[DA 1] LEABHAR A Theagasc Ainminnin: NO, A Nuadhfhocloir Gaoidheilg & Beurla, AR, Iontadh ó Laidinn & ó n Bhéurla, ar son, Maith Coitcheann na n Gaoidheal Albannach, Achd go Spesialta, no Scoilthindéirce Gaidhealagh sin, a chuiradh ar a ccois leis a Chomunn Dhaoinnaisio ga ngoirar, An Comunn an Albuinn go Craobhsgaoladh an Eolis Chríosduighe. Maille re Fathsgríobhadh, no, Leasuchadh do Théarmruinnin Diadhachd, &c. Le ALISTAIR MACDOMHNUILL. Do chuireadh so a ngcló a nDun-Edin. le RAIBEARD FLEMING, a mBliadhna ar dTighearna. M.DCC.XLI. [DA 2] A Galick and English VOCABULARY, WITH An APPENDIX of the Terms of DIVINITY in the said Language. WRITTEN For the Use of the CHARITY-SCHOOLS, founded and endued in the Highlands of Scotland. BY The Honourable, the SOCIETY for propagating CHRISTIAN KNOWLEDGE. By Mr. ALEXANDER M‘DONALD Schoolmaster at Ardnamurchan in Argyleshire. EDINBURGH: Printed by ROBERT FLEMING, and sold by Mris. Brown in the Parliament Closs. MDCCXLI. [DA 3] To the MOST HONOURABLE, WILLIAM Marquis of LOTHIAN, PRESIDENT; AND Remanent, Most Noble, Right Honourable, Reverend and Charitable Members of the SOCIETY in Scotland, for propagating Christian Knowledge. AMONGST the many wise Purposes, for which particular Societies have been institute, none can be of a higher Value, than the great and the good End proposed by the Royal Letters patent, constituting you into a Body Politick, for propagating Christian Knowledge; and it deserves Encouragement, you not only contributing of your own Substance, but also giving so much of your Time, in attending the Service of the Society gratis, is highly Praise-worthy, and you will not want your Reward. IT seems to have been reserved for you, to be the happy Instruments of bringing about the Reformation of the Highlands and Islands of Scotland, diverse Places of which were remote from the Means of obtaining Instruction; and indeed, when we consider the Situation of the Inhabitants, their Ignorance, their Inclinations to follow the Customs, Fashions and Superstition of their Forefathers, the Number of Popish Emissaries in many Places of these Countries; and add to these, their Way [DA 4] of Life, the unfrequented Passes, and the Distance of their Houses from one another, together with innumerable other Difficulties, one could not think, but, that an Attempt to reform them, would be a very arduous Task, to be brought about, even by the most probable Means. BUT great and generous Spirits, Lovers of Religion and their Country, have nobler Aims than to be discouraged from attempting their Duty. Noble publick spirited Virtue is their peculiar Care, and the more free, great, and disinterested it appears, the liker it is to its Author, and consequently may expect the greater Share of Divine Assistance. FROM a Perswasion of the Truth of these excellent Principles, did you, of this illustrious Society, proceed to form your Plan: You, no Doubt, foresaw the Difficulties and Discouragements which your pious Design would be attended with, and did meet with at your Beginning; yet still you hop’d they might he surmounted: And tho’ all the good Effects of your Endeavours could not fully appear at first, yet you might expect that they would, by GOD’s Blessing, afterwards appear; and how far your Hopes were right founded, the present Situation of your Schools, their blessed Success, will justify to the World; and, for the Satisfaction of all who are ignorant thereof, I refer to the printed State of the Society, and Rules of Management. I could with Pleasure enlarge on the flourishing Condition your Schools are now in in many Places, I could they tell the almost miraculous Change made upon the Tempers and Lives of many of the Inhabitants, and could testify how much they are civilized, and happier than formerly; but this is not proper for me to expatiate on in this Essay, my chief Business here is, to shew how much this Galic and English Vocables may have a Tendency to further the Society’s Design. [DA 5] THE Instruction of the Youth in the English Language, is thought necessary to promote the charitable Purpose of this Society, and to make these, who can speak only Galic, more useful Members in the Commonwealth; and it is certain, that if this were to be carried on, by teaching from Books entirely English, without any Mixture of the Mother-Tongue, it would not be so speedily got done. I know, that by your Orders, we your Schoolmasters are not to carry our Scholars forward in Reading, but as they understand what they read in English, and most reasonable it is; but then, ’tis a great Task both to Master and Scholars, and takes long Time; whereas, we can oblige our Scholars to get these Vocables by Heart, as is done in Latin Schools, which will very much further them in their Progress, and also spread the English Language thro’ the Country, and make these young Ones more useful the sooner, as Servants at Home, and also when they come Abroad to the Lowlands, and be imployed in the Navy, or Army, or in any other Service in the Commonwealth. IT is well known, that the Method of teaching any Language by Books, not written in Peoples own Language, has been very uneasy to Youth, and discouraging to their Endeavours, in the Prosecution of their Studies; whereas a regular Vocables in both Languages, put in their Hand, is a great Help, not only to the Masters and the Scholars themselves, but also to these with whom they converse, and it makes the English Language to spread the more quickly. I therefore presume so far, as to offer the following Galic English Vocabulary to your Protection, and the rather, that such an Undertaking being first suggested in your Honourable Society itself, and by you recommended to the then Presbytery of Lorn, now that of Mull, who, laid it on the to prepare such a Vocables for the Use of your Schools, which is certainly one good Mean to carry [DA 6] on the glorious End of your Erection, as I know by Experience in the Post I serve you in, I did cordially undertake to give my Assistance therein, in order to introduce the English Language over the whole Highlands and Islands of Scotland, and have executed this Work with all the Care I could: I have followed the Method of the most approved Vocabularies, and rang’d the Words in a natural Order, have added many Words, particularly such as relate to Divinity, that the Youth, and others in the Highlands and Islands, may the more readily learn the first Principles of Christian Knowledge, in an easy and familiar Way. And tho’ I was brought up with the Galic Language, as my Mother-Tongue, yet I thought fit, to lay this my Performance before Reverend Ministers of the Presbyteries of Mull and Lorn, who may be presumed to understand the Galic Language, as well as many others, and they having revised the same, have approven thereof. And if any who are known in the Galic Language, shall discover any Errors, wrong Syllabications, Defects or Omissions, which may happen in transcribing, thro’ my Absence, and not overseeing the Press, they may take Notice thereof, and the same may be amended in another Impression; this being the first of this Kind, that I know of, I commit to your Patronage and Use. IF this Attempt of mine shall contribute to advance your good and pious Design, and if it shall be esteemed useful by your Honourable Body; and if my honest Endeavours are favourably interpreted, it will be a great Pleasure to me, and shall always be my Care and Study, how best I can to deserve the Continuance of your Favour, which I esteem very much; and to bear, in my Station, the Name and Character of being Your most devoted, most humble, and obedient Servant. ALEXANDER M‘DONALD. [TD 1] LEABHAR A Theagasc Ainiminnin, NO A Nuadh-fhocloir Gaoidheilg & Béurla. I. Do Thaobh Dhé. Of GOD. DIA, GOD Dia an Tathair, Mac, Spiorad naomh, GOD, the Father, Son, Holy Ghost. A Ccruithdoir, no Cruthuighthoir The Creator An Diadhachd The Godhead An Trionnaid, na Comhdhe The Trinity II. Do Thaobh Neithe Cruthuichda. Of created Beings. Creathadoir A Creature An Saoghal The World [TD 2] Flaitheamhas, Flaitheas Dé Heaven Ifrionn, Ithuirne Hell Spiorad A Spirit Aingeal An Angel Diabhal, na Deamhan A Devil, or Fiend Síothachin, na Síogaidhe Fairies Bóican na droch Spiorad Boggles or Ghosts Tannase na Taibhse A Phantom or Vision Anam A soul Anam Fásmhór, na lusbhéo, na Anam do bheir air neithe fás A vegetative Soul Anam mothachoil A sensitive Soul Anam réusonta A reasonable Soul Corp, na colann A Body Dúili Tiongsnadh An Element Na Dúlin, Tionsgnidhe, Banabhais The Elements Teine Fire An Taigher, an táiladh The Air Uisge Water An Talamh The Earth Creathadair beó A living Creature III Do Thaobh Neamha. Of Heaven. An Spéur The Sky Solus Light Dorchadas Darkness Faléus no Dubhar A Shadow A Ghrian The Sun Gath, no Gathan Gréine A Sun-beam A Ghealach The Moon An solus úr New Moon An solus lán Full Moon [TD 3] Caochladh, no Teachd asteach antsholuis The Change of the Moon Dúbhradh na Gealaiche, no na Gréine An Eclipse Rinnag A Star Comhshoilsa, no Griglichan A Constellation Cómaid, Rinnag a nearbuill A Comet Plánaid, Rinnag Sheabhaidach A Planet A náird a Near no Noir The East A náird a Niar The West A náird a Deas The South A náird a Tuath The North A náird a Nearrdheas The South-East A náird a Nearrthuath The North-East A náird a Niarrdheas The South-West A náird a Niarrthuath The North-West IV. Do Thaobh Teine. Of the Fire. Lasair A Flame Deathach, no Toit Smoke or Reik Suithe, no Dúbhdan Soot, or Smut Srad, no Sraddog A Spark Eabhull A burning Coal Eabhull mharbh, no Guaillen A dead Coal Caoirtheine A Fire-brand Béo-ghríosach Hot Embers Crámhag Guail Cinders Luath Ashes Blas Warmth Teas Heat Teas Loisgach Burning Heat Bradhadair, Connadh Feuel [TD 4] Cloch-ghual, Gual-fairge Sea Coal Fiodh-ghual Charcoal Slochd-guail A Coal-Pit Créthach, Críonach, Sprúan, no fiodh-chonnadh Brushwood or Sticks Cual, Cualag A Faggot Móine Clod or Peat Cúlag Turf Trithfhadadh, fadadh-spuince Tinder Caislachspuince, Sponc Touch-wood or Sponk Teine Aigheir, Dealanach Lightning Boiscadh Dealanaich A Flash of Lightning Torunn no Táirnenach Thunder Peilair an Táirnnenaich A Thunder-bolt V. Do Thaobh a Naigheir. Of the Air. Deatach a ghéris o neithe or bith A Vapour Griandeatach An Exhalation Gaoth Wind Feadhanach no Caitteanach Ghaoithe A gentle Wind or Breeze Jiomghaothach no Gaothchuartain A Whirl-wind Oittag na osna Ghaoithe A Blast of Wind An Ghaoth an Noir The East Wind An Ghaoth an Niar The West Wind An Ghaoth a Deas The South Wind An Ghaoth a Tuath The North Wind An Ghaoth a Nearradheas The South-east Wind An Ghaoth a Niarrdheas The South-west Wind An Ghaoth a Nearrthuath The North-east Wind An Ghaoth a Niarrthuath The North-west Wind Anradh, Doinshion A Tempest [TD 5] Stoirm A Storm Féadha fairge A Calm at Sea So-Aimsair, Aimsair Spéurghlan Fair Weather Crith-thalmhuinn An Earthquake VI. Do thaobh a Nuisge. Of the Water. Braon no boinne taige A Drop Builigen no Súillag A Bubble or Bell Fearrthuinn no Aimsair fhliuch Rain or Weet Fras A Shower Raonabodha, Bodha-frois A Rain-bow Néul A Cloud Céo Mist Deallt, Driuchd Dew Mil-chéo Mildew Réothadh, no Eiridh Frost Liathreoghadh Hoar-frost Deigh no Eigh Ice Buitse, Eidhannich An Icicle, or Tangle of Ice Cloch shneachd no Cloch mhellain Hail Sneachda Snow Flichne no fliuchshneachda Sleet Cladan sneachda A Flake of Snow Ball sneachda, Muc shneachda A Ball or Peel of Snow Tobar A Fountain or Well Fuaran, no Fíorthobair A Spring-well Tobair tairnne A Pit or Draw-well Cuibhrinnachadh, no Ceann Tobair A Well-Cover Mathair uisge A Source or Spring Failce teach Hot Baths [TD 6] Loch, no Cobhchruinnachadh uisgachan A Loch or Lake Díge A Ditch Lón, no Lochan A Pond, or Pool Amhainn A River Ault A Brook or Burn Sruthan, no Caochan A Rill or Stripe Tuil A Land-flood or Speat Díle A Deluge Tuilbhéim, no maomsléibhe A Torrent Linga, no Eas A Linn or Cataract Sruth A Stream Ammair na Haimhna The Channel of the River Botte no Bruach na Haimhna The Bank of the River Comar na Naimhnichin A Place where Rivers meet Cuartag A whirl Pool Fairge The Sea Aibheis, Taibh The Ocean Bagh, no Camis A Bay Coire, no Cuartag Shluganach uamhasach dfhairge A Gulf Cubhainge, Creasmhuir A Strait Acair-pholl, Acairsaid, Bágh, Pollmarcacnd A Road Cé, Laimhrig A Peer Longphort no Cala An Harbour or Haven Cladach, oirthíre, no Córse A Shoar or Coast Stuadh no tonn A Wave, Surge or Billow Tonn A Jaw Coragach no Coip Froth or Foam Sceir A Rock in the Sea Oitir ghainmhiche A Bank of Sand An Lionadh mara The Flowing of the Sea An Traghadh mara The Ebbing of the Sea [TD 7] Aisag A Ferry Atha A Foord Drochaid A Bridge. VII. Do Thaobh an Talmhuinn. Of the Earth. Mór-thír, Tír-mór The Continent Oilen, Innis An Island Talamh no Rughe aig a bhuil Dórling A Penisle or Demi-Island Aumhach fhearinn, no Dórling, Tarbert A Neck of Land Maol, no Rugha A Promontory Beinn A Mountain Cnoc na Tulach A Hill or Knoll Cnocan, Toman A Hillock Famhthórr A Mole-hill or Moldewort Heap Mullach Cnoic The Top of a Hill Creachuinn, no Leacach The Side of a Hill Bonn na Beinne The Foot of a Hill Gleann A Valley Glac, no Gleannan A narrow Valley or Glen Réthlen A Plain Carrig, Creig A Rock or Craig Garidh, Uamha A Cave or Den Rummach, no Boglach A Fen or Marsh Suilchrithach, Buigleag A Bog or Quagmire Cria, Criath Clay Clábair, Láthach Slime or Mud Eabar, Poll Dirt or Mire Uir, Duslach, Dennach Dust Jomall no Bráith na Tíre The Borders or Frontiers of a Country Clach chríoche A March or Meer-stone Crioch fearuinn A March of Lands [TD 8] VIII. Do Thaobh Duine. Of Man. Fear, Duine A Man Bean A Woman Naoidhean An Infant Lenabh Gille A Boy or Man-child Níonag, Lenabh inghin A Girl or Woman-child Seanghille, Buachaille A Youth or Stripling Oganach, Flesgach A young Man Seanduine An old Man Caillach, Seanbhean An old Woman Aois, Age Naoighanachd Infancy Lenabachd, no Lenabas Childhood Oige Youth Fearachas, Aois Duine Manhood An tshean-aois Old Age Aois Gille an taobh a stidh do cheithair bliaghuinn déug Pupillarity Aois Inghein an taobh a stidh do dhá bhliaghuinn Déug Pupillarity Aois neach attaobh a stidh do 21 bhliaghuinn Déug Pupillarity Aois neach attaobh a stidh do 21 bhliaghuinn no neach a fhágis a Leanibas no Aois Tuitoirachd Majority Foghmhair A Giant Droich A Dwarf Créatair néonach archumachd mighnáthichde, míchertach A Monster Faodaliche, Lenabh ar fhagail ris A Foundling [TD 9] IX. Do Thaobh Cinnadais, Cairdis, no Dáibhe. Of Kindred. Cinnadas a thaobh Athair Kindred by the Father Cinnadas a thaobh Athair, no Mathair Kindred by the Father or Mother Cleamhnas Affinity Fear Cinnidh, Caruid A Kinsman Beanchinnidh, Bancharuid A Kinswoman Athair, no Mathair, Parente A Parent Athair A Father Mathair A Mother Seanathair A Grandfather Seanmhathair A Grandmother Sínseanathair A Great-grandfather Sínseanmhathair A Great-grandmother Séanathair an tsheanathair The Grandfather’s Grandfather Seanmhathair an tsheanathair The Grandfather’s Grandmother Seanathair antshíns eanathair The Great-grandfather’s Grandfather Seanmhathair antshínseanathair The Great-grandfather’s Grandmother Seanathair seanathair an tsheanathair The Grandfather’s Grandfather’s Grandfather Seanmhathair seanathair an tsheanathair The Grandmother’s Grandfather’s Grandfather Mac A son Nion no Inghein A Daughter Ogha firuinn no ferogha A Grandson Ban ogha, ogha Bainionn A Grand-Daughter Fiar ogha firuinn A Great Grandson Fiarogha Bainionn A Great Grand-Daughter Ferogha an fhirogha The Grandson’s Grandson [TD 10] Banogha an fhirogha The Grandson’s Grand-Daughter Ferogha an fhirfhiarogha The Great Grandson’s Grandson Banogha an fhirfhiarogha The Great Grandsons Grand-daughter Ferogha fhirogha an fhirogha The Grandson’s Grandson’s Grandson Banogha fhirogha an fhirogha The Grandson’s Grandson’s Grand-daughter Brathair A Brother Piuar A Sister Brathair a thig o naon Athair A Brother of the same Father Piuar a thig o naon Athair A Sister of the same Father Brathair a thig o naon Mhathair A Brother of the same Mother Piuar a thig o naon Mhathair A Sister of the same Mother Brathair Athair An Uncle, the Father’s Brother Brathair Mathair An Uncle the Mother’s Brother Piuar Athair An Aunt, the Father’s Sister Piuar Mathair An Aunt the Mother’s Sister Mac Brathair no Pethair A Nephew Nion Brathair no Pethair A Niece Cáirdin mic no ingheinin dá Bhrathair Cousins, the Sons or Daughters of two Brothers Cáirdin mic an dá phethair Cousins, the Sons of two Sisters Cáirdin ingheinin an dá phethair Cousins, the Daughters of two Sisters [TD 11] Carid mac pethair athair A Cousin, the Son of the Father’s Sister Carid Níon pethair athair A Cousin, the Daughter of the Father’s Sister Carid Mac Brathair mo Mhathair A Cousin, the Son of the Mother’s Brother Carid Nion Brathair mo Mhathair, A Cousin, the Daughter of the Mother’s Brother Stú mac pethair mo Mhathair You are my Father’s Sister’s Son Smé mac Brathair do Mháthair I am the Son of your Mother’s Brother Clann Children Toirbeart, Caraid Twins Oighre An Heir Lenabh fou Thuitarachd A Pupil Tuitair A Tutor Díllachdan An Orphan Neach tha Athair marbh agus a Sheanathair béo One whose Father is dead, and Grandfather alive Basard, Drúthmhac A Bastard Fine,Treabh no Teaghloch A Tribe, Clan or Family Cinnadh A Race or Stock Sliochd An Offspring Glúinin no Cémanna ginalich Pedigrees An mhuintir a thanig romhuinn sinnsair Ancestors Jiarmad, no Sliochd a thig nar deidhe Posterity X. Do Thaobh Cleamhnais. Of Affinity. Fer a bhios gan phósadh A Batchelor or single Person Maidin A Maid Oigh A Virgin [TD 12] Beatha Shingilta A single Life Pósadh A Wedlock or Marriage Suirdhthach A Suitor or Wooer Leannan A Mistress or Sweet-heart Comhshuirthach, Brathair Suiridhthe A Rival Fer bainse, Fer nuadh phósda A Bridegroom Bean na Bainse A Bride Duin uasilmná na Bainse A Bride-Man A mhaidinn phósidh, no beanuaisil mná na Bainse A Bride-Maid Banis A Wedding or Bridal Oran pósidh no Bainse A Marriage Song Fer pósda An Husband Bean phósda A Wife Bean tighe A Matron or married Woman Orrachdan, Banntreabhachfhir A Widower Bantreabhach A Widow Dúari, Tochra A Dowry or Tocher Athair céile A Father-in-Law Mathair chéile A Mother-in-Law Céile mac, mac San Ladh A Son-in-Law Inghein Céile, inghein San Ladh A Daughter-in-Law Brathair mná, Brathair San Ladh A Brother-in-Law Piuir mná Piuir San Ladh A Sister-in-Law Lesathair, Oide A Step-father Lesmhathair, Muime A Step-mother Dalta A Step-son Dalta Bainionn A Step-daughter [TD 13] Oide baisdigh, Dia athair A God-father Muime, Bhaisdigh, Dia mhathair A God-mother Dalta Dé firuinn, Dalta baisdigh A God-son Dalta Dé bainionn, Dalta baisdigh A God-daughter Oide altrum A Foster-father Muime altrum A Foster-mother Dalta A Foster-son Bandhalta A Foster-daughter Comhdhalta, Brathair altrum A Foster-brother Comhdhalta, Piuir altrum A Foster-sister Séomairmná na bainse A Bride-chamber Dealachadh A Divorce XI. Do Thaobh pártin Cuirp Duine. Of the Parts of Man’s Body. An Ceann The Head Mullach a Chinn The Crown of the Head An Cheannaighuidh, Clár aoidinn The Fore-head Cúl a Chinn The Hind-head Preasadh, no Casadh A Wrinkle Folt an Chinn The Hair of the Head Ciabh chasda, Cuailen, Amalach A curled Lock Na Ciabhogan The Fore-locks Folt liath Gray Hairs Fionna, no fiontach a Chuirp The Hairs of the Body Ruisg no fabhra Súil The Hairs of the Eye-lids Ribachan na n Cuinnen The Hairs of the Nostrils An Claiginn The Scull or Harn-pan A Chluase The Ear Faillen na Cluais The Lug [TD 14] An taoidinn The Face A Ghnúis The Countenance An Tshúil The Eye Clach no Ubhall na Súl The Apple of the Eye Geal na Súl The White of the Eye Atha na Súl The Corner of the Eye Farbhaly na Súl The Eye-lids Maildhe, ruisge The Eye-brows Maolchair, no Lomchair na Maildhin The Space between the Brows An Tshrón The Nose Poll, no Cuinnoin Sróine The Nostril Camog The Temples of the Head Gruaidh, no Leaca The Cheek Béul The Mouth Sliop, Libar, Pus The Lip Na Cíobhuill, na peirclin The Jaws An Cáiren The Gum Fiacill The Tooth Na Cláragan The Fore-teeth Na Cúlagan The Cheek-teeth Críochadarin, Coinchríche Gag Teeth An Teanga The Tongue A Scórnan The Throat An Anail The Breath Drim uachdrach a Cháiren The Palate or Roof of the Mouth An Smig no an Smeigad The Chin An Fheúsog The Beard An Amhthach, no a Muinel The Neck or Craig An Uginn The Fore-part of the Neck Cúl na hamhthaiche The Hinder-part of the Neck An Ghuala The Shoulder An Slinnein The Shoulder-blade An Druim, Drim The Back [TD 15] Cnáimh an Droma The Back-bone Uchd The Breast Crioslach, na Brothag, no Brollach The Bosom Scúird The Lap Cíoch A Pap Ceanna na n Cioche The Nipples Meadhoin, Cnes The Waste An Taobh no an Slios The Side Aisne A Rib A Manachan The Groin Leasrach, Blian The Loin Bolg, no a Bhru The Belly Soirtha na Cloinne, Machlag The Womb An Iomilaig The Navel An Tone, a Más The Arse or Breech Na Másin The Buttocks An Cruachan, a Láire The Haunch Caistel a Chuirp The Trunk Buill a Chuirp The Limbs An Ríghe The Arm An