe
ròcail na mara
crònan na mara
gàir na mara
beucadh na mara
onfhadh na mara
sgal na goithe[sic]
gaoir na goithe[sic]
Fuaimean bheathaichean is eòin
gnòsdaich na bà
ròmhan na bà
bùirich an tairbh, daimh
mionntanwhimpering, esp. dog.
meigeadaich
dranndancoin.
comhartcu, grioch.
bìog
sgriach
sgread
gàgail
gràchdail
Fuaimean a bhios daoine deanamh dhan toil agus dha aindheoin, fuaimean anns an stamaig, seòrasaichean gàire, eubh no guth
corradhail
rùchdail
brùghdail
aileag
faite gàire
snodha gàire
cireasaila contemptous laugh.
lachan
sgalairt
sgiamh
sgioradhal (?)
Dé na faclan a chanas duine nuair a chluinneas e fuaim aithghearr
tapagmar is trice a gairm air ball de’n duine nach eil air ainmeachadh gu coitcheann.
3. Comharran cluaise ann an caoraich
deis is toisgeul
cluas ma chlagan
beum
meoghlan
barr
sgoltadh
gearradh
toll
sulag
gearradh crochgain
riobadh
slisean
AN T-SRÒN
Cumaidhean sròine, faclan éibhinn, tinneasan
sronach
sròn chrom
sròn ardhaughty.
sròn budhaidred nosed.
sron cham
smuig
cnatan
smug
Fàilidhean math is dona, fàile biadh nach eil ‘ùr’
goirt
grod
lobhta
geur
malcaidh
sgreamhail
dàithe
cùraidh
breagh
àlainn
Gnathasan-cainnte
sròn ’s an athar
saor mun t-sròin
AN LÀMH
Buillean air duine no leanabh, suathadh, ‘press’, ‘caress’, is mar sin
dorn
pluitag
sgailc
cnap
stàirneach
sgal
sgleog
sgriob
sgròb
tachas
slìob
bìd
brod
brùth
put
fàisg
AN CRIDHE
Faclan aig a bheil bointeanas sam bith ri fearg, eagal, gaol, miann, gràin agus mar sin air adhart
Tha rot airfearg.
Tha sùil aig’ inntegaol.
tiomanostalgic mood. “Thanaig nadur tioma air.” – relapsed into such a mood - cianalas.
teò-chridheach
teodhadh

© DASG
^ Return To Top ^