Achlas The Arm-pit or Okster An Uilann The Elbow An Gaoirden The Gairdy Caol an Dúirnn The Wrist or Shackle-bone A Lámh The Hand An Déarna no Lagan no Láimhe The Hollow of the Hand, the Luif Bas The Palm of the Hand An Dórnn The Fist or Hand shut An Lámh dheas The Right Hand An Lámh Chlí no thoisgeal The Left Hand Cúl an Dúirnne The Back of the Hand Méur A Finger [TD 16] An Chorrag The Fore-finger An Méur meadhoin The Middle-finger Mathair na Laodoige The Ring-finger An Laodoig The Little-finger An Ardog The Thumb Allt A Joint Rúdan A Knuckle Jonga A Nail Taobh a Muidh na Sléisde The Out-Side of the Thigh Taobh a Stigh na Sléisde The In-Side of the Thigh An Glún The Knee Eusgad The Ham or Hough An Calpa The Leg A Lúrga The Shank Meall a Chalpa The Calf of the Leg, or Brawn Caol a Chalpa The Coot Aobrunn, Muthairne The Ancle An Traigh The Foot An Tsháil The Heel Boonn na Cois The Sole of the Foot Méur Cois A Toe Ardog Cois The great Toe XII. Do Thaobh a Mhionich. The Inward Parts. Jonar, Mionach, Caolain The Bowels or Intrails An Detíach, Steicbhrághid The Weasand An Croidhe The Heart A Scamhan The Lungs A Sgairt The Midriff Scannan Saille The Caull An Gaile The Stomach An Grúbhun, na Háithen The Liver An Dubhliath The Spleen or Milt Domblas The Gall [TD 17] An áre, an Dubhan The Kidney or Neer An Taodtroman The Bladder Cnáimh A Bone Maothan A Gristle An Croicinn The Skin Cuisle A Vein Cuisle mhór An Artery Féithe A Sinew Féithin no Srengin beg san Fheoil The Tendons Féoil Flesh Srengin caole beg Sanfhéoil Muscles Fuile Blood An Teanchainn The Brain or Harns Smior Marrow Saill Fat Caoile, Féoiltheirce Leanness Salachar Filth Ball otrich A Spot Smugaid A Spittle Splancaidin, no Spluigadin Bubbles Fallas Sweat Cennghalar, Cennscalpan Dandriff, or Scales in the Head Sal na Cluaise Ear-Wax Fual, no Mún Urine Jonnoir, Gáoirr, no áoilach Dung or Ordure XIII. Do Thaobh Truscain, no Scedaich. Of Apparel. Erradh, Aodach Apparel or Cloaths Truscan A Garment Falluinn, Clóica A Cloak [TD 18] Gún A Gown Gún Oidhche A Night-Gown Cóta A Coat Casog Mhareachd A Riding-Coat Birroid, Hata A Hat Oluinn da ndeantair Hatachan A Felt Crún na Haide The Crown of a Hat Bile na Haide The Brim of a Hat Sreng na Haide, Bann na Haide A Hat-band Fabhar do dhitimh, réubhach A Plumage Bounaid, no Currag A Bonnet or Cap Gruaig thilgte, Piorubhig A Periwig Callaid, no Currag leathair A Calot, or leathern Cap Bann bhrághaid, Crabhat A Cravat or Band Lámhainn A Glove Mitagin no Lamhinnin a dobair dhelga Mittens Dúibléid A Doublet Léine no Léntoig A Shirt Peitag A Waste-coat Peitag gan mhuilichinnin, Deachcaid A Jacket Bríshnin, no Brigis Breeches Triubhas, Leisbheart A Trowse Dráis Drawers Stoci no Osan A Stocking or Hose Brógbhréid A Sock Bróg A Shoe Brógan gan Deiridhan Slippers Brógan fiodha A Sandal Cuairain Rullions Bótis A Boot [TD 19] Spor A Spur Crios, no Boisaid A Girdle or Belt Créabille, Garstan, Glúinén A Garter Spúise, Póchca A Pocket or Pouch Sparan, no Sporan A Purse or Scrip Cneap A Button Tuill na n Cneipe The Button-holes Bucull A Shoe-buckle Barr-iall A Shoe-latchet Glaspe A Tatch or Clasp Dul na Lúbach An Eye or Loup Neapigin sróine no póchca, Seiladan A Handkerchief, or Pocket-napkin XIV. Do Thaobh Truscan Bhan. Of Womens Apparel. Gún Mná A Woman’s Gown Cliamh Gúin The Bodice of a Gown Erabill Gúin The Train of a Gown Peticóta A Petticoat Falluinn Mná, Manntil A Mantle Tonnag A Veil Deise chinn no Currachd A Hood or Head-tyre Coileir no Truscan muineil A Neck-cloath Crochcaid, no Cochcair nóni Head-roll or Cockernony Stím A Hair-lace or Snood Folt-dhealg, no Snathad fuilt A Hair-needle Breiduchda A Stomacher Díonbhréid, Appirrón An Apron Sreng Bhroillich A String or Lace Aigilen na Sringe Broillich A Tag or Horn [TD 20] Ribin A Ribband Leas Mhuirsaid A Galoon Gibogan, froinis, forrudh A Fringe Oir, fáim, no Buinne A Border, Hem, or Selvage Phrine A Pin Phrínachan A Pin-case Muffa no mutan Lámh A Muff Cidhis, no scáile bréige A Mask or Vizard Fuaragan, Scailigan, Fan A Fan Currachd Cónluich, &c. A Bongrace Paidse dubh, Ballseirce A black Patch, or Beauty-Spot Cneape, Sdoil Beads Truishbhraghad, no Usgar A Neck-lace, or Neck-jewel Car neamhann A String of Pearls Breisleid A Bracelet Fainne A Ring Aigilen no Ailibhag-cluaise An Ear-ring Paintinnin Pattens Clogishin Wooden Clogs Cíor A Comb Scuabach aodach, Bruis A Brush Saddiche, Sguabach denniche A Whisk Bior fhíacull A Pick-tooth Dealgcluaise An Ear-picker Spéclair A Pair of Spectacles XV. Do Thaobh Bheathanna. Of Victuals. Ocras Hunger. Sántbíodh Appetite Neoshant bíodh, Grain bíodh A Loathing of Meat [TD 21] An tarbh, no Lian ar neach le anbharr bídh, Bach-thinnis A Surfeit Biadh Meat Beathanin, niethe ar son a nithe, Biottailt Victuals Suidhe bídhe, Cuid an trátha A Meal Biadh maidne Breakfast Dinnair, Díota Dinner Biadhfescair Beaver or Four-hours Suiper, Cuid, no Longadh Supper Mios Bhídh A Dish of Meat Cuirm, Féusda A Feast Spruillach, Biadhpronnda Broken Meat Min, no Biottailt Meal Plúr Flower Laibhainn Leaven Taois Dough Aran Bread Snaois no Slios Arain A Shive of Bread Mír Arain A Piece of Bread Crimag Arain A Crum of Bread Aran ar a Thaoisnadh Leavened Bread Aran gan Taoisnadh Unleavened Bread Crunichd Wheat Aran Seugail Rye Bread Aran Coirce Oat Bread Aran óirne Barley Bread Aran Donn Brown Bread Aran Liatis, no ar dul a mudha Mouldy Bread Brisgaid Bisket Bread Brisgaid Shíucair Sugar Bisket Pithann do Mheas A Tart Pithann A Paste or Pye [TD 22] Pannagan Pancake or Fritter Míos a Niotar Suas do Bhainne, sdo Dhuighamh A Custard Marag A Pudding Marag Fhala A Blood Pudding Sabhsair Sausage Taigais A Haggess Maoidlachin, Painsachan Tripes or Paunches Lite no Brochan Pottage or Water-gruel Ládhan, Cabhruich Flumery Cáthbhruich Deoch Réth Sowens Eanbhrith Broth Sabhse no Súdh ar a Churma Bhiadh Rósda Sause or Gravie Biadh ar a Mhinadh, Pronn Fheoil Minced Meat Staoig, Culag A Collop Féoil Bhruich Boiled Flesh Féoil Rosda Rosted Flesh Féoil ar a Stáoigadh Stewed Flesh Feoil Frighegaichte Fryed Flesh Feoil Bhócte, no ar a Fuine Baked Flesh Féoil ar a Brúillagadh Broiled Flesh Mairtfhéoil Beef Moiltfheoil Mutton Féoil Laoidh Veal Féoil uan Lamb Féoil mheann Kid Siodheann Venison Muic fhéoil Pork Torc fhéoil Brawn Slinnen moilt A Shoulder of Mutton Spolda Laoidh A Loin of Veal [TD 23] Crubha Síodhne A Haunch of Venison Loirc do mhuicfeoil réisc A Gammon of Bacon Ubh An Egg Gelagan Uibhe The White Buidhigan The Yolk of an Egg Plaoisc A Shell of an Egg Ubh ar úr bhreith A new laid Egg Ubh stólda A Stale Egg Ubh ar a frigheannachadh A fryed Egg Ubh ar a rósdadh A rosted Egg Ubh ar a bhruich ina Ghucaig A potched Egg Bainne Milk Uachdar Cream Im Butter Bainne bláth Sweet Milk Blathach Butter Milk Slamman, Slamban Loppered Milk Bainne goirt Sowr Milk Ciadbhainne, primidil, Bainne Núise Beesting Milk Gruth Curds Míug, Méug Whey Cáis Cheese Cáis úir New Cheese Binid, Desgainn Cheese Rennet, or Earning Míollsenin Dainty Dishes Ambiadh deirinnach, Deirthunnan A Desert Fíon géur, no Minagir Vinegar Sallaid A Sallet Ola bídh, Ola Salaid Sallet Oyl Siucar Sugar Salainn Salt Ambórdmór, Achiad Sheirbhis The first Service [TD 24] An Leátromaid, an dara Bórd, The second Service XVI. Do Thaobh Dibhe. Of Drink. Jótadh, padhigh, no tart Thirst Deoch Drink Miesg Drunkenness Fíon Wine Fíon geal White Wine Fíon dearg Claret Wine Fíon Rheinach Rhenish Wine Fíon Canárich Canary Wine Fíon Malmhisach Malmsey Wine Seic, Fíon Spáinnach Sack Fíon tentach Tent Branndi Brandy Uisge Beatha Aquavitæ or Whisky Séidair Cider Mildeoch Mead Lionn Ale Braithliss Wort Lionn Láidair Strong Ale Lionn Caol Small Ale Lionn Stólda Stale Ale Béoir Beer Mume, Lionn Brunsbhicaich Mum Deoch úr Fresh Drink Meirbh Dheoich, Deoch ar dul Avige Dead Drink Braich Malt Tresc Draff Drábhag, Grunntis, Grúid Dreggs or Settlings Beirm, Deasgaine Yest or Barm Tarruing A Draught [TD 25] XVII. Do Thaobh Easlaintin. Of Diseases. Sláint Health Tinnis, Easlaint, Anshocáir A Disease Nimh, no Puison Poison Cautair, Rith leanntin An Issue or Cauter Créuchd, Cneidh A Wound or Cut Athailte A Scar Busog no Buille A Blow or Stroak Bláth athailte, Sliochd buille The Mark of a Stroak Pleaghart, dórnn, Deisalan A Cuff, Flap, or Box on the Ear Att, Tóic A Swelling Cuisle ar borbadh, no ar att A Swollen Vein Fáireagan Waxing-Kernels Cneidh chuithaich no fiolan A Felon or Nescock Guizen no plucan A Blister or Pimple Ball dourain A Mole or Spot Breac-séanain A Freck or Fernticle Udhthair, no Neascaid A Boil or Ulcer Jongar Matter or Worsom Fuil Shalach, no Thruaillith Corrupt Blood Screb An hard Scab Am Buirben, an Cainseir The Canker An Cnámhuinn The Gangrene Fríde The Tetter or Ring-worm Múiraidhe, Loibhre Leprosie An Tachis, an Scríobach The Itch, Scab, or Yuik A Bhrec, a Ghallbholgach The Small-pox A Bholgach, an Clap The French-pox A Ghriúrach, na a Ghrifach The Measles Pláidh no Ncás The Plague [TD 26] Fiabhris The Fever An fiabhris crithanach The Ague Am pliuris, no ngreim fola san Taobh A Pleuresy An Guta, tinnis na Nalt The Gout Guta na nCas The Gout in the Feet Guta na nGlúin The Gout in the Knees Guta na nLámh The Gout in the Hands A Lóni no nGreim Lóni The Sciatica, or Hip-gout Tinnis an Rígh The King’s-evil, or Cruels Caitheamh A Consumption Fluth, fliodh, meall A Wen Foinno A Wart Cathlum ar na bonnabh no ar na méarabh A Corn Cuspe A Kibe, or Mouls Rúscadh no fuithen A Galling, or Shaving An Déidadh, a Chnuimh-fhiacaill The Tooth-ach A Losgadh brághaid The Heart-burning Cuing Analach Shortness of Breath Spadthinnis, a marbhartaliche A Lethargy An Cinni, a Migrum The Megrim Toirtas an treas ciall Dotage Aotromas, Báois A Frenzy Báni, Cuthach Madness Tromlighe The Night-mare Paisonadh, Báthadh, Néul Fainting or Swooning A Nimhnachan, Ronnghalar A Rheumatism An Tuitimach, Tinnis na Gealich The Epilepsie, or Falling-sickness Att brághad, an Galar plócach The Squincy Paraleis, am Palsi The Palsy [TD 27] An orca, an iogha The Cramp Tinnis Airgid The Silver Squincy A Bhuighach The Jaundice or Gulsot A mhéad-bhronn The Dropsy A Scurbhi, Tachis tirim The Scurvy Coiligair A Cholick Greim san Taobh Stitch in the Side Sioc-scáinadh, Maim-sioce A Rupture or Rimburst Tinnis siubhuil, plucis, Buinnach A Flux Siubhul fola, Flannbhuinnach A bloody Flux A chlach fhuail, no antinnis fuail The Stone or Gravel Fuailléisge, Cuinge fhuaile The Strangury Na Hemaródain, at no rith fola san Mhás The Hemerhoids Casadich The Cough or Host Túchadh no Rúsgadh cléibh Hoarsness Cungi leighis, Leighis san Taobh a Stigh Physick Leighas A Remedy or Cure Culidh leighis ar tinnis, Urchosg An Antidote Purgaid A Purge Cliabh-sceithrach A Vomit or Vomiter Balgan Clistair A Clyster Deoch eridinn, Deoch leighis A Potion Pile A Pill Fúdar purgadiche Purging Powder Fúdar srón, Snaoisin Sneesing Powder or Snuff Sirap A Syrup Cennphurgaid A Gargarism Siuleip A Julep [TD 28] Sábh no Oinnemeint, no Acfuinn Shuaite A Salve or Ointment Ceren, Plásta A Plaister Trait A Cataplasm Gathcupe A Tent Léigh, ollabh Leighis A Physician Tuarasdal Leighaich A Physician’s Fee Clesicha, Scoiticha, Lighiche A Mountebank or Quack XVIII. Do Thaobh Teagmhuism aineamhach a Chuirp. Of the Accidents of the Body. Polla-cheannach Jolt-headed Plucmhailgheach Beetle-browed Maol, Scallach Bald Dall Blind Dalladh éun Purblind Caoich, Cam Blind of an Eye Brachshúilach, méathshúilach Bleir-eyed Fiarshúilach, Starrshúilach Squint-eyed Boghar Deaf Balbh Dumb Fad-theangeach Long-tongued Gaggach, Glugach Stammering Liotach, Manntach Lisping Gan fhioclan Toothless Mór-shrónach Great-nos’d Blad-shronach Flat-nos’d Pluicach, Teillach Blub-cheeked Spreillach Blubber-lip’d Cam-mhuinealach Wrey-necked Crotach Bunch-backed Garrach Goar-bellyed Céarr no Ciotach Left-handed Sultmhor, reamhar Fat [TD 29] Caoil, Tana do fhéoil Lean Criplach, Clispach Cripple Cam-chasach Crook-legged Balg-chasach, Braut-chasach, Lúgach Bow-legged Bleth-ghlúinach In-kneed Clárchasach, Spágach, Pluitach, Pliadhach Broad-footed Cuagach, Crauc-chasach, Cróidchasach Crump-footed XIX. Do Thaobh na n Ceadfadhath foiriomalach & an cusparin. Of the outward Senses and their Objects. Céadfadh na Cláistine, no an Chláisdachd The Sense of Hearing An radharc, no an sealladh The Sense of the Seeing Am Blas The Sense of Tasting Am Boltrach, no am Boladh The Sense of Smelling An Bheantain The Sense of Touching Fuaim A Sound Glionc, Glioncarsich A Tinkling Caggar A Whisper Dath A Colour Geal White Dubh Black Glas Gray Donn Brown Dearg Red Buighe, Boighe Yellow Uaine Green Gorm Blew [TD 30] Purpuir Purple Pairt-dhathach, Leth-dhathach, Dó-dhathach Particoloured Boladh Smell Fáilidh cúmhri, Dedh-bholtrach A sweet Smell Boladh fuilt loisgte, no Dóite The Smell of burnt Hair Tútht, Droch bholadh, áileadh bréin A Stink Blas A Relish Milis Sweet Searbh Bitter Goirt, Géur Sour Teath Hot Fuar Cold Aiti, fliuch Moist Tirim Dry Tiugh, no Dúbhuil Thick, gross Tane Thin Trom Heavy Aotrom, éatrom Light Cruaidh Hard Bog Soft Ríghinn Tough Brisg, Críon Brittle Codal, Suain Sleep Codal trom Deep Sleep Caithris, Freicedán Watching Aisling, Bruadar A Dream Stranntrich, Smúcil Snorting or Snoring Méananich Yawning or Gaunting An Ailag The Hiccup or Yesk [TD 31] XX. Do Thaobh Ceadfadha inmheadhanach an anamuinn, &c. Of the Faculties of the Soul, Passions, &c. An Inntin, Menmna The Mind An Tuigse The Understanding An Mheomhair The Memory An Chiall The Wit Macnis Menmna, no Mac menmna The Fancy Am Breithamhnis The Judgement An Chogois The Conscience An Toil The Will Réuson Reason Fiosrachadh, Eolas Knowledge Ain-éolas Ignorance Baroil, Baramhail Opinion Secharan, Duliomarill, mearachd Error Gliocas, Críonnachd, Eagnadh Wisdom Slíghadairichd, Raidolachd Craft Aimidaichde Folly Intleachd, Ealadhain Art Fionnachdin, Féin-fhiosrachadh Experience Fulanga an Aignidh, Cailechdin, na hinntin, mar tha Gaoil, Fuath, &c. The Affection or Passion of the Mind Jongantis, Jonadh Admiration Meas Esteem Comh-olcas Despight Gaol, Graidh Love [TD 32] Gean-maith, Dúbhrachd Good-will Fuath Hatred Gráin, Screamh Abhorrence Miann, Togra Desire Dóchas Hope Eagall, Fíamh Fear Giorag, Uamhunn Dread Earbsa Trust An-earsbsa Distrust Eúd, no Eadach Jealousy Téaruinntachd, Díonachadh, Neamchúram Security Dánachd, Dánadas Boldness Toirtfhairis, Ao-dochas Dispair Comharpais, Comhmórtus Emulation Dealis, Teasghráidh Zeal Aitis, Gáirdachas, Aobhnis Joy Aighir, Mire, Meadhil Mirth Aigontachd, Criod holachd Cheerfulness Gáire, Gáireachdich Laughter Gaidh, Sgolgháirc Excessive Laughter Athtruas, Truas, Truacantachd Pity or Compassion Comhgháirdichas, Comhthancachadh Congratulation Dubhachas Sadness Mulad, Brón, Doilghios Grief Dibrígh, Dimbrígh, no Díthmeas, Táir Contempt Tnúth, Farmod Envy Aithreachis, no Athri Penitence Náire Shame Fearg Anger [TD 33] Lasan cuthaich, no feirge, Dibhfhearg Rage Díoghaltas Revenge XXI. Do Thaobh na Subhailcain. Of Virtues. Subhailce, Deudhbhésan A Virtue Críonnachd, Gliocas Prudence Tréimhdhíraichd Sincerity Faidhidin Patience Ceartas Justice Comhthrom Equity Tréine Fortitude Measarrachd, Ceannsachd Temperance Diadholachd, Diaghighachd Piety Cóiraid Probity Maithis, Fiughantas, Toirbheartas Bounty Mórálachd, Mórchúis Magnificence Taincolachd Gratitude Aonfhilltachd, Saorchriodhiche Ingenuity or Candour Síothbholtachd Civility Saidoldachd, Gnuisnaire, Cláthnáire Bashfulness Cúirtolachd, Cuirtéis Courtesy Aoidholachd, Biatachd Hospitality Cáirdis, Cáirdolachd Friendship Sochomradhachd, Soirbhachd, chum a bhith caint ris Affability Uaisle, Suairceas, Gentleness Córdadh Concord Coinolachd, Jochdamhlachd, Macantachd Clemency [TD 34] Mór-aigantachd, Mór-inntinachd Magnanimity Fiughantas, Uaisla fola & inntin, Uaisle gnéthe & gniómha Generosity Séimhachd Mildness Seasbhachd, Cunnmhalas Firmness Díchioll Diligence Furachras, Musgaltachd Vigilance Jomartas Súrdolachd, Déanadas Industry Caomhne, Deudh bhuilachadh, Deudh fherist-ighe Frugality Mállachd, Aidhnáire Modesty Measarrachd, Stuamachd Sobriety Riarachadhinntin, Joilichachd Contentment Geanimnighachd Chastity Síorgheanimnighachd, Ceansachd Continency Naomhthachd Holiness Creidamh Faith Seirc, Oirchios Charity Iríslachd Humility Modhannan Manners Cleachdadh, Gnáthachadh, Bithe A Custom Tuarasdil, Duais, Luach-saoirach A Reward Moladh, Cliu Praise Toilachas-inntin, Sólas Pleasure Onoir Honour Creideas Credit Alla, Iomradh Fame [TD 35] Glóir, Moladh Glory Adh, no Sonas Happiness XXII Do Thaobh Dhubhailcain, Dhóbhertaimh. Of Vices Coire Cionta, Eagcóir A Fault Oilbhéim An Offence Droch-bhert, Dabhailc A Vice Scannuil, Masla A Scandal Peaccadh A Sin Sloitirachd, Ainigaichd Villainy, Wickedness Trom Chionta A Crime Cron, Eugcóir An Injury Spíod, Tarcuis, Masla, An Affront Géurfhocull, Búrdan A Gibe Anagliocas, Neamhchríonnachd Imprudence Fuarchrábhadh, Cealgarachd Hypocrisy Mifhaighidin, Anfhuras Impatience Anaceartas Injustice Aingighachd, Anacomhthrom Iniquity Gealltachd, Cladhairachd Cowardice Obuinne Rashness Feolmhoirachd, Collidhachd Sensuality Saobh-chreidamh, Saobh-chrabhadh Superstition Amasgidhachd Profaneness Anacreidamh, Dith-creidamh, Neamh-Dhúrachd Infidelity Strothamhlachd, Straois Prodigality Sannt Covetousness Scairap Lavishness [TD 36] Mi-bhuighachas, Mi-thaincolachd Ingratitude Ragbheartachd no Crostachd Perverseness Soileas, Gioddal, Sodal, Miodal Flattery Frithairachd Peevishness Aindíoslachd, Cion-creidamh Unfaithfulness Mi-náire Impudence Tuadhtamhlachd, Luithrisdamhlachd Clownishness Náimhdeinis, Námhadas Enmity Miosguin, Mírúin Malice Aimhréite, míthlachd Discord Goimh, Neofhás A Grudge Tuathlios A Calumny Cúlcháinadh, Cúlchainte, Cúlithe Backbiting Anabeachdamhlachd Brautamhlachd Haughtiness Leamhadas, Jásan Sauciness Rucis, Cennárdachd Arrogance Gairge, Buirbe Fierceness Aniochd, mithlus orachd Cruelty Jomluas Fickleness Leisce Sloth Somaltachd, Dearmad Negligence Ardan Pride Glóirmhiann, Bechdamhlachd Ambition Meisg Drunkenness Craois, Gionach Gluttony Anocúram, Bichúrum Anxiety Brais Wantonness [TD 37] Díomas, Anabrais, Drúisemhlachd Lust Migheamnachd, Mínos Unchastness XXIII. Do Thaobh na nCeannchoirthannin a thoillas Bás. Of Capital Crimes. Adhaltranas Adultery Tuitim on Chreidamh, Aichaidh-creidamh Apostacy Blas bhéim, Dia-mhasladh Blasphemy Bríob, Cumha, agheabhair ar son Dóbhert Bribery Sracairachd Extortion Mealltarachd Deceit Cealg Guile Stríopachas Fornication Col Incest Bréug A Lie Mort Murder Fionghail, Mortathair, no Mortmathair Parricide Eithach Perjury Eigean, Fuadach, Bean do thabhairt ar Eigean A Rape Breth ar éiginn Rapine Réubalachd Cennairc Rebellion Roburin Robbery Spuinnadh an ionmhuis Chumanda A robbing of the publick Treasure Ceaslshlad, Naomhghoid Robbuineaglais Sacrilege Eidairdhealachadh, Tuairgnadh Sedition Simunachd, Reic no Cennachd neithe naomtha Symony [TD 38] Braid, Mearle Theft Tréas, Rígh-fhell, Troitarachd Treason Ainntieghernas, Anabhruid Tyranny Anariabh, Usarachd Usury Buitsechas Witchcraft XXIV. Le n Tionnail sin do Dhubhailcaimh Cinnidh neach na. By such Vices and Crimes, a Person becomes Chealgaire An Hypocrite Ghealltair A Coward Anacaithteacha, Strothaire A Spendthrift Fherbroscaill no Giodil A Flatterer Rinnadair, Chreimadair A Carper or Spy-fault Fherainchert, Dhrabhlinn na Fhercuidachd A Droll Sgeigaire, Chuish bhúrta A Buffoon Fher Briscghloirich, Pronnchainntach A Trifler Poitair, Dhroncair A Drunkard Ghionaire, Chraoisaire A Glutton Striopaich, Strobaide A Whore or Strumpet Bean Chummonta A Harlot Striopaich-mhaoir A Pimp Neach do iompoidheas on Chreidamh, Naomhthreigach An Apostate Mhealltair, Fhoiller A Cheat Roimhstallair, Fhermillidh Margaidh A Foreteller Bhreagaire A Liar Mhortair A Murderer [TD 39] Mhortair Cennich, Gherridhcoiler An Assassin Réubalaich A Rebel Throitair A Traitor Spuinnadair, Robair A Robber Shladi, Mhéarlaich, Bisonach A Thief Thiolpadair, Feargherradhsporan A Cut-purse Anabhruidach, Thiranaiche A Tyrant Annriabhair, Usairaich An Usurer Fhera-bhuidsach A Sorcerer or Warluck Bhanabhuidsaich A Sorceress, or Witch Penos, Peanaisde A Punishment Umhladh A Fine Comharrtha Bithonich, Losgadh ar son drochmhúnaidh A Brand Croich A Gibbet or Gallows Fógra, Díbairt Banishment Glaslámh A Manacle Géamhal A Fetter Ceap A Pair of Stocks XXV. Do Thaobh Eugsamhlachd Staidin. Of the Diversity of Conditions. Riaghlair, Toísach A Magistrate Jochdaran A Subject Móruasal, Duine mór A Nobleman Cummonta, Rodhuine A Commoner Termonair, Pátrun A Patron Duisgioll A Client Pearseaglais, Cleirach, Fer don Chléir A Clergyman [TD 40] Nebhchleirach, Tuath, fer nach boin don Eaglais A Layman Saoranach A Freemen Tráill A Slave Maidhistair A Master Banamhaidhistair A Mistress Seirbhiseich A Servant Saorse Liberty, Freedom Daorse, Traillamhlachd Bondage, Slavery Duine fóluimte A learned Man Duine neamhoilenichda An unlearned Man Duine bertach, Saimhair A rich Man Duine aimbertach, bochd A poor Man Daoine, Am pobull The People Na Mór Uaisle The Nobility or Peers Tuati, na Daoine cumonta The common People Dioldéirca, Baiggeir A Beggar Dúthchasach, Neach a bheirthair ina leithid so do thalamh, no Dhúthaich A Native Coigrich, Allamharrach A Stranger or Foreigner Fer a mhuintair na haon Dúthcha One of the same Country Coimharsnach A Neighbour Companach, Cáomhach A Companion Fer Conmuinn, Comirádi A Comerad Carid A Friend XXVI. Do Thaobh Eúgsamlachd chéminnin inbhe, no Onoire. Of the Diversity of Ranks. Aonríogh, Monríogh, Ardríogh A Monarch Ard Uachdaran A Sovereign [TD 41] Impire An Emperor Banímpire An Empress Righ A King Bannrioghinn A Queen Prionse A Prince Banaphrionse A Princess Diúca A Duke Bandiuca A Dutchess Marcos A Marquis Banamharcos A Marchioness Jarla An Earl Baniarla, Cunntaisd A Countess Bhícos A Viscount Banabhícos A Viscountess Morair A Lord Bana-mhorair Ban-tighearna A Lady Baran A Baron Banabharan A Baroness Ridire A Knight Ridire re bheoshláinte A Knight Baronet Ridire oighreachd A Knight Baronet Sguibhair, Sgúair An Esquire Tighearna A Laird Duine uasal A Gentleman Bean uasal A Gentlewoman Nuadhuasal, úranach An Upstart Cathairtheoir, Támhith Baile mhóir A Citizen Tuathanach, Teanonta A Countryman or Yeoman Burgeisach, no Buirdeisach fer saor am Baile mor A Denison or Burgess Fear Céairde A Tradesman [TD 42] XXVII. Do Thaobh Oifigiche an Státa. Of the Officers of State, &c. Fear ionaid Ríogh A Viceroy Ríogh thosgaire Teachdair, Ríogh no an Státa, Legaid An Ambassador A morair Seannsilair The Lord Chancellor Morair a Nionmhuis no, an Sporan chumonta The Lord Treasurer Morair gléita Saoil na Diómhaire The Lord Privy-Seal Rúnchléirach, morair Sécredair The Lord Secretary An tárd Chonstabuill The Lord High Constable Marascal cogidh, Jarla a chogidh Mharsail The Earl Marshal Máighaistair na Neach The Master of the Horse Caiptin a Gháirde The Captain of the Guards A Ghíus neis gheneralta, ard Bhreithamh na neiontinnin básor The Lord Justice-General Comharlaich díomhair A Privy Counsellour Duine uasal Séomair, Leapa n Rígh A Gentleman of the Bed-Chamber Cúirteir A Courtier Morair a Restair, no Morair a Mheomh-ruinnaich The Lord-Register Morair Cléirach Cúirt an Cheartais, no Cléirach Gieisneis The Lord Justice-Clerk Ard aidhne no Phrocadair an Riogh The King’s Advocate Ard Thescal an Ríogh The King’s Solicitor [TD 43] Sioneral Tigh an Chuinnadh The General of the Mint Ard fher gleuta an ionnmhuis chumonta The General Receiver, Cash Keeper Morair Léoghann Rígh aig armabh, no Armriogh Ceann na Siothmhaor The Lord Lyon King at Arms Síothmhaor, Ard mhaor ríogh A Herald or Pursevant Máladair, na n Cusmuinn A Farmer of the Customs Fer tionail a Chusmainn no Dhuillinnin Rígh A Tax-Gatherer, or Collector of the Customs XXVIII. Do Thaobh Fuirm Guibheirneoirachd, Schomhtharigha onorache. Of the Forms of Government, Ensigns of Honour, &c. Aonflaitheachd, Guibheirenoirachd an Láimh aon duine A Monarchy Impirachd An Empire Rioghachd A Kingdom Earfhlaith, achde Guibheirneoir achd an Láimh na nuaislin An Aristocracy Comhfhlaitheachd, Guibeirneoir, achd án Lamhuibh a Chumonto A Democracy or Commonwealth Crún, Coroin A Crown Crun rioghoil A King’s Crown Bláthfleasg, Atan A Garland Suaicheantas na Rioghachd Rioghcholbh A Scepter [TD 44] Erradh ríogh, Truscan Státa A Robe of State Breaschathair, Cathair rioghoil A Throne Cuirt prionse, Dunlios Lúthchuirt A Prince’s Court Páirlemeint Ríghail A Parliament Gearradh, Duilinne, Cíos A Tax or Tribute Cusmunn Impost Airgid Caguilte, Airgid teinntein Hearth-money Airgid Ceann, Airgid Srón Poll-money XXIX. Do Thaobh Cuirt Cheartuis. Of a Court of Justice, &c. Cuirt cheartis A Court of Justice Breithamh A Judge Cúirt Morairin a Ladha, Seseoin The Session Fear do mhorairin an tsheseoin A Lord of Session Foshuidhthoir, ardmhorair, an tsheseoin A President Adhna, Adbhocaid An Advocate or Attorney Fer Lagha A Lawyer Procadair A Proctor Cleirach A Clerk Scriobhidair, Scriobhneir A Writer Nótair A Notarie Marascal lagha, scriobhneir An Agent Tagroir, a fear tagra A Pursuer Fear díona, Urra The Defender Masair, Fear guimhlain Slaite Suaichuintais Tigh an Lagha A Mace-bearer [TD 45] Dorseir A Door-keeper Maor, Maor righe A Messenger Bollsair, Fear gairm Cúirte A Crier Urros an airgid A Surety in Money-matter Urros an Cúis mór Chionnta A Surety in a criminal Matter Bann thais bonaidh, no teachd an Lathair A Bond of Appearance Fora, Beince A Bench Barra A Bar Cúmhdach no truscan an Bhreithaimh A Judge’s Robes Cuirt A Court Shirraimh A Sheriff Depeid an Tsirraimh A Sheriff-depute Gúisneis na Síochaint A Justice of Peace XXX. Do Thaobh Riaghlorin Bailemargaidh. Of the Magistrates of a Burgh, &c. Probhthuist A Provost Báilli A Baillie Deaghan Baile mhóir, no na marseonte A Dean of Guild Treisiner fear a ghleuta ionnmhuis Bailemhargaidh ionnmhusoir A Town-Treasurer Brughaidh, fer domhuintair a bhaile mhóir A Townsman Támhi, fer Comhni An Inhabitant Malshluadh, Mórshluadh A Multitude Teaghlach A Family Fear an Tighe The Good-man Bean an Tighe The Good-wife Fear na Fárdoiche A Host Aoghadh A Guest [TD 46] Siothchoimhadi, Connstabuill A Constable Príoson, Carcair A Prison Maor príosoin A Jaylor Maor Baile A Town-Officer Crochadair A Hangman XXXI. Do Thaobh Sheirbheishaich na mór Uaislin. Of the Servants of a Nobleman. Báilli no Shiamarlan A Baillie or Chamberlain Fear Riachaid, no Marascal A Comptroller or Steward Gocmann, Fórtheachdair An Usher or Gentleman Giolla Copain fear guimhlan a Chupain A Cup-bearer Aillionnoir, Fear soloir Lóin A Caterer Carabhair Fear gearridh bídh A Carver Barradhriopair, Butileir A Butler Péidse na Honaraiche A Page of Honour Péidse Bainntighearna, Giollearbill A Train-bearer Buaichilla Séomair A Valet de Chambre Giolle Coise, Giolle rithe A Footman or Lackey Giolleach A Horse-Groom Carboir, Tear a Chóidse A Coachman Fear greasaid na Neach Coidse A Postilion Dorsoir A Porter Cócaire A Cook Sguille, Giolla Cistin A Kitchen-boy Lúgháird, Luchd comhacdachd A Retinue [TD 47] XXXII. Do Thaobh Bhanoglaichain. Of Women-Servants. Banóglach, Beanchomhaidaichd A Waiting-Maid or Gentlewoman Beanuasil A Gentlewoman Maidiunn dheasighe no Sgedighe A Dressing-Maid Banaltrum A Nurse Banaltrum thirim A Dry-Nurse Banachócaire A Woman-Cook Maidiunn chocaire A Cook-Maid Bean Nighe A Landress Tuarisdal A Fee XXXIII. Do Thaobh Luchdceairde & an Acfuinne. Of Tradesmen and their Tools, &c. Poitigir An Apothecary Fear dheanamh Arm, no dheasachadh Chlaodheanna An Armourer or Sword-slipper Fuinadair, Bacstair, Túisair A Baker or Baxter Tigh fuine A Bake-house Amhuinn An Oven Criathair plúir A Boulter Losid, Clár fuine A Kneading-Trough Crann, Leathnicha, Crann fuine A Rolling-Pin Sluaisid Bacstair A Baker’s Peel Rácan guail, Croman Luatha A Coal-Rake Scúileir, Sguab ámhunne A Maulkin or Scullion Bancair, Cerbusair A Banker Berridair, Béarrthudair, Barabair A Barber [TD 48] Búth Barabair A Barber’s Shop Ealtuinn, Scianbhéarrthu, Bearriscian, Béarrthog A Rasor Spiladair, Farunn Spíonaidh Pincers Farunn Easidh A Crisping Iron Fúdair Cúrrthi Deudhbhoiltrichde Sweet Powder Fear Dhéanamh Phascairt A Basket-maker Criosadair, Feardheanamh Chrios A Belt-maker Gabha, Gabha iaruinn A Black Smith Céardach A Forge or Smithy Inneoin An Anvil or Stithy Clár no Ammar Fodhairt A Trough Builg Shéadidh A Pair of Bellows Scroghe no Rothe A Screw or Vice Ord, Gennair A Hammer Lémadarin no Sradagan iaruinn The Sparks or Scales of Iron Eigha, Líobhan A File Cogullach, Sgamh no dus Eighe File Dust Tarang, Tarann A Nail or Tacket Fear Cheangil Leabhrichin A Book-binder Fúidradh, Glaodh Paste or Batter Leabharchláir Cuibhrige Paste-boards or Pase-board Marsonta Leabhrichin, Fedra areic Leabhrichin A Bookseller or Stationer Fear Dhéanabh Bhoinaid no Atachain A Bonnet-maker or Hat-maker [TD 49] Bróchcair, Brebanaiche, Clúdhtair A Botcher or Broker Boghadair A Bowyer Céard Unga, no Praisiche A Brasier Grúdaire A Brewer Clach Chreadhadh, Brice Brick Fear Dheanamh Brice, Bricair A Brick-maker Atha Bhrice, Bricshóirn A Brick Kiln Féoladair Búitseir A Flesher or Butcher Tigh Cascuirt Cruidh, Bróthigh A Slaughter-house Scian Chulag, Scian Phronnidh A Chopping-knife Saor, Crannalithe A Carpenter or Wright Tuadh An Ax Tál An Hatchet or Eech Samhthach, no Cas The Helve or Shaft Riaghail A Rule Cérnriaghuil, Squáibheir A Square Líonnen Locridh A Level Gobhirreang A Pair of Compasses Sábh Toiriosg A Saw Coguill, no min Ant-sháibhe Saw-dust Sábh Sgribe A Whip-saw Tora An Augre or Wimble Sniomhaire, no Moireal A Turrel or Burrel Toll Tora A Wimble Hole Scáinadh Déisgadh A Chink or Rift Grianscaradh, Brianscaradh Scagadh Pesc A Cranny Scoltadh, Scoilten A Slit Simide, Farachan, Ord A Beetle or Mall Geinn, Farriche A Wedge Locair A Plane [TD 50] Gilb A Chissel or Former Glaodh Glue Cranntarainn A Pin of Wood Slisagin no Spealltin Spelts or Speals Locairsgathaich, Scríobadh Fiodha Shavings Lighiche, Lamhliadh, Deargliadh A Chirurgeon Scian Fhala, Launse, Cuisloig A Lancet Rinnbhéarrthog A Bistory Jarratiche A Probe Spútan, Sdealladair, Scíorden A Syringe or Squirt Fear Dheanamh Uairidarin A Watch-maker Bróg-Chlúdaire, Fer Charadh Bhróg A Cobler Fear Dhéanamh Chiadh Milis A Confectioner Cúpair A Cooper Cearcull A Hoop or Gird Clár Saithaich The Staff of a Cask Fear Dhéanamh Scian no Rásor A Cuttler Maighaistar Damhsa A Dancing Master Scoil-damhsa A Dancing School Comhthional go Damhsa A Dance or Ball Gíghis A Masquerade Rópdhamsair A Rope-dancer Fear Broidrigiche, Dualadair An Embroiderer Eachliagh, Líghich Each A Farrier Fear Claodhaimh Feinnsair A Fencing Master [TD 51] Claodhamh Foghlannuiche Fliuraid A Fleuret Jasgair A Fisher Fear Shaillidh Eisg, Fearreic Eisg A Fish-monger Slat-iasgcáich A Fishing-rod Driamlach, Dorgha Drogh A Fishing-line Dubhan A Hook Frithiasg, Biathadh, Biriasg Bait Morghe Esguinn An Eel-spear Lión A Net Fleisdeir A Fletcher or Arrow-maker Pethaire, Forsair, Foraosair A Forrester Fear Thiligadh Phoitin, &c. a Molldair, Leidhadair A Founder Eúnadair A Fowler Séocair, Seabhcair A Falconer Intleachd a Mhealladh Eun, Sheabhaic A Lure Blaodh éun A Bird-call Bíoth éun Bird-lime Góisne, Peinnteal, Tailm, Ribe A Gin or Girn Scalg Ialtog Bat-fowling Muillair-Luaidh, Túcadair A Fuller or Walker Seinnair A Furrier or Skinner Liosair, Gárdinoir A Gardiner Ceibe, Spaid A Spade Sgríoban, Racán, Rásla A Rake Panna an Aoanna Uisgaiche A Watering-pan Cálphleadhag A Dibble [TD 52] Clachchuarsgaidh, Cómhnirticha A Rolling Stone Glainadair A Glasier Céarnag Fhuinnoig, Céarnag Glaine A Pane of Glass or Lozen Lámhuinnair, Fear Dheánamh Lámhann A Glover Orcheard A Gold-smith Búth órcheaird A Gold-smith’s Shop Grabhailtiche, Graifuir A Graver Culaidh Ghrábhalaidh, Rinnicne A Graving Tool Gabhan Ghunnachan, Gunnadair A Gun-smith Sealgair A Hunter Líon Sealgair A Hunter’s Net Bate, no Bachuill Sealgair A Hunter’s Staff Séudair A Jeweller Clesiche A Juggler Clachair A Mason Fear Ghearradh Chlach, Clachdhuaelair A Stone-cutter Clochthochailtiche, fer Bhuinnig Chlach A Quarrier Géamhleag, Fuinnlaichath A Leaver or Gavelock Sitheal, Spáinaoil A Trowell Aol Lime Aol, Gan Bháthadh Quick Lime Moirteal Mortar or Lime mingled with Sand Scafal A Scaffold Marsonta, Ceannuighe A Merchant Beanghlúine, Beanfhrithalaidh A Midwife Peintair, Delbhlíobhoir A Painter Dealbh A Picture [TD 53] Peinsil, Jonstrumeint peintarachd A Pencil Dobair, Fear phlástradh, bhallachin A Pargeter or Plasterer Aolphlásta, plástach A Parget or Plaister Caumhsariche, Fear legadh urlair no Chaumhsairin A Pavier or Causey-Layer Fairche chloch, no Chaumhsairin A Rammer Fear dheeanamh no reic neithe Deudhebholtrach A Perfumer Péodirar A Peutherer Criadhadair, Piggadair, Fear Dhéanamh phoitachan A Potter or Pigg-maker Criatha oibridhairhde A Potter’s Clay Poll Criathadh A Clay-Pit Soithach criathaidh An earthen Pot Spelg do shoithach Criathaidh A Potsheard Clodhadoir, Printair A Printer Cranntennte, Printoir A Printer’s Press Cóirdealiche, Rópidair, Fear dheanamh Bhall A Rope-maker Dialladair A Saddler Gréusiche A Shoemaker Búth Gréusiche A Shoemaker’s Shop Minidh, Snáthad, Bhroig An Aul or Elson Jallin, Cainib fhuaidhail, Snáth fuaidhail gréasiche A Shoemaker’s Threed Ceip, Bonnchummidair A Last Leathrach Leather Leathrach cartith Tanned Leather [TD 54] Stiall no Jall do Leathair Ceannchéoladair, Maghaistair a theagasc Seinn A Singing-Master Scliatair A Slater, or Sclater Fiosaiche A Soothsayer Delbhchluichthoir, Staidsoir A Stage-player Jonid Delbhchluich, Stáidse A Stage Dealbhadair, Fear dheanamh, dhelbh A Statuary Jomhaidh, Dealbh A Statue Snathad A Needle Cró Snathaid A Needle-Eye Snátachan A Needle-Case Méaran A Thumble Sisor A Pair of Scissars or Sheers Giadh Táiller, Taruinn Táiller A Taylor’s Goose Snáthain, Snáth fuadhail A Thread Fear Chartadh Leathruich, Sudire A Tanner Osdair, Tabhairneir A Taverner Ceard A Tinker or Tinkler Tuairneir A Turner Bósdan, Bogse A Box Breabaidair, Fighadair A Webster Cathan aodich A Web Beart fhigh A Weaver’s Loom Slinn A Weaver’s Slay Spál The Weaver’s Shuttle or Spool Itachan A Threedle Caoird, Ceaird A Trade Fear ceairde A Tradesman [TD 55] Foghlainte A Prentice Foghlainte a chuir a stigh, aonte Foghlainte aig a Laimh féin A Journeyman Tigh-oibraich A Work-house Balloibrach, Ballac fuinn A Tool XXXIV. Do Thaobh neithe Tochailtach & Meinnaichd. Of Fossiles and Minerals. Neithe tochailtach Fossils Méinnghné, Talmh-mhionach Minerals Salpítir Salpetre Alam Alum Coppur Copperas Pronnusc, Riubh Brimstone Marla Marl Cailc Chalk Ruadhchailc Oker Finiche Jet Arsnaig Arsenick Luaidhe geal White-lead Luaidhe Dubh Black Lead or Keelaveine Basgluath Vermilion Cearddhearg Ruddle or Keel XXXV. Do Thaobh Chloch. Of Stones, &c. Clach A Stone Clach shrethuill, Gaireal A free Stone Ailmh, Clachtheine A Flint Stone Clach am bith teine A Fire Stone Clach bhleth, na Líobhaidh A Whet-Stone A Chloch-iuil The Loadstone Dearbhag A Touchstone [TD 56] Clach mharmuir A Marble Stone Alabasteir Alabaster Criostil Crystal Gloine, Glaine Glass Omar Amber Groithal Coral Fuilsíofri, Sligard, Mínchlach A Pumice Stone Scliata Sclate Bric, Clach chreadhadh Brick Til, Leac chreadhadh go tubhadaireachd Tile Grígag, Spruidghainamh Pebble Emmiri, clach smior Emry or Emeril Gainibh Sand Brodghainbhach Gravel Clachthochailt A Stone-Quarry Slochd Gainbhiche A Sand-pit Slochd mórghain A Gravel-pit XXXVI. Do Thaobh Chlachin Príosoile. Of precious Stones. Clachbhuadhach, nó phríosoil A precious Stone Néamhunn A Pearl Daiman, Adaimant A Diamond Sápair A Sapphire Smarag An Emerauld Agoid An Agate XXXVII. Do Thaobh Mhitailtin. Of Mettals. Mitailte, Mitail Metal Or Gold Airgaid Silver Airgaid beó Quick-silver Airgaid ruadh, Coppair Copper [TD 57] Unga, Práiseach Brass Jaruinn air a Stáinaidh Latten Jarunn Iron Cruaidh, Staillinn Steel Jarunn geal, Stáin Tin Luaidhe Lead Méinn Luaidhe Lead-ore Féodair Pewter Meirg iaruinn Rust of Iron Sal unga Rust of Brass Méinn óir Gold-mine Méinn Airgoid A Silver-mine Méinn Jaruinn An Iron-mine Méinn Unga A Brass-mine XXXVIII. Do Thaobh Phlantin & Luidhbhain. Of Plants and Herbs. Plánta A Plant Luidh An Herb Cruineachd Wheat Cruineachd, finealta Fine Wheat Seagal Rye Eorna, Oirna Barley or Bear Coirce Oats Pessair Pease Pónair Beans A phónair Airnach A Kidney-bean Reas Rice Pessair luchag Lentils Pessair chappuill Vetches or Fetches Pór ma mbi Cochull Pulse Arbhar Corn Gart, Gort, Arbhar ar abhonn Standing-Corn Gráinnen, no Spiligen Arbhair A Grain of Corn [TD 58] Lurga, no Coinlen Arbhaír The Stalk of Corn Calg, no gath dubh Arbhair The Beard of Corn Rúsg no Cogull an Arbhair The Husk of Corn Dias, no Ceann an Arbhair The Ear or Head of Corn Spálag, no Baguille Pessraich no Poínaire A Cod of Pease or Beans Moll Chaff Comhlach Straw XXXIX. Do Thaobh Luidhain Poite. Pot-Herbs. Farrúscag An Archichoke An Asparag, Creamhmac fiadh Asparagus Am Bitis The Beet Am Borrach, am Barraisd Borage An Torman Clary Cál Colewort Kail Cál-colag Colly-Flower Cál-cearslach Cabbage Costag a Bhaileghéam hridh Cost-mary Biolair Cresses An Eanich ghárridh Endive An Goirgen gárridh Garlick An Creamh gárridh, Léicse A Leek or Leeks A Liatis Lettice Liathlus Mugwort Uinnen An Onion Musard, Sceallan Mustard [TD 59] Uinnen beg, no Sibbon A little Onion or Sybow Féaran, Soirt do Leicse fiadhain Cives Peirseal Parsley or Parsil Am Purpi Purslan or Puppie A Ghárbhag ghárraidh Savory Saileid A Shalot Sealbhagin, Puinneogin Sowroks or Sorrels Am Bloinigén gárraidh Spinnage Lus an tshiúcair Succory XL. Do Thaobh mheacanin. Roots. Curran buighe, Miuran A Carrot A Chnó thalmhiun, Bráonan bachlaig An Earth-Nut Parsneáp, miuran geal A Parsnip Parsneap Dearg A red Parsnip Néap, Néip, Túirneip A Turnip Buntáte Potatoes An Curran Dearg Raddish or Rifard Crumagin Skirrets or Crommacks Dínséar Ginger XLI. Do Thaobh Luidhain & Blathain Leighais. Physical Herbs and Flowers. A Gheúrog bhilaich, A Murrdhraidhean Agrimony An Aingealag Angelica Ainis Annise An Asair Asarabacca A Ghlúineach, am Persie Arsmart Ic, Bailm Balm Lus mhic Beathag Betony Currag na Cúaig A blue Bottle or blue Blawart Am Boglus Bugloss Mac an Dogha The Burdock [TD 60] Cliathdan, Cládan A Bur An Loisgéan A Burnet or Pimpernel A Chamemhil Camomil Carabhi Caraway or Carvy An Ceannruadh Celandine A Chead Bhiolach, Seintori Centaury Lus a Chalumain Columbin An Gallan Greannachair Colts-foot or Tussilage Lus a Choire Coriander Lus mhic Cuimen Cumin Lus a Chromchinn Daffodil Díthen Gárridh, Noínen A Daizy An Díthen Fiadhaich, Nóinen Fiadhaich A Wild-daizy or Gowen An Bearnan Brioghide, Fiacuill Léoghuinn Dandelion Díthen Boighc an Arbhair Darnel Dile Dill Lus a Phiobbair Dittany Copag, Copagach A Dock or Docken An Ailliunn Elecampane Soilse na Súl, Rinn an Ruisc Eye-bright An Fheandag Ghréugach Fenegreek Lus an tshaoi Fennel or Finkle An Deatach Thalmhann Fumitory An Darag Thalmhann Germander Lus Leth an Tshamhraidh A Gilly-flower Grunnis Groundsil Cas Moidhaiche Hares-foot An Elibair, non Fudair Sron Hellebore An Dthéodha Hen-bane Ob Hops A Nórp House-leek or Fowes [TD 61] Isop Hyssop A Ghluineach Bheg Knot-grass An Lothair Lavender Lile A Lilly Lus na Síthchaimh Loose-strife Luidh an Liguir Lavage An Gropis Mallows Codalian The Mandrake Lusmári, a Bhilich Chuighc Marygold An Tshetbhag Marjoram A Mórfhliogh Master-wort An Err-thalmhuinn, a Chathairthalmhuinn Milfoil or Yarrow Mionnt, an Cartil Mint Mirr Myrrh Dénntag no Feantag A Nettle Lus na Hoidhche Night-shade Earbuill an Eich Horse-tail or Paddock-pipe Lus na Spáinne Pellitory of Spain Lus a Bhalla Pellitory of the Wall A Phinne-ríoghoil Penny-royal Lus Phoinnc Piony A Chuach Phádrig Plantane An Cromalus Poppy or Chess-bow A Mhbeilbhag, an Cochcifoide Corn-poppy or Cock-head An Tshobhrach The Primrose Am Buaghallan Buighe Rag-wort Rurgoid Rhubarb Rós A Rose Rúgh Rue Cróch Saffron Amarich, Ascurbhi Scurvy-Grass Lus na Smalag Smallage Meathchalltuinn Southern-wood [TD 62] Lus an Fhúcadair Teasel or Fuller’s-thistle Foghannan A Thistle Ambog Ghíogan Sow-thistle Tiome Thyme Lus Mhic Rígh Breittuinn Wild-thyme An Mhongach Mhear The Hemlock Tombachce no Tombace Tobacco An Tsheamair, Antsheamarag Trefoil or Cleaver Tuliop Tulip Trombhod, Bherbhain Vervain Fuath amhadidh Wolves-bane An Gorman Woad Buramaid Wormwood Líon Flax or Lint Córcach, Cainabe Hemp Luachair, Buignach Rush, or Bullrush Cuilc, Gilc Reed Cuilc reamhar, Crann Cuilce, Céan Cane Féur Grass XLII. Do Thaobh Luibhain Neamhiomlán. Imperfect Herbs. Balag Losguíunn fás na haon Oidche A Mushrom or Paddock-stool Bolgan béicach A Fuzball Raithneach Fearn or Break Móinteach, no Cóinnach Moss or Fogg Fáisgéan, Cluaran A Spunge Feammuinn Wrack Duiliosg Dilse Slat-mhara, Stamh A Tangle Aít a fás Staimh A Place where Tangles grow Aít a fás Raithneach A Place where Fears grow Aít a fás Lilichan A Place where Lillies grow [TD 63] Aít a fás Uinnenin A Place where Onions grow Cuilctharnnach A Place where Reed grows Luachairnach A Place where Rushes grow Aít a fas Sailchuach A Place where Violets grow XLIII. Do Thaobh Preashairnaich no Raschrann. Of Shrubs Preasarnach, Raschrann A Shrub Preas na n Geardhhearca The Birberry-bush Fraoch no Lns na n dearcag The Belberry or Blaeberry-bush Dreis na Smiar The Bramble Draighionn Condreis The Brier or Thorn A Scíothach The White-thorn or Hawthorn Beali, A mheali Broom Conis, Conhisg Furze or Whins Preas na n Capar The Caper-bush Preas na Spíonntagg no na andearc francaich The Curran or Rizar-bush Fiodh na n Gróisead The Gooseberry or Grozar-bush Fraoch Heath or Heather Bainnegamhnach, Lus na Mela Honey-suckle A Seasamin Jessamine Aitiol, An tuibair beinne Juniper Eidhionn Ivy A Maide milis Liquorish Mirtiol The Myrtle Am Priobait Privet Preas Subh Craoibh The Raspberry-bush Preas na Rós The Rose-bush Mar Rós Rosemary A Samhan The Savin [TD 64] Preas na Suithag The Strawberry or Arbut-tree Fíonchrann, Fion eamhuinn The Vine Preasurnach A Place where Shrubs grow Dreisurnach A Place where Brambles grow Miortuillnach A Place where Myrtles grow Rósarnach A Place where Roses grow Fíoneamhnach A Place where Vines grow Fraochurnach no Sliabh A Place where Heather grows XLIV. Do Thaobh Chrannabhmeasa. Of Fruit-Trees. Crann, Craobh A Tree Craobh Amoin The Almond-Tree Craobh Abhaill An Apple-Tree Crann Apricoc An Apricock-Tree Crann Siris no Silin A Cherry-Tree Craobh gheanm Chno A Chesnut-Tree Crann Sitroin The Citron-Tree Crann Cóirneil The Cornel-Tree Crann Daite, no Pailm The Date-Tree Crann Fioguis, no Fiogog The Fig-Tree Craobh Fllibeirt A Filbert-Tree Crann Calltinn The Hazel-Tree Crann Limoin The Limon-Tree Crann na Maoldhearc The Mulberry-Tree Crann Neochdair The Nectarine-Tree Crann Ola, Olag The Olive-Tree Craobh Ola fhiaghain A wild Olive-Tree Craobh Orainis The Orange-Tree Crann Pheitsachan The Peach-Tree Craobh Phéar A Pear-Tree Craobh Phlumbis A Plumb-Tree [TD 65] Crann gráinnabhuill The Pomegranate-tree Crann Cuinse The Quince-tree Crann áirnag The Sloe-tree Crann Gall-chno The Walnut-tree XLV. Do Thaobh Chrann neamhthorrthannach no aimrid. Of Barren Trees. Crann Fearnna The Alder or Arn-tree Crann Uinsinn The Ash-tree A Chraobh fhiaghain, Uinsinn The Wild Ash-tree An Crann Crithinn The Aspen or Quaking Asp-tree. Crann Labhrais The Bay-tree Crann Faidhbhile The Beech-tree Craobh Bhethc The Birch-tree Crann Bucsa The Box or Bush-tree Crann Sédair The Cedar-tree Crann Airce A Cork-tree Crann Canich A Cotton-tree Crann Cuphair A Cypress-tree Crann Eboin The Ebony-tree Craobh Dhromain An Elder or Bore-tree Craobh Leamhain, no Ailmog An Elm-tree Crann Giubhis A Fir-tree Crann Túise The Frankincense-tree Crann Cuilinn The Hollin-tree Crann Dearg Labhrais The Laurel-tree Crann Teile The Lime-tree Crann Mhalpis The Mapple-tree Crann Meidil The Medlar-tree Crann Daruich The Oak-tree Crann Tuilm The Holm Oak-tree Píon-chrann The Pine-tree Píon-chrann fiaghain The Wild Pine-tree [TD 66] Crann Pleintri The Plane-tree Crann Pobhiull The Poplar-tree Crann Seilich The Sallow or Saugh-tree Craobh Chaoirrthuinn The Service or Ran-tree Crann Sice The Sycamore-tree Crann Sheilaich fhrancach The Willow-tree Craobh Uibhair A Yew-tree Coill A Wood Fríoth, Foraos A Forrest Garran A Grove Cóille Shéunta A sacred Grove Doire no Baid A Thicket or Bush Fiodh Wood or Timber Garrán do chrannuibh fearnna A Grove of Alder-trees Garran do chrannuibh Uinsinn A Grove of Ash-trees Garran do chrannuibh Labhrais A Grove of Bay-trees Garran do chrannuibh Bucsa Grove of Box-trees Garran do chrannuibh do Geamn-chno A Grove of Chesnut-trees Garran do chrannuibh Cuphair A Grove of Cyprus-trees Garran do chrannubh Pailm A Grove of Date-trees Garran do chrannuibh Dromain A Grove of Elder-trees Garran do chrannuibh Leamhain A Grove of Elm-trees Garran do chrannuibh Fioguis A Grove of Fig-trees Garran do chrannuibh Caltuinn A Grove of Hazel-trees [TD 67] Garran do chrannuibh Tuilme A Grove of Holm-trees Garran do chrannuibh Daraich A Grove of Oak-trees Garran do chrannuibh Píone A Grove of Pine-trees Garran do chrannuibh Pleintri A Grove of Plane-trees Garran do chrannuibh Pobhuill A Grove of Poplar-trees Garran do chrannuibh Seilich fhrancaich A Grove of Willows Lios, óirscaid, Measghort An Orchard or Place where Fruit-trees grow Oilearch, Mathairshiól Gárradh oileiniche chraoibh A Nursery of Trees Garradh A Garden Garradh Bhláth, Flourlann A Flower-garden XLVI. Do Thaobh Mease. Of Fruits. Meas Fruit Darcan, Duirce daraich An Acorn or Mast Amon An Almond Ubhall An Apple Apricoc An Apricock Dearc A Berry Airnag, Bulistair A Bullace or Sloe Capaireadh Capers Siris, Silin A Cherry Geanm-chno A Chesnut Ubhull sitroin A Citron Dearc Corneil A Cornel-Berry Culuran A Cucumber Spíontagan, Dearca francaich Currans [TD 68] Dailog A Date Fíoguis A Fig Fíoguis uaine A green Fig Gróiséad A Goosberry or Grozar Gúrde A Gourd Dearc fhíone Fìondhearc A Grape Sceachog A Haw Mucog A Hep Dearc Eidhuinn An Ivy Berry Limon A Limon Milog A Melon Maoldhearc A Mulberry Ubhull neachdair A Nectarine Cnó, Cnú A Nut Eitne no Eitnen The Kernel of a Nut A chno Neadmuc A Nutmeg Dearc ola no Olog An Olive Oirinis An Orange Peitseog A Peach Pear A Pear Plumbis A Plumb Plumdaimeis A Damask Plumb An Gráinnubhall A Pomegranate Pepoc A Pompion Cno chanaich A Quince Reisaidin Rasins Suthcraoibh Raspberry Caoirin Service-berries or Rodins Suidhag, Subhtalmhuinn A Straw-berry Caineal Cinnamon or Cannel Mes Mace Clomhis Clovis Píobir, Spíosri Spice or Pepper [TD 69] XLVII. Do Thaobh phártin Phálntidhin. Parts of Plants. Fréamh, Fréamhach, Meacan The Root Stoc no Cráoibhe The Stock or Trunk of a Tree Carrfhiodh, Carruig A Knot or Knurle Máothan, Faillean A Sucker or Shoot Meangan óg A Grass or Imp Stoc an Suichair maothan A Grass-stock Bunsog, Slatag A Twig, Rod or Wand Cairt The Bark An Gloadhan, Laodhan The Pith or Heart Menglan na Géuge A Branch or Bough Géug marbh A dead Bough Menghlan úr A green Branch Menghlan fíoneamhuinn A Vine-branch Menghlan ola An Olive-branch Scathach chraoibhe The Loppings of Trees Bir, na Dreaghuinn A Prickle or Thorn Snodhach, Suidhbheathach The Juice or Sap Bíth chraoibh Gum Róisoid Rosin Pic, Bíth ar a Bruich Pitch Téarr Tar Cuishag, Lúrga The Stalk or Shank Uros, Gucag A Sprout or Bud Flúr, Bláth A Flower or Bloom A Bhunchuislach The Foot-stalk Síol, Fras The Seed Cuairsgein The Core Achlach ambroinn meas The Stone of Fruit Baguilta, Badan, Triopull A Cluster or Bunch Plaosc cnodhan A Nut-shell [TD 70] Meangan maoth A Tendrel or Clasper Snáitheine caolsan fhiodh The Fibres or small Strings Mu Ainbheaidhin. Of ANIMALS. XLVIII. Do Thaobh Pheistoige. Of Insects. Péistoigin Insects Sengan An Ant or Emmot Beachann A Bee Seillen mór A Bumble-bee Seillen díomhain A Drone Daol, Dubhdhaol A Beetle Daolag breac A Lady-cow Cuilag A Fly Mennubhchuilag A Gnat or Midge An Dealan dé, an Dearubidan A Butter-fly A Fionnan Feóir, an Dreallan Teasbhith A Grashopper or Locust Buail a Chragg, an Gabha Dubh A Cigal or Baulm Cricket Grullan A Cricket Coinspeach A Wasp An Gaspidan A Hornet Míol A Louse Deargann A Flea Sniodh, Sneadh A Nit An Gleithaire A Gad-bee or Gleg Seilluinn, Míolchaorach A Sheep-tick or Ked Fínag A Mite Léumuinn A Moth Croidhog, Durrog A Maggot Béistoig A Worm Féoilchroidhag A Flesh-worm or Mauchs Croidh shíoda A Silk-worm Cuilag Shionnachain A Glow-worm Burris, Luschuach A Caterpillar [TD 71] Deal A Leech Seilchaig A Snail Réudan A Timber-worm Corra cósach, Cailleach Chósach A Sow, Cheeslip, or Sclater Míol Balla A Wall-louse An Dabhan Eallaich A Spider or Eddercap Daunsarin Dubha a Nuisge The Water-Spiders Líon an Dabhain Eallaich A Cobweb Beachlann, Tighsheillein A Bee-house Scaoith Sheilleín A Swarm of Bees Sceip Sheillein A Hive or Beeskep Cíor mheale A Honey-comb Mile Honey Céir sheillen no Bheachainn Bees-wax Gathseillén A Bee’s Sting XLIX. Do Thaobh Eisge. Of Fishes. Jasg A Fish Miniasg A Little Fish Mucmhara A Whale Léamidair, Doilphin A Dolphin Sórnan, Scat A Scate Stirin A Sturgion Trosg, Bodach Ruadh, Céiluinn A Cod-fish, Codling, or Keeling Adag An Haddock Rionnach A Macrel Muilleit A Mullet Scadan A Herring Sardill A Sprat An Ancobhi An Anchovy Dubhbreac A Smolt or Spirling Am Brodiasg A Needle-fish or Green Bowle Léabog A Flounder or Fluke [TD 72] Leabag Chéarr, Anpacair Céarr A Sole-fluke An Turbait A Turbot Eiscunn, Eusgunn An Eel Carrancreige, Creigag Buarach na Béidhaidh, Langerílach A Lamprey L. Do Thaobh Jasg Aibhnichin. River Fishes. Bradan A Salmon A Phic Uisge, Gedos A Pike Cregag Uisge A Pearch Breac, Briocen A Trout Carmhanach Uisge A Carp A Bhrónag A Gudgeon Breacbedi A Loach Scildaimhne A Minnow A Bhirag Lodain A Bandsticle LI. Do Thaobh Mhaorich no Jasce Sliogaiche. Shell-Fishes. Jasg no Maorach Sliogach A Shell-fish Giomach A Lobster Crúban A Crab Carrthan no Cloithag A Shrimp or Prawn Coillag, Sruban A Cockle Jasgan, Maorach A Mussel Giollafuinbrinn, Faochag A Periwinkle or Welk Báirnnach A Limpet Eiseirin Oysters Muirscionn A Spout-fish Slioge Neamhuinn Mother of Pearl [TD 73] LII. Do Thaobh Partin Eisc. The Parts of Fishes. Lann A Scale Iotach éisce A Fin Iuchair A Rown or Spawn Mealg The Milt An Giuran The Gills Cár, Sliogard The Crust Slioge The Shell Ionga, Laoghar A Claw Adhaircin, Féasog, no Jarratichin, Lisg, Shliogaich The Feelers Mu Eanabh. Of BIRDS LIII. Do Thaobh Ean Feoil-itheach. Carnivorous Birds. Ean A Bird or Fowl Ean mór A Great Bird Iolair An Eagle Sgriachan criosach, Fang A Vulture Seabhag, Séothig A Hawk A Ghós Sheabhog A Gos-hawk Speir Sheabhog A Sparrow-hawk Fácon A Falcon Méirneal A Merlin An Deargan Alt A Kestrel or Stenchel Clamhan, Croman A Kite or Glad Cuach, Cúag A Cuckow An Búidseir The Butcher-bird Caillach oidhche, Cumhachag An Owl or Owlat Fiach A Raven or Corbie Feannag A Crow [TD 74] Rócis A Rook Cnáimhfhiach A Jackdaw Cathag A Kay Piaid A Pyot Scriachag A Jay Snag A Wood-picker Pioraid, Parracait A Parrot LIV. Do Thaobh Ean Lusitheach. Phytivorous Birds, or Birds feeding on Vegetables. Coilach A Cock Cearc A Hen Cábon A Capon Isean A Chicken Pébhchailach, Pécóc A Peacock Turcaire, Coilach no Cearc fhrancaich A Turkey or Brasil Fowl An Easag A Pheasant Cearc Fhraoich, no Coilach Ruadh A Heath-hen or Muir-cock Peirlog, Cearcthommain A Partridge Eun no Isean Péirtoige A Partridge-Powt Gearrogort A Quail Tréan ri Tréan, Treubhna A Rail or Corn-craik Colum, no Caluman A Pigeon or Dove Ean Columain A young Pigeon Struthchámhull An Oistrich An Turtuir A Turtle-dove Smudan, Caluman Coilladh A Ring-dove or Cushot-dove A Sméorach The Mavis A Liatruisg A Field-fare Truid A Starling Lon A Black-bird [TD 75] An Glaséan, Gealbhan A Sparrow Riabhag, no Uisag, A Lark or Laverock Gealag Bhuachair A Bunting A Bhuidhag Bhuachair The Yellow Hammer Bricéin bethe, an Gealan-lióne A Linnet or Lint-white A Lasair Choille A Gold-finch or Gold-spink An Glaisean darach A Green-finch An Dearganfraoch, An Corcan Coille A Bull-finch Ean Canari A Canary-bird Colman Cathaiche A Hoop Biorra an Tiasgar, Gabha Uisge A King’s Fisher An Capul Coille The Caperkaily LV. Do Thaobh Ean Chroidhitheach, no thig beo ar Chroithamh no ar Phéistóigin. Infectivorous Birds. Ainlog, Gobhlan gaoithe A Swallow Ainlog mharath A Black-Martin or Swift Gobhlan Gainmhich A Bank-Martin Spidéog A Nightingale An Ceanndeargan A Redstart Am Bruinndeargan The Robin-red-breast An Dreathann donn The Wren. Breac-an-tshíol, Bricéin-bainntighearn A Wagtail Gochcan A Titling Caillchag cheanndubh A Cole-mouse or Cole-hood Cíochan A Tit-mouse LVI. Do Thaobh Eun Uisge. Aquatick Birds. Adhaircan, Curracaig A Lapwing or Touchet Feidag A Green-plover [TD 76] Triollachan A Gray-plover An Tamadan móntich A Dotterel Bóag, no Luatherein A Sea-Lark or Sandy-laverock Ridghuilaneach, Camglas, GobLabharrtha A Red-shank Uddacagg, Crom na nduilloig A Wood-cock Eanghobhrag, Léanodhrag, Gobhairoidhche, Mennan aidhair A Snipe Corramhóna, Corraghriodhach A Cran Corrabháne A Stork Corraghlas A Heron Stearneall A Bittern Ean Snamhthe A Coot Eala A Swan Géadh A Goose Súlaire A Soland-goose Lach A Duck Síolta, Darcan A Teal An Pelican, Pelag A Pelican Scarbh A Cormorant Farspag A Gull Faoiliunn A Sea-maw LVII. Ma Phartin Eane. Parts of Birds. Ite A Feather Ite bhog A Soft Feather Clodheach, Cluimh Down Ite Sceithaidh, Cleite A Quill Sciath A Wing Earbull A Train Gob A Beak or Neb [TD 77] Ciren The Comb or Tuft Rumpull, Cibein, Feam The Rump Ionga A Talon or Claw Spor, Culspor A Spur An Ciaban The Ghizzard A Scróban The Crop Eallta A Flock of Birds Líonne Ean, no Gur A Brood or Clecking of Birds Nead A Nest Eanadan A Bird-cage LVIII. Do Thaobh Bheathaichm. Of Beasts. Beathach, Biast A Beast Beathach mor A great Beast Beathach oibraidh A work Beast Beathach fiaghuich A wild Beast Beathach calla A tame Beast Beathach ar a challachadh A tamed Beast LIX. Do Thaobh Bheathaich nach roinn an Ionga. Whole-footed Beasts. Each A Horse Láir, Capull A Mare Serrach A Fole Biriche, Loth A Filly Póni A Nag or Powny Gearran A Gelding Stalon, Graidhach, Meidhach A Stallion Fálaire An ambling or pacing Horse Each Trottain, Trotaire, Soddaire A Trotting Horse Assal An Ass [TD 78] Assal fiadhuich A wild Ass Máoilluinn A Mule Cámhuill A Camel or Dromedary OilabhanAn Elephant LX. Do Thaobh Bheathiachin Ladhraiche, no a roinnis an ionge. Cloven-footed Beasts. Damh An Ox Mart, Bo, Bou A Cow Coilpach A Heifer, or young Cow Tarbh A Bull Laodh A Calf Caora A Sheep Reath, Rúta A Ram Molt A Wedder Uan A Lamb Boc, Gabhair fhiorann A He-Goat Gabhair bhainnionn A She-Goat Laosboc Eáirunnach A libbed Goat Meann A Kid Damh féidh A Hart or Red-Deer Adhféidh, Eilit A Hynd Laodh Féidhe, no meann Earba A Fawn Dádhais, no Maosach A Fallow-Deer or Doe Earba A Roe Muc A Hog or Sow Cullach, Torc A Boar Uircén A Pig or Grice LXI. Do Thaobh Bheathaichin Jonguinnnaiche. Clawed Beasts. Apa An Ape Apag A Monkey [TD 79] Moidhtheach, Gearrfhiadh A Hare Coineinach, Coinein A Conny or Rabbet Gráinoig A Hedge-Hog or Urchin Féoirag A Squirrel or Conn Fath A Mole or Moldewart Luch A Mouse Luch fheóir, Dallog fheóir A Dormouse Raddun, Roddan A Rat or Rotten Dialltag, Ialltag A Bat or Flitter-mouse LXII. Do Thaobh Bheathaichin Jongunnache Creachaiche, a bhios re solar an Comhartaich ar Eiginn. Rapacious Clawed Beasts. Léoghan A Lyon A Bhannleóghan A Lyoness Mathghamhan A Bear Tiógair A Tyger Leopard, Liobard A Leopard Ampainter, Paindel A Panther Lincse An Ounce Cat A Cat Nios abhag, Ferraid, Coinneas A Ferret A Féocullan A Polecat or Fowmart Nias, Neas A white Rat or Weasal Douran no Dobhran, Biastdubh An Otter Maddadh, no Galla A Dog or Bitch Cuilen A Puppy or Whelp Miolchú A Gray-hound Cu éanich A Spaniel [TD 80] Masdith A Mastiff Measan, Crannchu A Lap-dog or Messon Mac tíre, maddidh allaidh A Wolf Sionnach, Maddidh ruagh A Fox or Tod Cuilen Sionnaich AVixon or young Fox Brochc, Túiten A Brock, Badger or Gray Rón, Béist mhaol A Sea-calf or Selgh LXIII. Do Thaobh Bheathaichin a gheinis an uighaibh. Oviparous Beasts. Cróghall, Cróchcadil A Crocodile An Tortoise A Tortoise Losgann buighe A Frog or Paddock Mágan, Losgann dubh A Toad Ceann-simide A Toadpole or Powat Dercluachrach A Lizard, Esk or Ask Nathair A Serpent, Adder or Snake Nathair neimhe A Viper Ríoghnathair, Suil-mhalari A Cockatrice Dreagon A Dragon A Griríongnach A Gryffon An Arpag A Harpy An Ainnamhag A Phenix Maidin mhara A Mermaid Aonbheannach, Buamhall An Unicorn LXIV. Do Thaobh Pairtin Bheathaichin. Parts of Beasts, &c. Gaosid, Fionnadh Hair Olunn, Clóidh Wool Lomradh, Rúsc A Fleece of Wool Bían A Fur or Skin [TD 81] Fridhan, Gáoisid A Bristle or Birse Muing, no Gathmuinge A Mane Adharc A Horn Crumhe, Brog, Croidhean A Hoof Seiche A Hide Earbull, Rumpull A Tail or Rump Cliob-uend A Dew-lap Féusag Gaibhre A Goat’s Beard Soc Oilabhaint An Elephant’s Snout Fiacaill Oilabhaint Elephant Teeth or Ivory Uth An Udder Uth Muic A Sow’s Udder Blonaig Grease Ith, Geir Sewet, Tallow Fédoil, áirnéis, Eallach Cattle Táin, Scann criodh A Herd or Drove Tréud A Flock Tréud Chaorach A Flock of Sheep LXV. Do Thaobh Cathrach no Baile mhóir. Of a City. Bailmór A City Cathair A chief City Baile A Town Bailebeg A little Town Bailemargaidh A Mart-town or Market-town Frithbhailtin, Fou-chathair The Suburbs, or Suburb Sráid A Street Sráid chumhang, Bothair A Lane or Wynd A Chrois The Cross Pilloir, Stol-na-méarlaich The Pillory or Tron Port Baile A Port Tigh-curte, no Tigh-moid, A Court-house Tollabhúth, Tigh-cánach A Custom-house or Tolbooth [TD 82] Carcuir, Prìoson A Prison Tigh-cronthaiche, Riagh-lann A Correction-house Spidal, no Tigh Eiridin Shean-daoine An Hospital for old People Spidal, na Tigh Eiridin Dhaoine bochda An Hospital for poor Men Tigh Eiridin Dhaoine tinne An Hospital for sick People Tigh na Párlameinte The Parliament-house Tigh a Chúinnidh The Mint-house Tigh cluiche, Scafal Súgraidh A Theatre or Play-house Aite Márgaidh A Market Place Márgadh na Feóile The Flesh-market or Shambles Márgadh a Chruidh The Cattle-market Margadh an Eisc The Fish-market Margadh a Mhiose The Fruit-market Margadh na Luidhan The Herb-market Tigh ósda, Tái-bheirne An Inn or Tavern Stéarnail Tigh ósde, Sop-reac A Tavern Sign Tigh Cofi A Coffee-house Paipair Nuadhachd A Gazette Bocse Thombaca A Tobacco-box Píob Thombaca A Tobacco-pipe Staipel A Tobacco-stopper Búth A Shop or Booth Búth Cocaire A Cook’s Shop Clach Ghuiteir A Gutter-stone or Kennel Dam, Piób-uisge, Guiteir A Conduit An Gutteir-mór, Carstadh-cummonte A common Sink [TD 83] LXVI. Do Thaobh Pairtin Tighe. Of the Parts of a House. Tigh A House Aitribh A Building Luthchuirt, Tigh Righ, Paileis A Palace Cotta, Bothag A Cottage Stéighé, Bunáit A Foundation Balla A Wall Talonte, Ball-Tarsuing A Partition-wall Oisinin Balla, Céarnag, Clach-oisin The Coins or Quinzies Tulchuinn, Céarnn A Corner Colmh, Posda, Carrtha A Pillar Barrabhailc, Barramhaise A Cornice Farthota, no Farrbhalla A Butress Urlar A Floor Urlar Cloichith, Pabhail A Pavement or Stone-floor Bouta, Ceannstuadh A Vault or Pend Staighir, Dréimer, Faradh A Stair or Ladder Céim Staighire A Step of a Stair Sail, Sparr A Balk, Rafter or Joist Déile, Plance A Deal or Plank Déilag A Lath Ceann an Tighe The Roof Ceann comhnart Tighe A flat Roof Ceann Cas A Steep Roof Barr-baile The Battlements or Bartisan Drim an Tighe, mullach an Tighe The Ridge or Rigging of a House Líonnigeadh an Tighe The Ceiling An Coilach-gaoithe A Weather-cock or Fane Póirtse, Orrar A Porch Dorás A Door [TD 84] Fathdhorus, Tolltorain A Wicket An Glagan Doris A Clapper or Ringle Doirsin no Comhla Luthaidh Folding-doors Glas A Lock Eochaír A Key Sparran, Cloidhean, Dealan Dorais The Bar, Bolt or Snaket of a Door Lughdagan, Bacan Dorais The Hinge of a Door Stairseach The Threshold Ursann A Door-post An Tárd-doras The Lintel Uinneog A Window Faruinneog, Téudlíonan Uinnoige A Lattice or Tirles Similer A Chimney Teintein The Hearth Pronnag Smúr, Cossumail Rubbish LXVII. Do Thaobh Shéomraichin no Thighibh Ceirde no Oébridhe. Of Rooms, Office-Houses, &c. Séomar A Room or Chamber Talla, Tighmor A Hall Seomar na Drotta, Pronnlios A Dining-room or Parlour Seomar Codail, Codaligh A Bed-chamber Clósaid A Closet or Study Ait-a-ghleithadhsathuirmachad aodaich, Truseáros A Wardrobe Tigh-mullich, Garaid A Garret Gaileri, Póiese A Gallery Uinneogchliath, Foruinneog A Balcony [TD 85] Seileir A Cellar Pantri no Seile-biodhe A Pantry Buttri no Seiler-diobhe A Buttery Amri An Ambry Séomar na Feoile A Larder or Ladner An Chearnn, Cistin A Kitchin Séomar na Fear The Men’s Chamber Séomar-árich, no Seomar na Cloinne The Women’s Chamber or Nursery Tigh-togalach A Brew-house Tigh-bainne A Milk-house Tigh-nidhadairachd A Washing-house or Laundry Tigh-guail A Coal-house Tigh-choluman A Dove-coat Tigh-chearc A Hen-house Stabull Each A Stable for Horses Amir-siol Each, Maisair A Manger Praisach-each, Eachliath A Hack Lotta-saoidhe A Hay-loft Tigh-coidse A Coach-house Bathigh no Staull A Stall or Byre Cotta-chaoirach, Cró-chaoirach A Sheep-coat Tail-mhuc A Swine-sty Tail-chon, Conbhair A Dog-kennel Tigh-cac, Tigh-diomhairachd A House of Office or Jakes Dunan, Sittig, Otrach, Dunaoilich A Dung-hill or Midding Eintri, an raid go ait An Avenue or Entry Aite Spaidsoirachd, no Srádachd An Alley Faiche, Raon A Green Lanngléuta, Iomdhruidadh An Inclosure Fálgléuta A Hedge [TD 86] Páirc, Fiadhfhal, Beofhal, Gárradhdíona A Park Poll Iascaich A Fish-pond Cuirt no Clamhse A Court or Closs A Chuirt as faide asteach An Inner-court LXVIII. Do Thaobh Goirais no Airnéis Tighe. Of Houshold-Furniture. Airneis Tighe Houshold-furniture Bord A Table Córnchlar, Cuppcei A Cup-board Tubhailte Búirde A Table-cloath Searadair A Table-napkin or Serviter Stól, Furm A Seat or Stool Sedhair, Cathair A Seat or Stool Stól-coise A Foot-stool Stól-lubdhaidh A Folding-stool Cushion A Cushion Míos A Dish, Charger or Plate Míos bheg A little Dish Cluaisin A Porringer Trínser A Trencher Sailler A Salt-fat Spain A Spoon Scian A Knife Faodhbhar The Edge Cas na Sceine The Haft of a Knife Duílle Sceine The Sheath of a Knife Bótigar, Forc A Fork Gloine Ola An Oil-glass Gloine Minicair A Vinegar-glass Cupe, Cuppan, Córn, Cuach A Cup or Quaigh Bíceir no Bula, Sgalan, Crumba A Beaker or Bowl [TD 87] Canna, Tancair A Cann or Tankard Calis A Chalice Soithach-creádhadh, Muge A Mug Gloine óile no Dibhe A Drinking-glass Stóp A Stowp Pige, Crogan A Pitcher Plachiaid, Flacgon A Flagon Searrog, Urach A Bottle Searrog Ghloine A Glass-bottle Arcan, Corcan, Staipeal-Searroige A Cork-stopple Tuibraid A Cistern Bascaid, Cisan-Arain A Bread-basket Leabba A Bed Leabba luthaidh, no Thogaliche A Folding-bed or Long-sadle Leabba Shéistoir A Resting-bed or Pallet Creithull A Cradle Stoc, Colbh, no Crannghail Leafbaidhe A Bed-stead Leabba Iotag A Feather-bed Leabba Chlóimhe, Coleach A Flock-bed or Quilt Cearchuill, Boustair A Bolster Aidhartan, Cluasag A Cod or Pillow Cuirtin, Córais A Curtain Aodach Leapa Bed-cloaths Brálíon A Sheet Plaide, Cubhruinn, Plancaid A Blanket Ruge, Straille A Rug Ainfhuail, Fualphoit, Séomarpote A Chamber-pot Bocse Séomair A Chamber-box Simileir Iaruinn, Grata An Iron-chimney or Grate Clodha, maide-briste A Pair of Tongs [TD 88] Sluasid Ghríosach, Cromman Luatha A Fire-shovel Cainnil A Candle Mórchoinnil, Toírtse, Blincéan A Flambeau, Link or Torch Cainnleir A Candlestick Buaicean Cainnle The Wick of a Candle Smál Cainnle The Snuff of a Candle Smáladair A Pair of Snuffers Cruiscean, Lochrann, Lampe A Lamp or Crusie Lainteir, Trillséin A Lantern or Bowet Crochaodach Leapa Hangings Brat Urlair, &c. Tapeis Straille A Carpet Cabinaid A Cabinet Ciste A Chest Cófar, Dronc A Trunk Baisin-ionluid, Forshoidhaich A Bason Padhal, Soithach-uisge An Ewer Túailte-lámh, Searadair A Hand-towel Scathan A Looking-glass LXIX. Do Thaobh Goiras Cistin. Kitchin-Furniture. Soithach A Vessel Soithach Teine, Poit, Prais A Pot Poitog Praishag A little Pot Cluaisean na Poite A Pot-handle or Pot-lug Drolla, Búla, Búillasc A Pot-hook or Pot-bowls Faircle no Brod na Poite A Pot-lid Maide-stiuraidh A Pot-stick or Thivel Cliath-iaruinn a bhios fou Phoit ar Teine A Trivet or Cran [TD 89] Odhann, Panna A Pan Odhann prídhuinich, no scregaidh A Frying-pan Panna silidh A Dripping-pan Teóiteachan Mhiás A Choffing-dish Tostair, Iarunn bochdacdh no rostaidh A Tosting-iron Bior, no Róis-iarunn A Spit Rachcuise A Cob-iron or Rack Liadh A Laddle Scúmadair A Scummer Grammiche, Greimaiche A Flesh-hook Síoflachan, Cóchcaire A Colander or Strainer Sgríobadair A Grater Braundair A Grid-iron or Brander Graidil, Greidle A Girdle Poit-phronnaidh, Mortair A Mortar Teanga Mortair, Pistil A Pestle Buchcaid, Cuinnag A Bucket Ballan A Trough Breid shoithachin no Mhiás A Dish-clout Scuab-úrlair A Besom A Scuabadh The Sweepings Pascart, Cliamhan A Twig-basket or Creel Bascaid, Cisan A Hamper Luchair, Fiodhchat, Catluch A Mouse-trap or Rat-trap Airneis Tighe gan fhéim Lumber, or useless Household-stuff LXX. Do Thaobh Shoitheachin Grudair. Brewing Vessels, &c. Coire, Coire-togalach A Caldron Coire, Coire-beg, aidheann A Kettle Damhach A Fat [TD 90] Baruille, no Sort-soithaich mhóir a chumis 28 Galoin A Barrel or Punchion Toucsaid no Tunna A Hogs-head or Tun Sorachan-ligidh A Gauntree Fáiscgéan, Preas-fiona A Wine-press Tubag-silidh no Ligidh A Dropping-tub Soithach-fuariche A Cooler Líonadair, Tunnadair A Tunnel or Filler Gochc Baruille The Cock or Tap of a Barrel Pinne, Ligidair, Spicaid The Spigot or Peal Am Béul-mór The Bung-hole Pluc no Bunce a Bhéoli-mhóir The Bung Cuach bhloidhain A Milk-pail or Cog Muidhe, Stópe A Churn or Kirn Ballan-binntiche A Cheese-fat Fiodhan, Fáscodair-cáise A Cheese-fat or Cheese-back Tub, no Ballan-nithadaireachd A Washing-tub Siabunn Soap Stuiffin, Stalcadair Starch or Stiffen LXXI. Do Thaobh Acfuin a fhéumar go deanubh Aodich, agus ma shoirtin Aoidich. Of the Instruments of Cloath-making, and Kinds of Cloath. Lámhshuinglidh, Maidesuinglidh A Swingle-staff Séicle A Hatchel or Heckle Ascárd, Escárd Hards Sgrióban, Cárd A Wool-card Cuigel A Destaff or Rock Fearsid A Spindle Rothlein A Whirle [TD 91] Cuidhill, Shníomha A Spinning-wheel Crois-thachris, Crois-iarna A Reel or Yarn-windles Sná Lín Linnen-yarn Sná Oluinn Woolen-yarn Snáith-daodach A Thread of Cloth Ceirtle Shnáthe A Clue of Yarn Dlúth Aodich The Warp of Cloth Tannoidh no Uachdar-aoidich The Woof or Waft Anurt Linnnen-cloth Aodich Oluinn Woolen-cloth Tólanta Holland-linnen Cameric, Anurt-fínealte Cambrick, Lawn or Fine-linnen Bustin, Anurt-canich Fustian or Busten Canabhas, Culaidh-sheoil Canvas Róinnéadach Hair-cloth or Sack-cloth Aodach Gibbach Caittenach, no ar a fhúcadh Shagged-cloth Aodach-lom Bare-cloth Scarpe Creap Oluin-bhéathrtha Shear-wool or Flocks Cottan, Canach no Caoinich Cotton Stuth-síode Silk-stuff Taifeid Taffetae Taibin, sort Síoide Taby Sétin Sattin Melibhaid Velvet Scarloid Scarlet Caillico Callico [TD 92] LXXII. Do Thaobh uigham marcachd, agus Neithe a bheanas do Ghastair no Thrial. Of Horse-Furniture, and Things relating to Travelling. Srian A Bridle Fari, no Arannach Sréine A Bridle-rein Claiguinnach Sréine The Head-stall Aodunnach Sréine The Front-stall Muinelach Sréine The Throat-band Coppan na Sréine The Boss of a Bridle Bialunnach no Míreannach Sréine The Bit of a Bridle Adhastair, Taod A Halter Diallaid A Saddle Dialluid Mná A Pad Aodach Dialta A Saddle-cloth Bearst-uchda no Thoisaiche A Poytrel or Tea Bearst-dheiridh A Curpel or Crupper Girste, Tárrthach, Bronnthach A Girth Daga Dialta A Holster Crúbha no Brog Eich A Horse-shoe Each-chíor, no Cíor-coch A Horse-comb Uigham Eich Horse-trappings Summag, Srathair A Pack-saddle or Sodds Clocbag A Mail or Cloak-bag Golog no Bolg A Budget Turas no Béidse A Journey or Voyage Biadh-siubhail, Badse Provision for a Journey Báir, Ród-mór, Each-shlighe A beaten Path Róid-cumhang A narrow Path Róid-mór an Ríogh The King’s High-way Utraid, no Aisair-cruidh A Way for Cattle [TD 93] Ráid-cairtaidhe A Cart-way Carbad no Cóidse A Coach Carbaid-cogaidh A Chariot Carbad beg fousgáoilte A Calesh Cróchar, Eachloinn A Horse-litter Cathair iomachair A Chair or Sedan Fearsiubhail A Traveller Companách siubhail A Fellow-traveller Steafag Spaidsoirachd A Walking-staff Lorg no Bacan Cruiplich, Casbheart Scatches or Stilts Lorg A Footstep LXXIII. Do Thaobh Feristighe, no Treabhthachd. Of Husbandry. Fearistighe Husbandry An Duthich The Country Feirm na Gadhail-fhearuinn A Farm or Room Fearunn no Talamh Land or Ground Talamh-treabhtha Tilled Land Glas-talamh, Bán-talamh Ley-land Fearunn comhnart A plain Field Sean-talamh, Fiadhaire A fallow Field Croite A Croft Acaire Fearuinn An Acre of Land Iomaire A Ridge Bailc no Bonncart A Balk Clais A Furrow Méadoir, Mínfhéur A Meadow Ait-inaltridh A Pasture Crann-aruir A Plough Corrag a Chruinn A Plough-handle or Stilt Drim a Chruinn The Plough-tail or Beam Soc A Plough-share or Sock [TD 94] An Coltair The Coulter A Spadil The Plough-staff A Langaire The Soam A Chuing The Yoke A Cheannchunn, Slat-airen A Goad A Chliachliata The Harrow Am Brod The Brod Corran-gartghlanidh A Weed-hook Corran buane A Sickle or Hook Fál, Speal A Sythe Crannforca A Prong or Fork Scuab-arbha A Sheaf of Corn Adag-arbha A Stukle or Stouk Fasbhuan Stubble Mulan, Cruach-arbhair A Stack of Corn Curracag Shaoidhe A Cock of Hay Féur, Saoidhe Hay Boiten Saoidhe A Bottle of Hay Síolchónlach, Fodir Fodder Ailen, Fáladair, Bunféoir Orts Cárn, Cairt A Cart Féani, sort Cairte A Wain Cárn-slaoide, Losgunn A Slead or Dray Sac-cúirnne A Cart-load Cas-cúirnn The Draught-tree or Trams Cuimhuill, Rotha A Wheel Cairtcheap, Crúb The Stock or Nave of a Wheel Spócis no Tarsinnain an Rotha The Spokes Cuairsgéan, no Cuairsgenin Rotha The Jelly or Felly A Bhann Iaruinn The Iron-band An Deiltharuinn, an Tricair A Trigger Aisil an Roth, Acastair, no Mul The Axle-tree [TD 95] An Taruinn-aisil A Linch-pin Uilladh Cairtaich Cart-grease Slaodan, Lorg no sgríob Cuirnne The Tract of a Wheel, or Cart-rut Braighdich no Bráid A Horse-color or Brachum Cuip, Slat-mharcaichd A Whip Summag, Srathair A Cart-sadle Teadhair, Ceannrach A Tether Súisde, Buailtean A Flail Guite, Fascnag A Fan or Weicht Criathair no Riddil A Sieve or Riddle Sabhul A Barn Gránchiste, Gaoirneler, Gearnel A Garnary or Girnel Soithra, poca, Saic A Sack Ciosan A Corn-skep Sluasid A Shovel Mátag, Búriche, Cromman ionnoirache A How or Mattock Bara-roth A Wheel-borrow Bara-láimhe A Hand-barrow Gobhlag-ionnoiraidh, Grápe A Dung-fork or Grape Buachar, Ionnoir, Aolach Dung or Muck Aimsair-antshíolchuir, no na Curighachd The Seed-time A Foghmhar The Harvest Dioghlum, Diasradh, Tional Gleaning Treabhthiche, Feirmer A Farmer or Husband-man Tuathanach A Tenant Airéun A Plough-man Ceannairéin A Plough-driver or Goad-man Cairteir A Carter Fear Cúirnn no Cartach A Wain-man Buaniche A Reaper or Shearer [TD 96] Spealadair A Mower of Hay Buailteir A Thresher Gráinsair A Greeve Aodhairc, Buachaille A Cow-herd or Neat-herd Bochaille Tréude, Lorg Buachaille A Sheep-hook or Shepherd’s-crook Mucair A Swine-herd LXXIV. Do Thaobh Muiluinn. Of a Mill, &c. Muiluinn A Mill Muiluinn-uisge A Water-mill Muiluinn-gaoith A Wind-mill Each-muiluinn, Muiluinn a chuiris Each ma ncuairt A Horse-mill Brá, Muiluinn-láimhe A Hand-mill Dam, no Amar-uisge Muiluinn A Mill-dam Cach-mhuilinn A Mill-stone Meile, Lamhchrann Muilinn A Mill-handle An Treabhailte The Happer An Glagan, an Clabir The Mill-clapper Mouldaire Moulter Saddach Mill-dust Córlach, Garbhan Bran Muilleir A Miller Atha A Kiln LXXV. Do Thaohh Scoilthe, &c. Of a School, &c. Scoil, Tighfólum A School Maidhaistair-scoile A School-master Scoiler A Scholar [TD 97] Maidhaistair fo Mhaidhaistair-scoile, Frith Mhaidhaistair-scoile An Usher or Doctor Comhfhoghlumiche A School-fellow Companach-séomair A Chamber-fellow Companach-búird no Bíodh A Fellow-tabler or Fellow-boarder Fear-croniche A Censor Fear-croniche diómhair A Secret Censor Crannag, Dasga A Desk or Pulpit Reang-scoileirin, no Aite-suidhe A Class or Form Preas-leabhrichin, Daisgin A Press for Books Litir A Letter Goth, Litir do ni fuaim A Vowel Comhfhoghar, Consain, no Litir nach déan Goth A Consonant Dófhogharach A Dipthong Siolladh A Syllable Focull A Word Cialtradh, Seinsos A Sentence Oraid A Speech Stopadh no Stad A Pause or Stop Ceannsgure A Period Eidirdháil, Eidirdhealachadh An Interval Línne A Line Earrunn ar leth A Paragraph Gerradh no Rann an Caibidel &c. A Section Duillthaobh, no Taobh Duilloig ann a Leabhar, &c. A Page or Side Duillog A Leaf [TD 98] Marbhan Leabhair, Lethoir Duilloige The Margin Caibidil A Chapter Rann A Verse Leabhar A Book Leabhran, Glacleabhar, no Leabhar beg A little Book Rola, Bhólam A Volume Meobhrunnach, Leabhar Cuimhnachain A Book of Remembrance Leabhar Nótaidh A Note-book Cuimhrige no Brat Leabhair The Cover of a Book Cromag, no glasbe Leabhair A Clasp Peann A Pen Scoltadh Pinn The Cleft of a Pen Scian Pheann A Pen-knife Peannagan, Céis Pheann A Penner Dubh, Inc Ink Acfuinn Scríobhaidh, no Dubhadan An Ink-horn Seasard, Seasdubh A Standish Bocse Gainache A Sand-box Paiper Paper Siote, Stuadh no Rola Paiper A Sheet of Paper Cuair Paipeir, no 24 Rola A Quire of Paper Paiper caol no fínealta Fine Paper Paiper glas, Gray Paper Paiper aodíonach, no Paiper a ligis roimhe Sinking Paper Meanmnunn, Crociunn Phaiper Parchment Ballscot, Balldubh A Blot or Blur Scríobhlochd, Iomarull no Cron-scríobhaidh A Fault in writing [TD 99] Seachran, Mearachd An Error Mac-leabhair, Samplair A Copy Fios, Litir A missive Letter or Epistle Saol, Stampair, no Deilbhin A Seal Céir shaoilidh, Glasadh Sealing Wax Litriche, Teachdaire a Litrichin no Ghnoichin A Post Leasan A Lesson Tasg, Uallach, Cúram A Task or Pense Team, Arguin A Theme Iontadh no Iompadh go Cánmhuin oile A Version Riaghuil A Rule Asbheanailt, Creim a ghabhail An Exception Tounadh, Toinadh An Accent Leabhar ceasnicha A Catechism An Bíobla naomhtha The Holy Bible Grámair A Grammar Leabhar tionsgnaidh, Leabhar foirtheagaise Riodimen The Rudiments of Grammar Focloir, Leabhar ainminnin A Vocabulary Focull mhínighoir A Dictionary Cánamhuin, Teanga A Language Beurla-eagair Jargon or Gibberish Rosg Prose Ranntighachd, Rannmhisarachd Verse Rann A Verse Dán, Laoigh A Poem Dántuighachd, Fileachd Ealadhan Poesy File, Fear-dána, Bárd A Poet Filin, Bárdin A Smatterer in Poetry [TD 100] Oraid, Duan, Caint ar a cur an Ordo maith An Oration Oradiche, Duanthire An Orator Briarachas, Urlabhradh Oratory or Rhetorick Gnáfhocull, Séollabhairt A Phrase Spleadh, Fionsgéul A Table Seanráite A Proverb Tomhsigan, Dubhfocull A Riddle Fálghá, Súgradh, Abhcaid, A Jest Eachdruinn, Sdair A History Seanchas, Leabhar Seanchais no cuntais ar Gnomhichin na sean Aimsaire A Chronicle Gerrfhoirm An Abridgment or Compend Tús, Tionsgnadh, Toisach The Beginning Meadhóin The Middle Leath, Leathchuid, Teismeadhoin The Half Deiridh, Finid The End Fear ar ambi, Tinnis-feachd, aTinnis-fallsa A Truant Sciúirse, Tás A Scourge Phaimeir A Palmer Gul, Caoinadh Weeping Déúr A Tear Riobhchlár Ainimlitte A Catalogue Tuarisdil Maighaistair The Master’s Reward Paidhidh Raithe A Quarter-payment Aimser shaoir The Vacation or Vacance Cluiche The Play LXXVI. Do Thaobh Ardscoile, no Colaisde. Of a College. Colaisda A College Ard Cholaisda An Academy or University [TD 101] Seansilair an Ardcholaisde The Chancellor of an University Fear-inid Sennisileir The Vice-Chancellor Riaghlar a Cholaisde The Principal or Head of a College Fear teagaisg Diadhachd A Professor of Divinity Fear aidbhail Teallsanachd A Professor of Philosophy Fear aidbhail no theagasg na Mattemattigs A Professor of Mathematicks Fear theagaisg Each-druinnein A Professor of History Fear aidbhail Canmhuine A Professor of Language Fear aidbhail na canmhuine Laidinne, &c. A Professor of Humanity Teallsanach A Philosopher Teangcair, no Cánamhneach A Humanist Mattematticach A Mathematician Fear teagaisg san Cholaisde A Fellow of a College Fear stuidirra,Stuidearrach A Student Leabhragan, Leabharlann A Library Fear glésta Leabraichin A Keeper of a Library LXXVII. Do Thaobh Aimsaire, Of Time. Uíne, Aimsair, Tim Time Uair An Hour Lethuair Half an Hour Carteal na Huaire A Quarter of an Hour Uair go letha An Hour and an half Minaid A Minute Taitog, Tiotadh A Moment La, Ló A Day Oidhche A Night Gairmchailich The Cock-crowing A Chamhanach, Bristadh an Ló The Break of Day [TD 102] Madinn The Morning Eridh na Gréine The Sun-rising Meadhoin Lá, Tra Nóna Mid-day or Noon Roimh mheadhoin La The Fore-noon Dé mheadhoin La The After-noon Feiscair The Evening Luighe na Gréine The Sun-setting Eatair-sholus, Comhir-thrá-na-hoidhche The Twilight Forair, Caithris A Watch by Night Meadhoin-oidhche Mid-night Seachmhuin A Week Didomhnich Sunday Diluain Munday Dimáirt Tuesday Diciadaoine Wednesday Diardaoin Thursday Dihaoine Friday Diasathuirnne Saturday Uine dho Lá Two Days Space Uine thrí Lá Three Days Space Uine cheithair Lá Four Days Space Mi, Mìos A Month Gìnmhair, no a Mi-deidhonnach don Gheamhraidh January Feabhra, no anciad Mí-don Errack February A Márt, no an Mí meadhanich don Errach March Aibrean, no an Mí-deidhonnach don Errach April A Mádh, A Bheltinn, no an-ciad-mhi-don-tshamhradh May [TD 103] Giuin, Ogmhi, no a Mí-meadhonach an Tshamhraidh June Buidhe-mhí, no a Mí-deidhannach an Tshamhraidh July Ogust, no an ciad Mhí-don Fhóbhar August A Seachmhí, no an Mi-meadhonach an Fhobhair September An Tochdmhí, no an Mi-deidhonnach an Fhobhair October A Naomhí no an ciad-mhi-don Gheamhraidh November An Deichmhi, no an Mi-meadhanach an Gheamhraidh December Uine a dhá Mhíos Two Months Space Uine a thrí Mios Three Months Space Uine a shéa Mios Six Months Space Am, Seisoin A Season An Tearrach The Spring An Samhradh The Summer An Fobhair The Harvest An Geamhridh The Winter An Comhfhadthrá Errich The vernal Equinox An Comhfhadthrá Fobhair The autumnal Equinox An Ghrianstad, no an Seasghrian Samhridh The Summer Solstice An Ghrianstad, no an Seasghrian Geimhraidh The Winter Solstice Bliaghann A Year Bliaghna go leth A Year and a Half [TD 104] Bliaghna a Léuma A Leap Year Uine da Bhliagna Two Years Space Uine a thrí Bliaghna Three Years Space Uine a cheithair Bliaghna Four Years Space Uine a chuige Bliaghna Five Years Space Uine a shé Bliaghna Six Years Space Uine a sheachd Bliaghna Seven Years Space Uine a Dheich Bliaghna Ten Years Space Aos Duine A Man’s Age Aos, no Ceudbliaghna A hundred Years Annaladh A Date of Time A Niu, an Diudh To-day A Ne, an Dé Yesterday O chuinn trí Lá Three Days ago O chuinn cheithair La Four Days ago O chuinn chuige La Five Days ago O chuinn séa Lá Six Days ago An La roimhe The Day before An La nadheídh The Day after A chuile Lá, Gach Lá Every Day A Máirich To-morrow Dá La uaidhe so Two Days hence Lá féille, La naomhtha A holy Day La oibreach, no Déanadais A working Day La seachantich no Córr A dismal Day La Aidhnairachd no Tagairtais A pleading Day La mishealbhach go Aidhnaraichd no go Tagra A Day on which it is unlawful to plead A Nollig Christmas or Yule Cáisc Easter-day Caingis, Cingis Whitsunday An fhéill Mártuinn Martinmas Míosachan, Calinder An Almanack or Prognostication Uairidair gloine An Hour-glass [TD 105] Uairidair Gréine, Grianchloch A Sun-dial Failéusiche an Ghrianuairidair no Clag-mhéar The Stile of a Dial Uairidair cluig,Clag-uairidair A Clock or Knock Uairidair Láimhe, Bhaitse A Watch Clagmhear, Corrag no Lamh an Uairidair Chluig The Hand of a Clock Cudthrim an Uairidair The Poise or Pace LXXVIII. Do Thaobh Chluichinnin. Of Plays. Cluiche A Play or Game Caithamhaimsrach, Tearischuidachd Sport or Pastime Taisbonadh, Sealladhan-nosach A Pageant or Show Déidag Cloinne bige, Ailligan no Srannan Bawbles, or Childrens Rattles Tape A Top Sciurse A Scourge Spadag, Smalag, Speach A Fillip or Penty Ball-coise, Liaroid-coise A Foot-ball Ball-Laimhe, Liaroid-Láimhe A Hand-ball Ball-goufa, Ball-leathair A Golf-ball Camman, Bachuill, uimanaiche A Club An Pianair The Teaz An Pealistair The Quoit or Penny-stone An Cailise The Keals or Nine-pins An Teinischúirt A Tinnis-court Faiche Boularachd A Bowling-green [TD 106] Lenabh Liudhach A Puppet or Baby Fear Cluich le fearabh Bréige A Puppet-player Raccaid A Racket Ball, Peiler A Bowl Cusbair, Ceannbárach A Jack Peiler-iaruinn An Iron-bullet Cluiche na Billiardin The Billiards Clár-Bhilliardin The Billiard-table Camman no Bachuill Bhilliardin A Billiard-club Ball-Bhilliardin A Billiard-ball Calicharcain, Gleiccen A Shittle-cock or Clecking Clár an Arcchilioch no a Ghleiceain A Battle-door or Clecking-board Cartin Playing Cards Dísne A Die or Dice Díslén, an Turachairiche, Bosce Dhísnin A Dice-box Taimhlisg A Pair of Tables Bord-sheiss A Chess-board Fear féoirnna A Chess or Table-man Cluich ar Sheiss The Game at Chess Cluiche no iomairt nan Dammichin The Draughts or Damms Comhchéarrach A Play-fellow Gibht, Gibteachos, Gitamis A Gift Neodhar-ghift, Sainsel A Newyear’s Gift or Hansel Crannchar A Lottery LXXIX. Do Thaobh acfuin Cíuil. Of Musical Instruments, &c. Céol Musick Comsheirm Harmony Binnis, oirfid Melody [TD 107] Oran A Song or Ballad Búrdan A Lampoon Fedan no Fluit A Flute or Pipe Fidaig, Fedag no Gaill-fhedan A Flagellet or Whistle A Phib Hoboi A Hoboy Píb mhálaid A Bag-pipe Stoc, Trompaid A Trumpet Cruit, Tiompan A Cymbal Oragain A Pair of Organs Bíornileis, Oidhchéol Virginals, or Pair of Virginals Dulcimar A Dulcimer Sacbhútis A Sackbut Cláirsach A Harp Fídhall A Violin or Fiddle Béis A Bass Viol Troumpe A Trump Téud A Lute, Harp, or Fiddle-string Bogha fíole A Fiddle-stick Pinne no Cochair fíole A Fiddle-pin Fear Cúil A Musician Píbaire A Pipe Píhaire píbe mailaidh A Bag-piper Stocair Trompadair A Trumpeter Cláirseír A Harper Cláirseir a sheinnis óran, no churis le Cláirsich A singing Harper Fíodhler A Violer or Fiddler LXXX. Do Thaobh Urrachin & Inide naomoth, &c. Of Sacred Persons, Places, &c. Faighe A Prophet Sagart A Priest [TD 108] Ardshagart A High Priest Lebhitach A Levite Easball no Absdal An Apostle Sosgealiche An Evangelist Príomhathair A Patriarch Easbuig A Bishop or Prelate Príomhaigh A Primate Ardeasbuig An Archbishop Deadhan A Dean Prebendair A Prebendary Pearson A Parson Minisdeir A Minister Seiplin A Chaplin Preasbitair A Presbyter Foirfach, Eilteir An Elder Déicin A Deacon Fear a sheinn no thogail Shalm A Precentor or Reader Cléirach Eaglais A Sexton or Beadle Páp, Easbuig Cathrich na Roímhe A Pope Cardinal, togha, an Pápe A Cardinal Abba An Abbot Manach A Monk Brathair Bochd A Frier Caillach dhubh A Nun Díthreimhach A Hermite Fear turis, Turusan A Pilgrim Eaglais, Téampull A Temple or Church Mainisteir Chaillich dubha A Convent or Nunnery Caibal A Chappel Inid na seirbheise san Eaglais The Chancel or Quire Abbaild An Abbey Altair An Altar Cubaid, Crannag A Pulpit [TD 109] Suighechan no Inid Suigheann an Eaglais, Dasce A Desk or Pew Beistri, Naomhthaisce A Vestry Troraid no Stióbol A Belfry or Steeple Clag mor A great Bell Clag beg, Lámhchlag, Cluigin A little Bell Teanga a Chluig A Bell-clapper Gárradh na Heaglais an tinid aullige,cladh, rélic A Church-yard or Burial-place Uaidh A Grave Leac Uadhach A Grave-stone Tunga, Tuamba A Tomb Crócharbid, Cisde mairbh A Bier, Coffin or Dead-chest Corpléin, Taishéadach Líoneadach A Winding-sheet Brónbhrat, Bratbróin A Hearse-cloth, or Mort-cloth Lámhspeic A Hand-speck Tórrthadh, Tíolacadh ollanachadh A Funeral or Burial Marbhroinn, Tuirthamh An Epitaph Uirnaigh, no Séirbheis choitcheann na Heaglais A Liturgy Searmoin A Sermon Grund an teaguisg A Text Uirnidh A Prayer Alltachadh, Tabhirtbuichis A Grace Oran naomhtha, no Salm A Psalm Fonn naomhtha no Ledan A Hymn or Litany Ainteim An Anthem Jobairt A Sacrifice Sacrumeid A Sacrament Baistadh Baptism [TD 110] Suipeir an Tieghearna The Lord’s Supper An Deachamh The Tithes Bachuill Easbuig A Crosier or Bishop’s Staff Ceannbhárr Easbuig A Mitre Casog A Cassock Léin eifrinn, Surplis A Surplice Parroiste, Sgiorachd A Parish Parroiste Easbuige A Diocess Comhaírle ghenerailte A General Council Ardsheanadh A General Assembly Seanadh A Synod A Phreasbitri, a seanadh is íosle A Presbytery Seissóin Eaglais no Sgíorachd A Kirk-Session LXXXI. Do Thaobh Luingis Of Shipping. Long A Ship Camhlach, Plod A Fleet or Navy Longchogidh A Man of War Frigairt A Frigat Long Spúinnidh no Comhairtich A Privateer Longmharsontachd A Merchant-man Longfhada A Galley Longfhada an Admirail The Admiral Galley Scothlong A Yacht or Fly-boat Barca A Bark Pinais no Bíite aighair A Barge or Pinnace Ethair, Culidh, no Coitte A Boat or Coble Ethair iasgcair A Fisher-boat Scuileir no Curi A Sculler or Wherry Scoth Géola A Skiff or Yoal Ethair aishig A Ferry-boat Drim diorich na Luinge The Keel of a Ship [TD 111] Biordhubh na Luinge The Stem An Toisach, no Caistel toishich na Luinge The Prow or Fore-castle An Tilidh Deiridh, an Caistel deiridh The Poop or Stern A Stiuir, a Falbhadair The Rudder or Helm Undais na Luinge The Capstand or Wind-beam An Tuimpe, a Phib-thaoisgaidh The Pump An Loutta no Clar uachdrach na Luinge The Deck A Saitse The Hatches Na Totanna The Rowers Seat A Seólchrann, an Crann The Mast An Crann Spreoide The Bolt-sprit Séol A Sail An tshlatshúile A Sail-yard or Roe A Chrannag The Round-top or Orlap A Suaichintis The Flag or Streamer Acfuinn Luínge The Tackling of a Ship Staidhinnin Luinge The Stayes of a Ship Róp, Ball, Coilpen A Rop or Tow Cábla, Muirtheúd A Cable Ball cluaishe no Sgóide A Sheat-rope Ball Langaistiche, no Langais A Towing-rope Ulog A Pulley Acair An Anchor Fleodruinn A Buoy Creigair A Grapple Fáridh A Ladder Rámh An Oar Liodh ráimhe The Blade of an Oar Bac no Bache A Thowl or Thaw Alach rámhe A Bank of Oars Geadha A Boat-pole or Sting [TD 112] [Taobh-duilleig 312 san leabhar fhèin] Leabba fhairge, no Leabba chroichte A Hammock or Sea-bed Eidarbhacain The Space between the Oars Bechd no Compais Marich A Seaman’s Compass Gáirchath na Marichin The Seaman’s Shout Nós Luingais A Dock for Ships Cath no Blár fairge A Sea-fight Bristidh Luingis A Ship-wrack Luchd Luingidh A Ship Loading Maighistair Luinge The Master of a Ship Balaisde Ballast Marich A Mariner or Seaman Scibbadh na Luinge The Ship Crew Scibber Luinge na fear íuil The Pilot or Skipper of a Ship Caiptin Luinge The Captain of a Ship Saor Luinge A Ship-wright Rámhiche A Rower Fear Aishig A Ferry-man Fear ata gabhail Aishig A Passenger Faridh Fraight for Passage Soighdaire fairge Sea-Soldiers LXXXII. Do Thaobh Soighdairachd no Cogaidh. Of Warfare. Neithe a bheanis do Chogadh Warfare Cogadh War Sith no Síochaimh Peace Einach, Oinach Fossadh, no Stad ré uaire o Chogaidh A Truce Einach goirid A short Truce Comhcheangil, Léig A League Comhstrith, Tuasaid, Taboid A Broil or Quarrel [TD 113] Buscaid, Broiladh A Bustle Culmhútairachd, Erighe amach go huaignach an adhaigh dhaoin ata os bhur Cionn Mutiny Litir ghrinniche, no Shaleinse A Cartel or Challenge Comhrig Deise, Combat A Duel or Combat Larum, Caisamachd fairichadh go dul a Narmabh An Alarm Sceirmis A Skirmish Blár no Machaire A Battle or Fight Buaidhlárich, Lamha-nuachdar, Lathair A Victory Sásmhort, Cosgrach A Massacre Craobhchosgair A Trophy Cathreim A Triumph Teichadh, Maim A Flight Tearmun, Diduinn A Refuge Couthartach, Plundruinn A Prey or Booty Spúinnadh Argain Spoil Séise, Uimedhruidadh Léigeis A Siege Striocadh A Surrender Príosonach gioll, Braighden táiris A Hostage Námhid, Bíodhbhe An Enemy Tír-námhad An Enemy’s Country Pass no Fórluch A Pass or Foreloof Focull an Airme, Ciall chogair A Watch-word Sluaidh, Neart an Ríghe Forces Armailt An Army Lámh dheas an Airm The Right-wing Lámh chlí an Airm The Left-wing [TD 114] Corp an Airm The main Body A Fronta, no Toisach an Airm The Front An Rídhir, no Deiradh an Airm The Rere Taobh no Slios an Airm The Flank Sluadh-coise The Infantry or Foot-forces Marcshluadh The Cavalry or Horsemen Bragáade A Brigade Réisimaid A Regiment Brattailloín choisaichin A Battalion of Foot Cuidach choisaichin A Company of Foot Trúp Each A Troop of Horse Sreath no Renc A Rank A foil, no an Tshreathair Daimhnid A File Feachd Baile mhóir ata ga noilenachadh ar Laimhsichadh Arme The trained Bands Cúlearolis Sluaidh A Reserve Fór líonadh Airm A Recruit Déachínn Arma, Sáridh Arma A Muster or Rendezvous Aite mustair, Aite dféachuinn no go tarruing suas Airm A Mustering-place Togail Shoighdarin A Levy Fúdair as Luaidhe, Storas Cogidh Ammunition Innlidh no biadh Each Forrage Bagaisde, Airnis Baggage Paidhidh Soighdeir A Soldier’s Pay Frecidan A Guard or Watch Gáird personta an Rígh The Life-guard Bratich, Meirghe A Banner or Standard Drumma A Drum [TD 115] Galla-dhrumma A Kettle-drum Airm Arms Armighachd Armour Ceann-bheirt, Clogid An Helmet or Head-piece Lúirich chogidh A Brigandine or Coat of Mail Cóta-Buffa A Buff-coat Eididh uchda A Breast-plate Góirseid, Eididh múinel A Gorget Eididh Calape Greaves Lamhunn iarainn, Eididh lámh A Gauntlet Sgiath, Targaid A Shield or Target Crún, Copan, no Ubhull na Sgéithe The Boss of a Shield Cóta Soighdair A Soldier’s Cassock Crap-saic A Knap-sack Ball-airm A Weapon Batta A Staff or Batton Gath no Sleadh A Dart or Javelin Sleadh chorranach A barbed Javelin Claodhamh, no Cloidhamh A Sword Cloidhamh crom, Siapla A Scimitar or Shabble Duille no Truaille A Scabbard Cramhbard, no Crampaid The Chape or Crampet Gearrascian, Cuinseir no Bidag A Dagger, Whinger or Durk Roibhne, Lanse, no Gath Cogidh A Launce Albard, Tailebairt A Halbert Píc, no Gath A Pike or Spear Crann píce, no Gatha A Pike or Spear-staff Rinn no calg airm The Point of a Weapon Eachghuin Caltrops Bogha A Bow Sreng bogha, Taiféíd A Bow-string [TD 116] Cuibhrinn bogha A Bow-case Saighad An Arrow Balg Saighad A Quiver Eidadh Gáirden A Bracelet Crann Tábhuill A Sling Croisbhogha A Cross-bow Gunna A Gun Gunna mór, Canon A great Gun or Canon Moscaid, Guna farsuing A Musquet Carabin, Gunna Marcaich A Carbine Daga, Piostil A Pistol Bóma A Bomb Peleir A Bullet or Ball Fúdair Gunna Gun-powder Fadadh cluaise, maitse A Match Scrodha, no beast gunna A Worm or Drawer Campa A Camp Campa geimhridh A Winter-camp Cartealin geimhridh Winter-quarters Búth-cogidh, Pubull, Pailliun A Tent or Pavilion Pailliun an Tshenerail The General’s Tent Rampair no Badhon A Rampier or Bulwark Trainse A Trench Gariston, Daingionn A Garrison Caisteal A Castle Drochaid thógalich, no tharruinge A Draw-bridge Eircchomhla A Portcullis Obair-uchde A Parapet or Breast-work Arm-thaisge, Tigh stórois an Airm A Magazine Crann togbhalach A Crane [TD 117] LXXXIII. Do Thaobh Urrachin Soighdairoil. Military Persons. Seneral Airm A General of an Army Seneral Each A General of the Horse Lieutennant Seneral A Lieutenant General Maidsor Seneral A Major General Cóirneal A Colonel Lieutennant Cóirneil A Lieutenant Colonel Maidsor A Major Caiptin A Captain An Caiptin a sine The oldest Captain Lieutennanta A Lieutenant Fear brattich An Ensign Fear brattich ar Eachibh A Cornet Siársair A Serjeant Corpiler A Corporal Drummair A Drummer Saighdeair A Soldier Saighdeair cummonte A common Soldier Comh-shaighideair A Fellow-Soldier Saighideair coise A Foot-Soldier Marcugheach, no Trúpair A Horseman or Trooper Saighidear ina uile Armabh A Soldier in compleat Armour Sean Saighidear An old Soldier Saighidear ar faotinn a cheáda A discharged Soldier Saighidear ar a Bhristidh A disbanded Soldier Saighidear gan fholum A raw Soldier Gille Saighidair A Soldier’s Boy Saighidear Singilte A Sentinel or Centry Spither, Sgúd A Spy or Scout Fear a rith as o narm gan-chead A Deserter [TD 118] Mustír mhaighistair A Muster-master Fear a fhaotinn chairtelin don Arm A Quarter-master Cámpair, Fear shuidhachadh Campa A Camp-master Fear Páidhadh Airm A Pay-master Fear Intleachd ar obair chogidh, no Enseníer An Engineer Gunnair A Gunner Moscatiche, Fear Moscaide A Musqueteer Fear-píchce A Pike-man Fear bogha An Archer Fear Crainn tábhuill A Slinger Mínner no fear chlodhach shloc go séidadh suas fúdair A Minor Foú tholladair, Fear Clodhaich fou bhalla A Pioneer LXXXIV. Do Thaobh Marsointachd. Of Merchandise. Marsontachd, Malairt Merchandise Gnodhach Business Barigan A Bargain Prís A Price Airlis, Peinn Airlise An Earnest-penny or Arles Geallbarondis, Geall A Pledge or Pawn Airgid ullamh, Airgid Láimhe Cash or ready Money Bann cheangail A Bond Obligatory Fiachan, Ainbhfhiach Debt Féicheamhnach A Debitor Fear na Bhfíacha A Creditor Riabh airgid Annualrent or Interest [TD 119] Toirtfairis Ainbhsioch An Acquittance or Discharge Buannachd Gain or Advantage Call Loss Cuntis An Accompt Leabharcuntis A Compt-book Factoir Factor Pártiche, fear párte A Partner Aonmhargadh A Monopoly Pachcair, Peidileir A Pedler or Chapman Paca, Pachca A Fardel or Pack Pascan no Paggaid A Bundle or Bunch Lionnsach thrusidh Aodich-pachcidh A Pack-cloth Snáith trussidh, Snáith cainibe A Pack-threed or Skaingzie Margad, Féill, Aonich A Fair or Market Meid, Cudtrom, Balaiste A Ballance Scálan, Slioge, Clár tomhis The Scale of a Ballance An Lámh-lúb The Handle of a Ballance Maide meidhe an Crann cobhthromiche The Beam of a Ballance Teanga meidhe The Tongue of a Ballance LXXXV. Do Thaobh Cúinnidh. Of Coins. Airgid Money Da-pheidhinn A Bodle, Turner or Two-pennies Doid, Fáirdin A Farthing Bonniséa A Baubie Scillinn albannach, Da-pheidhinn déug A Penny, Shilling or Twelve-pennies Trí buinn a Séa Three half-pence Tri Scillinnin Three-pence Séa Scillinnin Six-pence [TD 120] Marig A Merk Punt A Pound Dolor A Dollar Crún A Crown Ducaid A Ducat Tallan A Talent Beartis, Maoin, Saidh-bhrois Riches LXXXVI. Do Thaobh Chudtromichin, no Chomhthromichin. Of Weights Gráinne A Grain Scrupill A Scruple Draum A Drachm Unse An Ounce Dá Unse Two Ounces Tri Unsachin Three Ounces Punt ar Cudrim A Pound Weight Ceithair Unsachin Four Ounces Cuig Unsachin Five Ounces Sea Unsachin Six Ounces Seachd Unsachín Seven Ounces Ochd Unsachin Eight Ounces Naoi Unsachin Nine Ounces Deich Unsachin Ten Ounces Aon Unse deug Eleven Ounces Leth Unse Half an Ounce Unse ga leth An Ounce and a Half Clach ar Cudrim A Stone-weight LXXXVII. Do Thaobh mhisoir Fadthoibhsich. Measures of Length. Oirleach An Inch Léad na Boise A Hand-breadth [TD 121] Réis A Span Troidh A Foot Leth-throidh Half a Foot Troídh ga leth A Foot and a Half Bannlámh, Lámh-choille A Cubit Slat An Ell or Yard Aithamh A Fathom Céim A Pace Stáid A Furlong Míle A Mile Péirse A Pearch Léig, no trí míle A League LXXXVIII. Do Thaobh mhisoir chongbhalacha, no Gabhalacha. Measures of Capacity. Síola A Jill Bodach A Mutchkin Seipinn A Chopin Pinnt A Pint Galon A Gallon Féoirlan, no Cearabh A Firlot Peic A Peck Líbin, no an Séthamh Cuid déug don Fhéoirlan A Lippie Bolla A Boll Stráichce, no Stráice A Strickless or Streak LXXXIX. Do Thaobh na Fréimhuimhair o bhuil na huile uimhairin a Sruthadh The Cardinal Numbers. A Haon One A Dhá Two A Trí Three [TD 122] A Ceithair Four A Cúig Five A Séa Six A Seachd Seven A Thochd Eight A Naoidh Nine A Deich Ten A Haon déug Eleven A Dhád héug Twelve A Trí déug Thirteen A Ceithair déug Fourteen A Cúig déug Fifteen A Séa déug Sixteen A Seachd déug Seventeen A Hochd déug Eighteen A Naoigh déug Nineteen A Fichid Twenty Tríochad, no Deich ar fhichid Thirty Cearachad, no Da fhichid Forty Caogad, no Deich & Da fhichid Fifty Sesgad, no Trí Fichid Sixty Seachdbhad, no Deich & trí Fichid Seventy Ochdbhad, no Ceithair Fichid Eighty Nóchad, no Ceithair Fichid sa Deich Ninety Céad A Hundred Dá Chéad Two hundred Trí Chéad Three hundred Ceithair Chéad Four hundred Cuig Céad Five hundred Séa Céad Six hundred Seachd Céad Seven hundred [TD 123] Ochd Céad Eight hundred Naoi Céad Nine hundred Míle A thousand XC. Do Thaobh na Nuimhire egartha. Of Ordinal Numbers. An Cead duine, no rud The First An dara duine, no rud The Second An treas rud The Third An Ceathrabh rud The Fourth An Cuigabh rud The Fifth An Seasabh rud The Sixth An Seachdabh rud The Seventh An Tochdabh rud The Eighth An Naothabh rud The Ninth An Deichamh rud The Tenth An Taona rud déug The Eleventh An dara rud déug The Twelfth An treas rud déug The Thirteenth An Ceathrabh rud déug The Fourteenth An Cuigabh rud déug The Fifteenth An Séathabh rud déug The Sixteenth An Séachdabh rud déug The Seventeenth An tochdamh rud déug The Eighteenth An Naothabh rud déug The Nineteenth A Fichida rud The Twentieth An Deichamh né fichid The Thirtieth An Da fhichida rud The Fortieth An Deichabh rud far dha fhichid The Fiftieth An Trí Fichida rud The Sixtieth An Deichamh rud far thri fichid The Seventieth An Ceithair fichida rud The Eightieth An Deichamh rud far a cheithar fichid The Ninetieth [TD 124] An Céadamh rud The Hundreth An Dá cheada rud The Two Hundreth An trí cheada rud The Three Hundreth An Ceithair chéada rud The Four Hundreth An Cuig Ceada rud The Five Hundreth An Séathabh céada rud The Six Hundreth An Seachdabh Céada rud The Seven Hundreth An Tochdabh Céada rud The Eight Hundreth An Naothabh Céada rud The Nine Hundreth A Míle rud The Thousand XCI. Do Thaobh na Nuimhire Réimbhriathrach. Adverbial Numbers Aon Uair Once Dá Uair Twice Tri Uairin Thrice Ceithair Uairin Four times Cuig Uairin Five times Séa Uairin Six times Seachd Uairin Seven times Ochd Uairin Eight times Naoth Uairin Nine times Deich Uairin Ten times Aon Uair déug Eleven times Da Uair dhéig Twelve times Trí Uairin déug Thirteen times Ceithair Uairin déug Fourteen times Cuig Uairin déug Fifteen times Séa Uaire déug Sixteen times Deích Uaire fichid Thirty times Da fhichid Uair Forty times Deich Uairin far dha fhichid Fifty times Tri fichid Uair Sixty times Deich Uairin far thrífichid Seventy ttmes [TD 125] Ceithair fichid Uair Eighty Times Deich Uairin far a cheathair fichid Ninety Times Céad UairA hundred Times Míle UairA thousand Times XCII. Do Thaobh uimhir in Reimhbhriathrach Egair. Adverbial Numbers of Order. Ar Tús First San dara Aite Secondly San treas Aite Thirdly San chethrabh Aite Fourthly XCIII. Do Thaobh na Nuimhire iolmhodhach, no iolghleusach. Multiplicative Numbers Singuilte, no aon fhilte Single or Onefold Dá fhilte Twofold Tri filte Threefold Ceithair filte Fourfold Cuig fílte Fivefold Céad fílte A Hundredfold XCIV. Do Thaobh na Nuimhire comhthromach. Proportional Numbers. Singuilte, no Aon Single or One Dúbilte, no dha urad Double Trípilte, no Thri urad Triple A cheithair urad Quadruple Séa Uairin na hurid Six Times as much Seachd Uairin na hurid Seven Times as much Deich Uairin na hurid Ten Times as much Céad Uairin na hurid An hundred Times as much [TD 126] XCV. Do Thaobh na Nuimhire roinnphartich. Distributive Numbers. Líon fear is fear One by One Líon días is días Two by two Líon triur is triur Three by three Líon ceathrar is ceathrar Four Líon cuigair is cuigar Five Lion seisair is seisair Six Lion seachdnar is seachdnar Seven Lion deichnar is deichnar Ten Lion fichid is fichid Twenty Triochad, no deich ar fihichid Thirty Céad A Hundred Da Chéad Two Hundred Trí Chéad, &c. Three Hundred XCVI. Do Thaobh Ainiminnin Dhaoine. Names of Men. Adhamh Adam Ailen Allan Alisdair Alexander Aindra Andrew Aonghis Angus Gillasbuig Archibald Art, Arst Arthur Bartolemi, Partholan, no Parlan Bartholomew Bearnard Bernard Tearlach Charles Gillecríosd Christopher Calen Colin Donuill Daniel Dábhi David [TD 127] Domhnull Donald Eidard Edward Eoghan, Euin Ewen Frainc Francis Freideric Frederick Séoris, na Deórse George Gide-eon Gideon Gillebríde Gilbert Gilliósa Gilles Eachann Hector Eanric Henry or Harry Aoidh Hugh or Hew Sémis James Eoin, no Ien John Ioseph Joseph Cainnach Kenneth Laubhrinn Laurence Lodi, Luais Lodowick Colum, no Gillecalum Malcolm Marcus Mark Martuinn Martin Mattha Matthew Mattias Matthias Michel Michael Mungan Mungo Murchadh Murdoch Neachcal Nicol Niall Niel Ringein Ninian Tormod Norman Oilibhéris Oliver Pádricc Patrick Páil, no Pául Paul Pedair Peter Philip Philip Cuintin, Caoinein Quintin [TD 128] Ruishard Richard Roibert, Rob Robert Ruairi Roderick Somhairle Samuel Sim, no Simon Simon Steaphan Stephen Tómas Thomas Bhaltir Walter Uilliam William Sachair Zachary XCVII. Ainiminnin Bhan. Names of Women. Agnes Agnes Aimil Amely Anna Anne Barbara Barbara Beitres Bettrice Caristian Christian Sisil Cicely Diormhorguill Dorothy Ealisaid Elizabeth Deadhainm Eupham Francag Frances Girsal Grissel Elin Helen Sine Jean Séonaid Janet Iosibel Isabel Catrine Catharine Lucreis Lucretia Magdilen Magdalen Mariraid Margaret Marsili Marjory Mári Mary Rachuill Rachel [TD 129] Rebeca Rebecca Sibil Sibilla Sophia Sophia Siusan Sasanna Teodosia Theodosia Mór Marion or Zara Emhair Vear Beathag Bewk COMHCHNUASACH na Feartbhriathairsin is gnághthuichde. A COLLECTION of the most common Adjectives, together with their most usual Abstracts and Adverbs. Tabhair fa ner, Ga bhuil na Feartbhriothairsin ata ar an luaidh annsna Duillthaobhibh 28, 29, 30, ar a ligadh seachid ann so Nota, That such Adjectives as are mentioned Pages 28, 29, 30, are omitted. Maith Good Olc Evil Beg Little Naomhtha Holy Mi-naomtha, Amsgi Profane Ceart Just Mi-cheart, aine-ceart Unjust Glan, Fíor-ghlan Pure Neamh-ghlan Impure Diadha Godly Neamh-dhiadha, mi-dhiadha Ungodly [TD 130] Cóir, Béusach, no subhailcach Honest or virtuous Ainignith Wicked Sona, Beannuighte, Adhmhór Blessed or happy Malluichte Cursed Dílios, no Creidfach Faithful Mí-dhilios, ainn-dílios, ana-creidfach Unfaithful Traiterich, meallta Treacherous Malla, macanta Modest Geanmni Chaste Bras Wanton Gnúis-narach, aidh-narach Bashful Measarrtha Sober Air mhiosg Drunk Coinoil, caomhnoil, caomhneasach Kind Doirbh, doriarthichde Surly Fuighanndach, tobhartach Liberal Stróthoil, anacaitach Prodigal Santach Covetous Gionach Greedy Míthur Niggardly Foghluimte Learned Neamh-fhoghluimte Unlearned Fiosrach Knowing Aineolach Ignorant Deanadach Active Dúbhrachdach, diochiollach Diligent Luddirrtha Sluggish Leasc, aidheseach Lazy Diomhaonach Idle Codiltach Sleepy Cinnta, Cinntach Sure [TD 131] Neamh-chinntach Unsure, uncertain Teagmhach, agamhail Doubtfull Deasfhoclach, deadh-chaintach Eloquent Béulach Fair-spoken Caintach, bruidhneach Talkative Pronnghloirach, briscghloirach Pratling Tlachdmhór Pleasant Soithchaintach Peaceable Ruainach Froward Gaisgoil Valiant Miosnachoil, no Cruaghdalach Stout or couragious Meata, no Lag-chriodhach Dastardly or faint-hearted Faicleach Warry Obuinn Rash Neamh-bhruailleanach, Feúamhuil Calm Neamh-shuidhichte, Roimh-chel Discomposed Aimidach, Górrach Foolish Gan Mhuthichadh, gan Tuigse Blockish Fabhairach Favourable Mi-fhabharach Unfavourable Cairdoil Friendly M-cháirdoil Unfriendly Grádhach, Dilis Dear Cliutach Famous Ainimoil, Alloil Renowned Morr-aghalach Majestick Foghaintach, Fiachach, Luachach Worthy Suarrach, no Drochari Unworthy [TD 132] Sliogach, Ligach, Slidhach Sly, Subtle Cealgach, géurchuisach go mealladh Crafty Cuirteisach, Cuirtoil Courteous Tuaitoil, Bodachoil Clownish Barbirra Barbarous Suairce, Siofolt Civil Feargach, angrach Angry Aithghearr, Frithaire, Friotalach Passionate Aidhairach, Aoibhnach, Eibhinn Glad Dubhach, trom, muladach Sad Tursach, Cianoil Lamentable Mear, Súgach, Miragach, Macnnasach Merry Fuathach, Gráinoil Hateful Ni ar a faodair a bhith magadh, ata na ari maguidh Ridiculous Iongantach Wonderful Farmadach, Tnúthoil Envious Ardanach, Uaibhreach Proud Iriosil, Umhail Humble Diomhain Vain Glóir-mhiannach, miannach ar Onoir Ambitious Uasil Generous Eudor, Eudmhor Jealous Soiller, Sgiamhach, Maisach Fair Grannda, Duaichni Ugly Musach, Salach Nasty Deas, Gasta Pretty Eirachdoil, Ciatoch Graceful [TD 133] Soitheamh Comely Laidair Strong Lag, Anbhann Weak Ard Tall Dirach Straight Fiar, Cam, Crom Crooked Scartoil, Beochonta Vigorous Beathoil, Béodha Lively Ullamh Ready Maidhenach mall, mall-triallach Slow Ruittach Ruddy Glasdi, Glas-neulach Pale Fallain Sound or whole Sabhailte Safe Eceruaidh, Tinn, Eislanta Sick Bréoite, Eislaintich Sickly Réibta, ar a Lot Wounded Fad-shaoghalach Long lived Béo Alive Marbh Dead Nochti, Rúisce, Lomnochd Naked Acrach Hungry Saidhbhair, Pailt, Beartach Wealthy Aimbeartach, Bochd Poor Tiugh Thick Tana Thin Fada Long Leathuinn Broad Ard High Domhuinn Deep Fás, Cósith, no falamh as a Bhroinn Hollow Suighuichte, Doghluaiste, Tailoil Sollid Daingionn Firm [TD 134] Rag Stiff Comhnárd, Réith Plain Mór, Farsuing Ample, large Aimhleathuinn Narrow Fuascaoilta, Sgaoilte Loose Lán Full Falamh Empty Iomchubhidh Fit Mí-iomichubhidh Unfit Goirisach Convenient Ana-ghoirisach Inconvenient Soilleir Bright Soluste Lightsome Dealrach, Lonnrach Glittering Taitneach re amharc air Pleasant to behold Soiller, Glan Clear Doilleir, Dorcha Dark Duatharach, Dubhtharach Shady Grianach Sunny Díomhair, Uaigneach Secret Ceart, Fíor True Fallsa False Lánshoilleir Evident Follaisach, Taisbeanach Manifest Teagmhach, Agoil Doubtfull Glan Clean Salach Foul Géur Sharp Anaghéur Blunt Appich Ripe Lobhtha, grod Rotten Amh Raw Oilenichte aig an Tígh Home-bred Coimheuch, Coigrachoil Foreign Coitchionta, Follaisach Publick Díomhair Private [TD 135] An Taobh a muidh, an lethamuidh Outward An Taobh a stidh, hallastigh Inward Ar Chriochamh áite, san chomhchrioch Bordering upon Fagisg do Láimh Near at hand Fad o Láimh Far off, distant Meadhanach Middle Deighiannach Last Arsi, aosda Ancient Ur, nuadh New Tímoil Timely Neo-thímoil Untimely Amoil, san ám cheart Seasonable Laithoil Daily An coinne gach Míos Monthly An coinne na Bliadhna Yearly Marrthunnach, buan Lasting Buan-mharrthunnach, Bith-buan, Siorruidhe Everlasting Bióchionta Perpetual Seargach Fading Teichmhach Fleeting Ní bhunis do Fheruinn Belonging to Land Ní bhunis do Arbhair Belonging to Corn Ní bhunis do Aoidichaibh Belonging to Cloaths Ní bhunis do Leabhrichabh Belonging to Books Ní bhunis do Theine Belonging to Fire Sneachdi Snowy Teinti Fiery Uisgi, no Uisgoil Watery Ni bhunis do Aigher, Ailionta Airy Neamhgha Heavenly Céiroil, na do Chéir Of Wax [TD 136] Mealach, na do Mhile Of Honey Bainnach Of Milk Do Ghloine Of Glass Clochmhar, Clachach Of Stone Fuilichdach, Fuiltach Bloody Don Uir, don duslach Dusty Orrgha, Orrthi Of Gold Do Airgaid Of Silver Do Unga Of Brass Do Fhiodh Of Wood Do Uinsionn Of Ash Do Phinfhiodh Of Pine Do Thaidhbhill Of Beech Do Chraoibh-fhige Of the Fig-tree Do Ghiubhas Of Fir Do Fhiodh-mhalpis Of Maple Do Dharach Of Oak Do Challtinn Of Hasle Do Phaiper Of Paper Do Mheanmnunn, no do Mhembrum Of Parchment Ar a Bhoutadh Vaulted Ar a Bhóitinnachadh Booted Ar scedachadh am Purpi Clad in Purple Ar a scedachadh an Erradh Státa no Righ Clad in a Robe of State Air a sgailadh, Aodinn ar fholach Masked Gaothar Windy Fearrthuinach, Uisgeoil Rainy Ceóthor Misty Clochach Stony Roimhe achéil le poll, aig a bhuil poll no Lathach ar fheadh Muddy Deachor, Deachmhor Smoaky [TD 137] Cudthromach, trom le heire no le huallach Burdensome Cunntortach, cunnortach Dangerous Spleidhach, fionnsgéulach Fabulous Gainifith, do ghainimhich, lán do ghainimhich Sandy Uisgi Watery Beanntach, cnocach Hilly Coilltach, coillteamhuil, lán coille Woody Corporrtha, sultmhor, reamhar Gross or fat Súidhor, lán snoidhaich Sappy Ni a ghaodair ithche Eatable Ni a ghaodair ól, so-thólte Drinkable Ar mhiosc le Fíon Drunken with Wine Glan, soiller Clear Fuilachdach, fuilach, fuiltuinnach Bloody Caol, anaculach, feoil-theircach Lean Tuarasdaluighte Hired Air a dhealbh go fallsa Forged Air a chur a riochd rud eil, no ar a dheilbh a cuim Duine féin Counterfeit Tuitimach, ni thig le tuitimis Casual Do Bhric Of Brick Ar a ghuibhlan fairis Transferred Grásor Gracious Do Chloich Adamaint Of Adamant Do Chriostil Of Crystal Do Chaddos Of Lawn Ni bhunis do Mhoiltfheoil Of or belonging to Mutton Ni bhuinis do Laodhfheoil Belonging to Veal [TD 138] Ni bhuinis do Uanfheoil Belonging to Lamb Ni bhuinis do Mhennfheoil Belonging to a Kid Ni bhuinis do Each Belonging to a Horse Ni bhuinis do Assil Belonging to an Ass Ni bhuinis do Léoghuinn Belonging to a Lion Ni bhuinis do Ghiolaire Belonging to an Eagle Ni bhuinis do Ghiadh Belonging to a Goose Gle-gheal Pretty and white Gle iollagach is rímheach Somewhat florid and gay Deitheinach, greadharra Dainty Leth, dheas Pretty, pretty Ann an cáiliginn meadachd Somewhat big Ann an cáiliginn mórid Somewhat great Ann an cáiliginn caoilid Somewhat small Ann an cáiligin crúais Somewhat hard Leth mhall Somewhat slow Ar a chaohach, ar buil Raging A deánamh Torinn no Tartuir Making a great Noise Macnasach Sportive Smaointinach Musing Iotmhor Thirsting Básachadh A dying Séanta Sacred Bóidhach, tlachdmhor Fair Tinn Sick Anabhunn Tender Garbh Rough Saor Free Dubh Black Mosach, salach Nasty Caol, tanna dfheoil Lean Mall Slow Tric, minic, líonmhor Frequent Deas, Síansoir Right or lucky [TD 139] Cearr, toisgeul, cli, mi-shiansor Left or unlucky Slan, iomlan Intire Min, sleamhain, slím Smooth Molthach, neamhlióbhtha Rough Sraiccte, réubta Torn Marbhthach Deadly Pláidhoil, plaidhach Pestilent A bheir Slainte, Fallain That brings Health A bheir Cómhnudh no Cuidichadh That brings Help A ghuibhlanis Eochriche That carrieth Keys A ghuibhlanis Cloidh no Olann That bears Wool Sgiathach That bears Wings Adhaircach That bears Horns Lionta, sáithach Full Soirte Fheartbhriathaire oile. Adjectives of the 3d Declension, 1. Of one Termination. Furacheir Watchful Dírich, no cobhthrom Even or equal Claon, cam, míchobhthrom Uneven, or unequal Eu-cosmhoil, mí-chosmhoil Unlike Aimbeartach, bochd Poor Suarrach, mighneámhoil Base Ar teachd go Aois Ripe of Age Ara aon Dath Of the same Colour Caochlaidach an Dath, Ioldhathach, Neulchurrich Changing Colour Cuimhnach Mindful Tríchorpach Three-bodied [TD 140] Callda, no calla Tame Beartach Rich Míghéur, aimhgheur Blunt Luath, siubhlach Swift Da Chosach Two-footed Fada agus croinn Long and rouna Béo an déidh neach oile Surviving Sábhailte, téaruinte Safe Aolaisdach, mairnealach Lazy Snasor, sgiolta Neat Beadi, leamh Sawcy Iochdmhor Merciful Cumhachdach, neartmhor Powerful Mór Great Ur Fresh Cuthaichte, míchiallach Mad Ciollach Master of Michiollach Not Master of An Coinneamh, cinn le buathadh, ceannrithach, ceannchlaon Headlong Comhphártach, no pártach Partaker Féumach, uiresbhach Needy Falamh, fás Void Gan intleachd, gan déanidas Dull Intleachdach, carrach Crafty A Comhchórdadh, a cordadh, a réitach re chéile Agreeing Aig Míchórdadh Disagreeing Trócairach Merciful Sean, aosda Old Gabhaltach, comasach ar ni fhólum no dheanamh Capable [TD 141] Caidhtach, cnamhthach Wasting Measach, síolor, torrthuinnach Fruitfull Meallta, failloil Deceitfull Sluggach, míolltach, sgriosach Devouring Ceannlaidair, ragmhuin elach Stubborn Eafachdach Effectual Dannarrdha, diorrasach, doirbh Froward Sona Happy Luath, díon Swift Buadhach, buadhoil Victorious Aniochdor, míthlusor Cruel Ruainach, garg Fierce Siubhlach Swift Fiadhich, coillteamhuil Savage Cinealta, suairc Gentle Soirbh, chum bhith caint ris, sochomhradhach Affable Neamhphriosil, beg-luachach Cheap or vile Goirrid, gearr Short Mór Great Caol, fanlonta Small Milis, blasda Sweet Ar dul a mutha, lotha Rotten Dubhach, tromdha Sad Laidair Strong Mall Slow Lag Weak Séamh, ciunn Mild Tómonta, midhealbhach Rude Aniocor, borb, fuiltach Cruel Tarbhach Profitable [TD 142] Lúthor, iomfhuasgaoiltach Nimble Sotheaguisgte Docile Furasda, soirbh Easy Fanlonta, cneisni Slender Cosmhoil, coltach Like Josil Low Grannda, duaichni Ugly Falamh, fás Empty Anacneasda, aidbhoil Cruel Suilmhir Cheerfull Inchomharrichte, infhaicsinach Notable Téaruinte Safe Neamhgha Heavenly Talmhi Earthly Gaolach, grádhach, árrighaoil Lovely Iongantach, néonach Wonderfull Gan Choimhmeas Incomparable Brónach, dubhach, gulach Mournfull Ailltoil, fuathasach, uamhinnach Terrible Géur, goirt Sharp Criodhoil, inntinach, aigaintach Cheerfull Iomraitach, mórchliutach Famous Fallain Wholesome Luath, gléusda, siubhlách Swift Ni bheanas do Thalamh comnart Of or pertaining to plain Fields Ni bheanas do Mharcshluaidh Of or belonging to Horsemen Ni bheanas do Choisichin Of or belonging to Foot-men [TD 143] Ni bheanas do Bhoglach Of or belonging to a bog or fen Ni bheanas do Choilltich Of or belonging to Wood Do Thaobh na Pearsadh no na m Briathaire sin is gnáththuichte. Examples of the most usual VERBS. Gaol, no grádh a thabhairt To love An Talamh a threabhadh To till the Ground Cogadh a dhéanamh to war Rud a bheannachadh to bless Ní a chorbhadh, a dhualadh, no bhreacadh, no grabhaladh to carve Rud a chleath, no cheiltin to conceal Eidh-amh, glaoidh, no sgartachd a dhéanamh to cry Sguir do rud to cease Curam a ghabhail do rud to care Neach a choirichadh no achfusanachadh to blame Ní a chur ar leth go feúm, séanta no coisrigte to dedicate Ní a thiolagadh, no a thabhairt seachad do gheanmaith to gift Dul-ar iomral, ar seacharan, no ar séabhoid to wander Rud fhuadach ar falbh to chase away Rud a bhlasad to taste Méanan do dhéanamh to gape Maodhadh a dhéanamh to brag Mionnachadh to swear Codhairtich, con-nuaillich no tafuinn do dheanamh to bark [TD 144] Rud a cheangal To bind Rud a shiladh no shruthádh to flow Ní mhalairt, no imlaitachadh to change Snámh a dhéanamh to swim Rud a chomhtharrachadh to mark Go mbf héarr le neach, neach órdachadh, no ghuidhe ní égínn a bhith mar bu mhiann leis to wish Uirnni do dhéanamh to pray Ní ullamhachadh to prepare Ní a chiúnachadh no a cheannsachadh to appease Gul, no Caoinadh a dhéanamh to weep Rud a ghiubhlan no iomachar to carry Ni a lúdhuinnachadh, no aontachdh to allow Trod a dhéanamh to flite Ni a ghlanadh, no sgiuradh to clear Ni a cheithair-chearnadh to square Ni fhéodhrich, no fhaidhnachd to ask Ni a ghlasadh to lock Rud a gléadhadh, no choimhad to keep Dóchas, no muinin a bhi aig neach to hope An Anail a chur amach, &c. to breath Neach a bhith cuir Fallais de to sweat Rud fhéachuinn to try Gluasid no trioblaida-chur ar neach to disquiet [TD 145] Ni fhalach To hide Seachnadh a dhéanamh to shun Neach a ghairm to call Dul ar eatal no iotal to fly A bhi sáibhair, pailt, no toicach to abound Tigh, &c. fhoirgnacghadh, no thogal suas to build Peacachadh to sin Ní a phríosachadh, no a mheas to value Iomachda, gluasid, no dul ar spaidseorachd to walk Meisnaich a chur a n neach to encourage Neach onorachadh to honour Smuainachadh to think Neach a phianadh no chésadh to torment Sólas, no toilichisintin a ghabhail an Rud to delight Doth ar neach to doat upon Ni a réusonach le deasbud to dispute Ni a dhúbladh, no a dheánamh a dha urad to double Neach oileamhnachadh, a bheathachadh, no a thogbhail suas to bring up Ni a leasachadh to amend Dul ar mharcaidhachd to ride Silltainn, no fuirach re Rud to look for Ne a dheilbh, no a dhéanamh go ceardamhuil to frame Neach a bhith sáruichte, no sgí to weary Gein-eamhnadh, no clann aoitinn to beget [TD 146] Ni a riaghladh, no a stiuradh To govern Támh, no cómhni ann Aite to dwell Ni a chuir an agabh, no an teigamh to doubt A bhi ainéolach, no an-fhiosrach to be ignorant Ni aoitinn, no a gnodhachadh le briathrachis, no le ráidolachd eile to procure Ni a thaisbonadh, na a nochdadh to shew Ni ath leasachadh, no athdhreachadh to repair Ni a sporadh, a bhrosnadh, no dhelgadh air aidhairt to prick forward Ni athiarraidh, no raidha da uair to repeat Saoirachadh, no saothair do dhéanamh to labour Ni a shaoiradh, fhuasgladh no sgaoiladh to deliver Trod a dhéanamh to scold Deithbhar luaitheir, no cafag a dhéanamh to hasten Freastal, no friothaladh a dhéanamh to serve Neach a bhith na Shoighideir to be a Soldier neach a shíochachadh, no chennsachadh to pacify Séoladh to sail Rud innse no aithris to tell [TD 147] Neach a ghuidhe no ghachungith To beseech Ní a tholladh to pierce Coire no cionta a dhéanamh to commit Ní fhagail coitcheann, no puibli to publish Luachair no caffag a dhéanamh to hasten Uras no gucag a bhith bristadh amach roimh chrannamh no Lusamh to bud Ní a dhiultadh to refuse Beannachadh dhó, no fáilte a chur ar neach to salute Ní a dheilbh no a dhéanamh an cosmulachd rud eile to feign Aisling, no bruadair aicinn to dream Argain, sbúinnadh, plunndrinn no robbunn do dhéanamh to rob or spoil Buaidhthacdh, no lamh anuachdair aotinn to overcome Sanais, no cogair a thabhairt to whisper Tuislidh a thachairt do neach to stagger Fulang, gíumhlan, no foighidin a bhi aig neach to endure Marbhaidh a dhéanamh to kill Neach a bhualadh to smite Faire, coibhéad, forachras no freicidan a dheanamh to watch [TD 148] Neach a lot, na chreúchdadh, no a reúbadh To wound Dlúthachadh, druidacdh, no teachd a fochair, no a fogaisc to approach Ní a phartachadh to impart Ní a smaonichadh to consider Neach a mhaslachadh, onair no creideis, a lot no a thruailladh to disgrace Eischinealachadh, cinntin na smise na shinsire to denegerate Neach a chomhairlachadh to advise Neach a dhéanamh suilbhir, mer, sólasach to cheer up Smaoinachadh, no baramhail a thabhairt to account of Ní a dhúbladh to double Ní a rannsachadh, no a lorg a mach to search out Umhla, urram, omoid, no géill a thabhairt seachad to obey Ní a chur an geall, no an geall barondis to pawn Ní a theilgidh síos an coinne no ndiaidhe a chinn to cast head-long Ní aisig, no aoitin ar ais to recover Ní a chiallachadh to signify Luidhe to ly Ní a chállachadh, no chiunachadh to tame Fuaim a dhéanamh to sound Torinn, no táirnenaich a dhéanamh to thunder [TD 149] Ní a thoirmeasg a bhacadh, no a chrosadh To forbid Marbhadh a dhéanamh to kill Ní a ghearradh to cut Neach a chuidachadh, thóirin, no a chongnamh to help Ní ól, na a phóite to drink Rud a thabhairt do neach to give Seasamh to stand Ní thuathachadh, gráin a ghabhail to abhor Neach a fhresdil le rud to afford Tarcais, spíd, tair, no mimheas a thabhairt do ní to despise Neach a bhith ar a bhualadh no ar a dhochunn to be beaten Neach a bhith ar a dhíbairt, ar fhógra to be banished Meadil, brosgal, no sodal a dhéanamh to flatter Ní aththarris, no leanailt to imitate A bhi re broilich, thruid no re sclábhrinn to brawl A bhi re smaonachadh to think Spíd no tair a dhéanamh ar neach to disdain Coibhidachd, leanbhuinn, no bhi a fethabh ar neach to attend Diothchuill a dhéanamh to endeavour Searmonachadh to preach Sholladh, no beachd a ghabhail ar Rud to view a Thing [TD 150] Féasda, no bangaid a ghabhail To banquet Neach a choirachadh no imdheargadh to blame Dáil, no cáird a chur an ní to delay Ní a dhéonachadh, no íocadh to vouchsafe A bhith re riaghladh, no re maighaisdairachd tar neach to rule over A bhith re fleadhachas, no re féasdachd to feast Ní mhollachadh to curse Oglachis, no seirbheis a dhéanamh to serve Laithe saore no féile a chongbhail to keep Holy-day Neach a fháilliunnachadh ma fhocull neach a mhealladh, no bhi ar a mhealladh to disappoint Bráid, gadachd no méirle a dhéanamh to steal Glóir a dhéanamh a ni to boast Comhgáirdich is a dhéanamh to congratulate Neach a bhith ar a roscghalladh to mistake Iompi, no comhairle a thabhairt to exhort Ni theilgadh, no chaithabh to shoot Luidheachan, no lion a shuidhachadh tiomchill neacha to ly in wait Ni eidirmhinadh to interpret Ni áichaidh, no shéanadh to deny [TD 151] Ni a gnodhachadh, no bhuanachde To gain Gleic, no spáirnn do dhéanamh to wrestle Ni a dheilbh go intleachdach to contrive Ni a smuanichadh to meditate Leidhas a dhéanamh to cure Ni a cheannaich to buy Bagra dhéanamh to threaten Iongnadh a ghabhail to wonder Ni a riaghladh to govern Muille a dhéanamh to delay Airleaicaidh, no iasid a ghabhail to borrow Uine, no saoithair a chosg diomhain to trifle Griosadh, no iarraidh go hubhail ar son dé no duine to beseech Congnamh, no cuidichadh a dhéanamh to help Póg a thabhairt seachid to kiss Ni fhéorich, no fharrid to ask A bhi giascach to fish Ni fhásachadh, a chreach, no mhillidh to waste Uirnith a dhéanamh to pray Ni a chuimhnachadh na chongbhail ar mheomhair to remember A bhi an adhaidh rud to be against Rannsachadh, no scrúdidh a dhéanamh to search Sólas, no comhfhurtachd a thoirt seachad to comfort [TD 152] Iomachd an léad no an cíon To walk abroad A bhi feargach, no angrach, a bhi ar chorrich to be angry Amharis no eadóchas a chur an néach to suspect Fiaghnis a thogbhail to witness Dul ar séathbhaid, no ar seachran to ramble A bhi a sealg to hunt Aradh no onoir a thabhairt seachid to worship A bhi re sgartidhachd, no re liúbhadh to bawl A bhi teath to be hot Dith, no uireasabh a bhi ar neach to want Fiachan a bhi ar neach to ow A bhi doilghesach to be grieved Rud a bhi aig Duine, neach a bhi an seilbh to have A bhi nfalach, fo chleith to lurk Robhadh, no fairfonadh a thabhairt seachid to warn Urchoid, no cron a dhéanamh to hurt Ni a bholtinnachadh, ni chur an ubhail to smell Ni a ghat no bhócadh to swell An inntin a chlaoinadh, no a legail re ni, a bhi re stuidirrachd to study Ni a bhi loinnarah, no aittalach to shine [TD 153] Urram, oigham, no umhlachd a thoirt seachad To obey Neach a thoilachadh to please Neach a bhi na thochd, no tosdach to be silent Neach a bhi comasach no neartor to be able A bhi easbhidhach, no uireasbhach to lack Ni bhi an airde a nearte sa sgéimhe to flourish Na fiaclan a dhrannidh to grin A bhi fliuch no tais to be wet Dealaradh, no bhi sgeanmnith, glan to shine A bhi bánghlas, glasneáloch, Uáine to be pale A bhi fosgaoilte, soilleir to lie open A bhi tosdach, samhach to be silent Ni a theagasc to teach Ni a chongbhail to hold Ni a mhascadh, no mheascadh to mix Ni a rósdadh to rost Ni a chur an cleachdadh, no a ghnathachadh to abolish Fás suas to grow up Ni ádhrach, a bheathachadh, no móran a dheanamh do ni to cherish Ni a ghluasid no chorichadh to move Bóid, móid, no gealladh a thabhairt to vow Neach a bhi air a choibhéud, no ar fhaicill to beware Fathuir a dhéanamh, toudhidh a thaisbonadh to favour Fiomh, no eagall bhi ar neach to be afraid A bhi buighe, na boi to be yellow Dúile a chur ann a rud do ríreadh to desire, earnestly Caoith, na gul a dheanamh to weep Ni a líonadh to fill Ni a shníobh to spin [TD 154] Ni a sgrios amach a Leabhair To blot out Dinneir, no díota a dheanamh to dine Suidha, no suidha a dheanamh to sit Rud fhaicin, fhéachuinn, no a léirsinn to see Gonag, crimag, no gómag a thoirt a ní to bite Ni a bhearradh, no a lomradh to shear Ni a chrochadh to hang Gealladh pósda a thabhairt seachid to betroth Gáire a dheanamh to laugh Ni a chíunachadh, no a cheannsachadh to mitigate Comhairle a thabhairt seachid to counsel Teannochadh, no lenailt re rud to stick A bhi a losgadh to burn Ni a ghlanadh, no sgiuradh to wipe Fuirach, stad, no muidhéan a dhéanamh to stay Ni fhorail, earbsa, no chur a díochamh ar neach to command Arich fóis, no sódhbheathachadh a dhéanamh air neach to coker Ni fhásgadh, no a thennachadh to wrest Caoi, caoinadh, no tuirsa a dhéanamh to bewail Ni a mhéadichadh, no a leasachadh to augment Cinntin fuair, a bhi fuair to be chill Déarsadh, no dealaradh to shine Ni fhasgadh, a sparradh, no a thennachadh ar to press upon A bhi fuair to be cold A lábhadh, na do mhiosnich a bhi aig neach to dare Eibhnis, gairdichis, no aidhair do dheanamh to rejoice [TD 155] A bhi dubhach, tromsanach To be sad Ni a ghnáthachadh to be wont A bhi comasach to be able Gealladh a dhéanamh to promise Seolladh, no féachuinn, air ní to behold Aidbhail, no fáoisid a dhéanamh to confess Ni a thuilltinn to deserve Ath truas, no tlus a ghabhhail to pity Ni a dhéanamh to make Ni a theilgadh, no urchuir a thoirt do rud to throw Ni bhréugadh, no a mheolladh ar naidhairt to allure Ni a chladhach, no a ruabhar to dig Teichadh, rith as to flee Ni a glacadh, no ghabhail to take Ni a bhreith ar éiginn, fhuadach, no a thabhairt a mach dabhdheoin to take by force A bhi glioc, no críonna to be wise Clann, no sliochd a bhreth to bring forth Ni a chrothadh, no a chreanthachadh to shake Buille a bhualadh to strike Ni a ghéurachadh to sharpen Neach a dhíobhlaidh, no choirachadh to accuse A bhi cur eaduighadh uime, aodach a chur ar neach to put on Neach a dhul as aodach, no cur dhethe to put off Ni ordachadh to ordain Rud a thoirbhirt, na a dhíol to give Ni a dhéanamh le frointhadh, fruisadh, no le ruaishadh to rush Ni a legadh, no a theilgadh sios to throw down [TD 156] Comhaontachadh To consent Scrióbhadh do dhéanamh to write A bhi posda to be married Básachadh to die Ni a ráchdhe to say Ni a thréoirachadh to lead Buajdh a bhreith to overcome Rud a mhaithabh to spare Fás to grow Fois a ghabhail, Sámhchair a ghabhail to rest A bhi ar inilt, ar féarach, no ar bhiathadh to feed Ni Fhólum, no uinsachadh to learn Ni fharrid, fhoinachd, no fhéorich to demand Cintin blá to grow warm Cintin fliuch no tais to become moist Cintin tirim to become dry Cintin uaine to become green Cintin aosda, no seannda to wax old A thoirt ar ni lasair, no teine a ghabhail to kindle Streap, no re drip to climb Rud ithe to eat Sriocadh to yield Ni a dhúnadh, no a dhruidadh to shut A bhi ri bosgháirdichas, no ri bualadh bhas to clap Hands Neach a ghortachadh to hurt Macnis, cluiche, no imirt do dhéanamh to play Iomachd, triall, no falbh do dhéanamh to go Ni a sháthadh, no a thennadh to thrust Ni a dhórtadh to pour out Ni a scoltadh to cleave [TD 157] Ni a ghearradh To cut Ni a leagadh to fall Ni a thomhas le meaidh to weigh Ni a riodhagh, no a shionadh to stretch Rud a chraggidh, no a shacbhualadh to knock Rud a chur re rud eile, ni a leasachadh to add Ni a chreidsin to believe Ni a dhlúthadh, a dhruidadh no a thennadh re cheil to join Triall ar naidhairt, iomachd ar naidhairt to go on Eirghi to rise Ni a ghonadh, a dhelgadh, no a bhruidadh to prick Ni a thumadh, na bháthadh an uisge to plunge Ni a leathnachadh, a scaoiladh, no a spreadhadh to spread Ni a dhéanamh to do Léabhadh a dheanamh to read Ni a dhaingnichadh to fasten Ni a bhristadh to break Ni a mhothachadh, no beantin do rud to touch Ni a chuimdhealbhadh, no dhelbh com duine féin to feign Ni a liobhdhealbhadh, no a pheintadh to paint Ni a tharruing to draw Ni-iomchair na ghiubhlan to carry Bleath a dhéanamh to grind Ni tholach to hide Ni a ruagadh, no iomain ar falbh to drive away Ni a thogbhail, no a athoirt ar falbh to lift up or take away [TD 158] Ni a spíanadh To pluck Beicich, no búirich a dhéanamh to roar Cnedthraich, no osnadhaich a dhéanamh to groan A bhi ar chreath, no ar chrith to tremble Ni a chíoradh to comb Ni a bheanailt as, no dhe to take away Ni a tharruing amach to draw out Ni a ghlacail, no a ghabhail to take Ni a fhásgadh to press Seinn do dhéanamh to sing Ni a chuir to put Ni a cheaddachadh, no fhulang, no a ligidh to permit Ni a sgaoiladh sios to strow Mágran, no snámhtire do dhéanamh to creep Ni a chorbhadh a bhreacadh, no grabhaladh to grave Faththrim, no tartuir do dhéanamh to make a Noise Rud a thréigsin, no fhagail to leave Rith, no siubhal a dhéanamh to run Ni a chaithamh, no a lomadh to wear Ni a bhi a losgadh to burn A bhi re siolchur to sow Fios a chur ar neach to send for Neach a bhrosnachadh, no a sporadh to provoke Dul ar chuairt to visit Lúbadh to bend Ni a cheangal to tie Neach a phinaistachadh to punish Ni a bhuain to reap Rud no neach a chur ar siubhal to send Rud iarraidh to seek [TD 159] Rud iontadh To turn Ni a sgaoiladh, no a fhuasgladh to loose Ni a chórnadh, a chuarsgadh, no a roladh to roll A bhi béo, no mairícinn to live Rud fhighe to weave Ni umghlacail to embrace Neach a theachd go toradh a mhiannin, no neach a fhaoitinn, no bhuinnig uireasamh to obtain Neach a bhi ar a bhreth to be born Ni fhaotinn to get Ni a dhul ar dearmad, no ar díthchuimhne to forget Margail, no conradh do dhéanamh to bargain Iomachd, no falbh to go Dioghaltas a dhéanamh to revenge Sleabhnachadh to slide Labhairt to speak Ni a leanbhinn, no a leanailt to follow Díochill a dhéanamh to endeavour Ni fhulang to suffer Gearan a dhéanamh to complain Féim a dhéanamh do rud to use Neach a chur oific, no a chéird an gníomh, no droch dhuine a chur go bás to execute Ni a mheltuinn to enjoy Teachd béo air to feed upon Cadil a dhéanamh to sleep Neach a theagasg, no ealadhanachadh to instruct Neach a bhacadh, a ghribadh, no a thoirmeasg to hinder [TD 160] A bhi cudhtaichde, no ar buile To be mad Cinntin, no fás druisheabhuil, no bras to wax wanton Ni a bhogachadh, no anabhannachadh to soften Ni a gáird to guard Urram, no ubhla a thabhairt seachad to obey Ni a mhínachadh, no a líobhthadh to polish Ni a thiosrachadh to know Iotadh, no tart a bhi ar neach to thirst Neach a bhréugadh, no a mhealladh go cadil to lull asleep Ni a dhaingnachadh, no fhágail bunaitach to establish Gliogradh, clinncadh, no claggadh a dhéanamh to tingle A bhi a casachdaich to cough A bhi re caoitharan, no re gul mar Naoidhean to cry like an Infant Sannt, no déighe a bhi aig neach ar pósadh to covet Marriage A bhi an obair an saoithair, no an naodhnach cloinne to labour in Child-birth Ni a fhosgladh to open Ni thaoitinn amach, no a thaidhinn to find Léima, no léim a gherradh to leap Imlaid, no malairt a dhéanamh to exchange Ni a chlúdadh, a bhréidadh, no a phaitsaidh to patch Ni a fháladh, uimadhruidadh, no a chuithadh to hedge Ni a airichadh, a mheas a bhreathnachadh no a ghlacail to perceive [TD 161] Ni a cheangal, no a chuibhrinnachadh To bind Ni adhlacadh, no a chuir an talamh, fós, ní a ligadh ar dearmaid to bury A bhi re reachcil, no re meacnich ghuil to sob Teachd, riachd to come Ni bhi ar a reic, no ar a dhíol to be sold A bhi re broscal, re meadil, no re giddal to flatter Ni a bhuilachadh to bestow Bréag, no bréug a dhéanamh to lie Ni a mhealtin, no a shealbhachadh to enjoy Ni a roinn, no fhágail, no errannibh to divide Ni a thogha le crannchar to choose by Lots Ni fhéachuinn to try Ni a thobhas le meidh no le miosar to measure Fethamh, no fuirach re ni to wait for Tionsgnadh, no tóisachadh to begin Eirigh suas, fos, tionsgnadh o ni to arise FINIS. [TD 162] APPENDIX, CONTAINING some Words and Terms that most frequently occur in Divinity observed to have been omitted by the Author of the preceeding Vocabulary, collected from the Irish Confession of Faith, Catechism, Book of Common-Prayer in Irish, and what other Helps I could meet with; all which is done alphabetically. Containing likewise a Table of Offices and Conditions of Men, of Weights and Measures mentioned in Scripture, and of those Degrees of Consanguinity and Affinity, prohibited Marriage in the 18 Ch. of Levit. with the Names and Order of the Books of the Old and New Testament, with the Number of their Chapters. Leasachadh, no Fathscriobhadh. A congbhail cáiligin a Dfhocluibh sdo na Théarmachan Diadhaihdsin as stric a tha thaighas an Inntin, no Chuimhne, a thugadh fa near a leigadh seachad le Ughdar an Fhocloir roimhscríobhte, ar a cruinnachadh o Leabhrichin Aidmhail a Chreidimh, n Leabhar Cheasnuighe, Leabhar na Noirninin coitchionn san Ghaoigheilg, agus o gach Comhnadh oile a chasadh riom, do chuir me iad se síos do réir Egáir na Haibidil. A congbhail mar an ceadna Cláir Oifige, & Cháilidheachta Dhaoine, Thoimhsin & Mhiosur ainmnighte sa n Scrioptuir, maille ris no nCeimunnin Dáimhe & Cleamhnuis da bhfuil Posadh toirmiscthe eatorra san 18 Caib. do Leabhar Levit. le Ainimne agus Ordughadh Leabhair an Tseintiomna agus an Tiomna Nuadh, agus Uibhair an Caibidile A AIbidil The Alphabet Aithne A Commandment [TD 163] Athair Abba Aifrionn Mass Airtiogal An Article Aonfhuirm Uniformity Aondachd, no Aonachd Unity Anbaisdaich Anabaptists Ardcheannas Supremacy Aingaichd, no Ana-comhthrom Iniquity Ardsheanadh, no Comhairle A Council Adhradh Worship Adhnadh An Advocate Airc An Ark Andligheach A Transgressor Anntrom Grievous Aoig A Skeleton Ní anntromachadh To aggravate Aithgheineamhuinn, Nuadhbhreith Regeneration Andánadas Presumption Ardughadh Exaltation Aithrigh chum Beatha Repentance unto Life Athfhuasgladh Redemption Atharughadh, no comhionladh A Conversion An miann Lust Anmiann Altrum To cherish Lust Amhghar Affliction Aingaichd Wickedness Ar na thabhairt seachad Exhibited Aith leasuighadh, no Aithdreachadh A Reformation Anbhunnachd Infirmity Arith na Bás-leabtha Death-bed Repentance Arsuighachd, no Seanndachd Antiquity [TD 164] Aithne, no Ordugh A Precept Arguin An Argument Aibheirsoir Mamon An Ave Mári The Ave Maria Alltuchadh Grace before Meat Ní Athglanadh To refine Andochasach Presumptuous Athuamharachd Abomination Alach A Request Aonranach Desolate Aran taisbonta Shew-bread Arguin iomlan, no Tanarguin A Syllogism Ard-aingeal An Archangel As-tharruing An Abstract Athairainimeach, no Túsainimeach A Patronimick Aithred, Athairmhaoin A Patrimony Ainticriosd An Antichrist Aicighaid A Symptome Aniochd Rigour Aneogil Astonishment Arsadhair An Antiquary Aon Eaglais, no Parraiste a dhéanamh do dhá, &c. To unite Churches or Parishes An Bioth Diadha The Divine Essence Athfhuamhar Odious Athfhuamhairachd Abomination Aigein An Abyss B Buighachas Grace after Meat Banadhasach Fundamental Baisdidh Tighe House Baptism Beannachadh A Benediction Béuloidas Tradition [TD 165] Briathar Stile Bioth-bhuan Eternal Beathughad Ministeir A Benefice Breathamhnas A Judgment Brúghabhail, no Bronnghabhail A Conception Bunaidach, no Ughdarrasach Authentick, having Authority Buanmhaireachduin Perseverance Beathughadh Eaglaisach The Cure Bunachar Dependance Beo iobairt A living Sacrifice Beatha mhanachamhuil A monastical Life Briodh, no Susbainte A Substance Buadhin nadurrdha Essential or natural Properties Bruid, Daoirse Bondage Buaidh na Huaighe The Victory of the Grave Briathrin Words Bruid Cogais A Check of Conscience Brat-bróin A Mortcloth Buaidhan Attributes Beatha shuthuin Eternal Life Bronnghabhailte Conceived Buairadh A Temptation Beannuighadh A Benediction Barrachaol A Pyramid Biod amhluidhe Amen C Comhbhaidh, no Comhmhothughadh A Fellow-feeling or Sympathy Comhdhúnadh A Conclusion Calis A Chalice Coimhmeas Coequal Ar a chur as leth Ascribed [TD 166] Céud Bliaghna A Century, or Age Cruais Croidhe Hard-heartedness Cred A Creed Cruthchaochladh, Deilbhchaochladh, no Fuirmchaochladh A Transfiguration Coisregadh A Consecration Corp-chriosd The Eucharist Comaone, no Comh-chomunn A Communion Crois, no Croich A Cross Cailtenach An Eunoch Cailin A Nymph Comhan A Shrine Ceart-chreidbheach Orthodox Caitholaicaich A Catholick Caileindeir A Calendar Clár A Table Comhdhaingnuighadh, no dul fo u Laimh Easbuig Confirmation Cuairt aig Daoine tinne The Visitation of the Sick Claigunn mairbh A Mort-head Cainnilbháthadh, no Ascaoin-Eaglais Excommunication A Chonfidir The Confiteor tibi An Calich Aifrionn The Mass Bell Culaidh Aifrionn The Mass Robs or Ornaments Carthannachd Charity Comhsheirm Consent or Harmony Comh-leanmhuinn A Consequence Comh-fhreagarachd A Symetry Conspuid A Controversy Ceist A Question Creidamh Religion or Faith [TD 167] Criosdithe A Christian Corghas, no Carghus Lent Comhbhruitachd Contrition Culidh-bhrostuidh An Incentive Comh-choitchion, gu Huilidhe Catholick Comhcheangal, no Cumhnant A Convenant Cealgair An Hypocrite Céasadh A Crucifixion Creidamh Slainteamhuil A Saving Faith Ceasnughadh An Examination Crábhadh Devotion Com-phártughadh A Communication Coimeasgadh Confusion Cionta Guilt Clár ammis An Index Comhcheannachd Commerce Cuing A Yoke Commas togha Conge de Eslire Cumadoirachd Dhaoine Devices of Men Cogar an Aidhbhearsoir The Suggestion of Satan Comhthional An Assembly Companas Fellowship Comhcheangal na n Grás The Covenant of Grace Cóir Interest Céim dáimhe Comhfhola A Degree of Consanguinity Cleamhnas Affinity Ceartas Justice Comh-mhothuighadh A Sympathy Comhbhríodhuighadh, no Comhshusbantiughadh Consubstantiation Comh-chorp A Corporation Comh-labhradh deise A Dialogue Crait Ministeir A Glebe [TD 168] Comhiosg-ghnumh A Chaos, or confused Mass Comh-measgachd A Composition Comh-aimsairach Contemporary Cánran A muttering, or grumbling Coimh-fhreagartis A Symetry Commisdair A Commissary Comisdairachd A Commissariot D Deasghnath A Ceremony Deadhoibrighe Good Works Daingniughadh A Ratification Deachta leis an Spiorad naomhtha Given by the Inspiration of God Dearbheachd Assurance Deachamh a shuighadh do réir Ceartis To modify Stipends Diadhachd Theology Dealughadh A Divorce Dílib A Legacy Daonnachd Humanity Dicéadaon an Luathraidh Ash Wednesday Deachamh a leasughadh To augment Teinds Da Eaglais, no da Pharaiste a dheanamh do aon Eaglais, &c. To disjoin Churches, &c. Diadomnich Pailm Palm Sunday Damnadh Síorruidhe Everlasting Damnation Duine gan dìughe Raca Do-rannsuighte, na do-scrudhte Unsearchable Dia bréige An Idol Dlíoghar dhosan To him is due Dearmail, no Ro-chúram Anxiety Dubhfhócull A Parable Dleasdanas A Duty [TD 169] Deisgíobull A Disciple Diabhéim, no Blasbhéim A Blasphemy Draoi A Charmer Dólas Desolation Duischill, no Comrig A Sanctuary Dul suas, no Díruidh Ascension Díolibiche A Legator E Eiséirigh, aiséirigh The Resurrection Eifeachd Efficacy Eabhra Hebrew Eaglais an Easbuic, am bi a Chathair Easbuic, no Cathedra A Cathedral Edirmhinachadh An Interpretation Eaglais an Comhshearmenich Eaglaisaich A Collegiate Church Easaontas A Transgression Edirmheadhonair A Mediator Edirghuighoir An Intercessor Eiriceachd Heresy Eagal urramach Reverence Eagal trailleamhuil Slavish Fear Eistachd cogaisach A conscionable Hearing Eidirdhealuighte Distinct Eaglais chothuighe The Militant Church Eaglais neamchdha The Triumphant Church Eaglais Phrotestanach The Protestant Church Eaglais Romhanach The Roman Church Eilightheoir A Creditor Eisdachd Attention Errun deachamh a dorduigh lagh do Bhann Mhinister an déis a Bhais The Annat, or a half Year’s Stipend due by Law to a Minister’s Widow, or nearest of Kin Eigse An Art or Science [TD 170] Easórdugh Confusion Eugmhuis A Defect Easonoir A Dishonour Eiblit An Interjection Edirsholis The Twilight Easamalair A Pattern or Sample Easamplair An Example Easaontis A Dissention Easbaloid An Absolution Easarguin A Tumult Eric Kindred Money Eadulabhra A Solecism Eagsamhlas A Variety Eaglais, no Parraiste gan Mhinisteir A vacant Church or Parish Eaglais ar gairm fás A Church declared vacant F Foirm A Form Fíreunnachadh Justification Fioghuir na n Croise The Sign of the Cross Forchinntachd Predestination Foillsiughadh A Revelation Freasdil Providence Faoisid, no Aidmhail A Confession Foirfeachd Perfection Fad-fhulange Long-suffering Fear-saoradh A Redeemer Feolghabhail Incarnation Feartin Vertues Fritheoladh A Dispensation Filltann Implied Foillsiughadh A Manifestation Foghlum Discipline Fath An Opportunity Fhreamhachd The Original Fein-fhoghaintach Self-sufficient [TD 171] Fear congbhail suas A Sustainer Fáistineach A Diviner Fíneamhuin A Vineyard Foirbhailtigh, gineamhuil Acceptable Foiriomalach Formal or outward Fiorghloine Sincerity Fonnin Diadha Hymns Fréamhabhuil Radical Féillire, no Cailidair A Kalendar Fathsgríobhadh An Appendix Foirdhealbh A Scheme Fréamhfhocull An Etimology Foriongantas A Prodigy Fortheagasc Rudiments Fuagradh, no Rabhadh Eaglais An Edict Fearuinn Eaglais Kirk Lands G Glóir Glory Grás Grace Grásmhur, Gracious Géurleanbhuinn Persecution A Ghairm éifeachdach Persecution Gath an Bháis The Sting of Death Gairm-pósaidh A Proclamation of Banns Genteilich Gentiles Gerr-fhoirm A Summary Gréigis Greek Galig Albanach The old Scots Language Galig Erinach The Irish Language Giobht, no Tiodhlacadh ar ainimnughad do Dhia Corban Guidhachan Imprecations Geasdoir An Exorcist Grianchrios The Zodiack [TD 172] Gradh lasamhuil, no Dealis Zeal Gairm Ministeir A Minister’s Call Gairm a dhúsgadh is ordughadh ar Presbitri To supervise a Call Gairm ullamhughadh san Pharraiste To moderate a Call Gibht, no Presan a thabhairt sechad To present Gealldaingnighe An Earnest I Inid (do réir macmenmna Rómhanach) ina chomhnuith anamuinn, na n athrach naomhtha & naoidhe gan bhaistadh go teachd Chriosd Limbus Patrum Irisluighadh Humiliation Idholadhradh Idolatry Iarritas, no Achongith A Petition Imréuson A Controversy Inbhear A Pasture Ice Balm Imadughadh A Multiplication Inid uimith do náomh, no Céis go ngléidhadh Rélig naoimh A Shrine L Ladh na Heaglais The Canonical Law, or Law of the Church Ladh na modhannan The moral Law La na Sáboide The Sabbath Leadan, no Liottan A Litany Leadan na Naoimh The Litany of the Saints Leadan Mhuire Oidh The Litany of the Virgin Mary [TD 173] Litir, no Epiostil an Epistle Léin Aifrionn A Surplice Laidduinn Latin Luidhach A Reward Lá Nollig Christmas Day, Decem. 25. Lá Cáisgce Easter Day Lá cead Fheill Muire Erraich The Purification, Feb. 2d. Lá Fheill Briode The 1st of Feb. Lá Beltinn The 1st of May Lá Luanistain Lammas Day, or August 1st. Lá Samhna Hallowmas Day, or Nov. 1. Lá na 3 Ríogh The Epiphany, 6th January La na Nuile Naoimh All Saints, November 1st. La iontadh an Absdail Phóil The Conversion of St. Paul, January 25th. La Mhartiorachd Rígh Téirluigh 1st. King Charles Martyrdom, January 30th. La Naoimh Mhatt. St Matthew, Feb. 25th. La dara Fhéill Muire Erraich The Annunciation, March 25th. La Naoimh Marc an Soisgéulaich St. Mark the Evangelist, April 25th La Philip & Jacob St. Phil and Jacob, May 1. La Fhaotinn amach na Croise The Invention of the Cross, May 3d. La aisaig Righ Téirluigh 2d. K. Ch. 2d’s Restoration, May 30th. La Naoimh Barnabas Absdail St. Barn. Apostle June 11th. La Fheill Eoin Baisduigh St. John Baptist, June 24th. La Fheill Pedir Absdail St. Peter Apostle, June 29th. La Mári Magdalin Mary Magdalen, July 21st. La Naoimh Shémuis St. James, July 25th. La an Chruthatharruigh Transfiguration, August 6th. La an ainim Iosa Name of Jesus, August 7th. [TD 174] La naoimh Laubhruinn St. Laurence, August 10th. La naoimh Bartholomi St. Bartholomew, Aug. 24th. La Breth Muire Mary’s Nativity, Septr. 8th. La na Croise naoimhtha Holy Cross, Sept. 14th. La fheill Mhícheil St. Michaels, Sept. 29th. La naoimh Luc St. Luke, October 18th. La Shimoin agus Juide St. Simon and Jude, Oct. 28. La fheill Martuinn St. Martins, Nov. 11th. La fheill Ainndræ St. Andrews, Nov. 30th. La Torruchuighachd, Muire Oigh The Conception of the Virgin Mary, Decem. 8th. La naoimh Thomais St. Thomas the Apostle La naoimh Steiphain St Stephens, Decem. 26th. La fheill Eoin St. John’s, Decem. 27th. Laithin feille Festivals Litir dhomhnuich The Dominical Letter Lathadh, no Maitheamhnas Pardon Leannan Síothe A Familiar Spirit Leac, no Tuam A Grave-stone Lethiomalach Outward or formal Laimhdeachas Captivity Luighachd, Cluain An Ambush Lán Ghuin, no Ponc A Point Leasughadh An Appendix Leacontachd Preciseness Lón, no biadh siubhuil A Viaticum Lamhchéardamhuil Mechanical Leabhar Pshalm A Psalm Book Leabhar Uirnith A Prayer Book Leabhar Láimhe na Uirni A Manual M Messia, no Ar Ungcadh, ioninn e agus an Focull Críosd The Messiah Misdéri A Mystery [TD 175] Maitheamhas A Remission Moralachd A Majesty Muinghin Confidence Muir-óigh The Virgin Mary Móid A Vow Mionnin geallaidh A promissary Oath Mallochd A Curse Martior A Martyr Marbhdhraoithachd Necromancy Ministeir a chur as a Bheathughadh To depose a Minister Marbhrinn An Elegie Ministeir a thabhairt o Pharruist go Pharruist oile To transport a Minister Ministeir Parraiste A Parish Minister or Incumbent Ministeir tha a fethamh re Beathughadh A Candidate Molluighte go teachd an Tighearna Anathema Maranatha N Neamhthachd Heavenliness Neamh-thutimachd Infallibility Neamh-mhiosarrdhachd Immenseness Neamh-fhaicsionachd Invisibility Neamh-chriochnuighte Infinite Neamh-thuigseanach Incomprehensible Neamh-chlaochladhachd Immutability Neamh-chiontais Innocence Naomh-thughadh Sanctification Neamh-scarthamhuil Inseparable Nadur eidardhealuighte A distinct Nature Nadur fóirfe A perfect Nature Nadur Diadha Divine Nature Nadur Spioradoil A spiritual Nature [TD 176] Nadur Aingli An angelical Nature Nadur Daonna Human Nature Naomhthachd Holiness Neamh-churam féolmhor Carnal Security Neamh-chreidamh Infidelity Neamh-scrughte, no do rannsuighte Unsearchable Neamh-mheadhonach Immediate Neamh-chrochte, no Neamh-cheanguilte ris Independent Neamh-rannphartuighte Incommunicable Naomhghoid, no Ceallshlad A Sacrilige Nuadh-bhrioghughadh, no Tarshusbantuighadh Transubstantiation Neach da féidair é fein a dherbhodh in a fholum A Probationer O Ordugh A Decree Obair na Héginn agus na Trocaire Works of Necessity and Mercy Oifig An Office Orduigha Ordinances Oilbhéim An Offence Oirchiseachd Gifts of Bounty Oide Muinte A Schoolmaster Oilithre A Pilgrimage Ola Bháis, no Ola Leasuighe Extream Unction Oschomaisgthe A Meteor Oscriobhadh A Superscription Oibrigh-bharrachd, no Obair is anabhárr Works of Supererogation Oran Moluidh do Dhia Halelujah Oran Sabhalaidh do Chriosd Hosanna [TD 177] Peacadh A Sin Poball People Páis Passion Pian, Dóbhruinn A Torment Peacadh geine Original Sin Peacadh gniomha Actual Sin Peacadh marbhtha A mortal Sin Peacadh solagha A venial Sin Peacadh beg A Peccadillo An Peacadh an adhaigh an Spioraid naomhtha The Sin against the Holy Ghost Peacadh colnach An incestuous Sin Pósadh colnach An incestuous Marriage Purgadoir, no Fúrneis Anamuinnin A Purgatory Pearsa A Person Person A Parson or Minister Pósadh diómhair mi-laghoil Clandestine Marriage Pósadh Matrimony Psailm Psalms A Phríomheaglais The Primitive Church A Phaidir The Lord’s Prayer Painteir, Rib, no Dul A Snare or Ginn Párthais Paradise Portos The Mass Book Príomhúghdar An original Author Príomhachd A Source Plantadh Eaglaisin Plantation of Kirks Príosughadh, no meas Dechamh Valuation of Teinds Pianus Eaglais Church-censure R Rún-díomhair A Mystery Riaghail Eaglais A Canon [TD 178] Réihte A Reconciliation Rún-síorruighe An eternal Purpose Réumh-ordughadh A fore-ordaining Rún An Intention Rún-phártuighte Communicable Roimh-raite A Preface Rinn A Point Relic, na Cladh A Church-yard Reach dhaingnaidh A Decree or Sentence Reachd, no Bith A Law enacted S Scannail fholluisach A publick Scandal A Soisgéul The Gospel Solumnachadh A Solemnization Scriobtur The Scripture A Seintiomna The Old Testament Soidhach creághadh go n congbhail luatha no Cnamhan na marbh an déis an losgaidh (a measg na Romhanach) Urns Slánuchadh Salvation Seachadaighte A Tradition Sothuigsthe Intelligible A Spiorad díomhair The private Spirit Seadh Sense Staid na n Gras The State of Grace Saoirse Freedom Síorgheanmnachd Perpetual Chastity Sochar A Benefit Solus nadurdha Natural Light Slighe réidhe Free Access Samhlughadh faicsionach A visible Representation Sáboid The Sabbath Saobhchrábhadh Superstition Smuantighe Thoughts [TD 179] Sólas Consolation Slainte Salvation Só-réite A Propitiation Soisgeulaich An Evangelist Slánuighoir A Saviour Seirbheis Diadha, no Adhradh Divine Service Staid A State Seach-labhradh An Allegory Seansir A Presbytry Simanachd, no Naomhcheannthachd Simony Síor-chleachdadh An Exercise Snas Elegance Sisma, no Sgaradh A Schism Síor-bhuanas A Perseverance Staid Patruin A Patronage Sealbhughadh Institution Sauldair A Chalder Soidhach go losgadh Neithe deadhbholtrach ann an Onoir Diadha A Censer T Toil shaor Free-will Tiodil onorach a bhoinadh do Dhoctoirin teagaisc Lagh no Juiduigh Rabbi Togha An Election Teistas A Testimony Teagasg A Doctrine Tobair-baisdidh A Font Tubaisde Adversity Trébh-dhirachd Sincerity Truailladh Corruption [TD 180] Trosgadh Fasting Taisginntin, no Cillininntin An Equivocation Tadhordughadh Predestination Tarbhrioghughadh, no Nuadhbhrioghughadh Transubstantiation Tiomnthoir A Testator Tréoiruighthoir A Guide Teanga choitchionn A vulgar Tongue Tiomchuillghearradh Circumcision Tráchdadh, no Beuloidis A Tradition Tairigshean Patruin do Easbuic Clerich, no Ministeir a shealbhughadh in a Ghift do A Presentation Tha an Eaglais fás The Church vaiks Tigh comhni Ministeir A Manse Teistunnis A Certificate U Uan Cásgca The Passover Uchdmhacachd Adoption Uchdmhac An adopted Son Ughdar An Author Ughdarrach Authoritative, or authentick Ughdarras Authority Uile radharcach, no Uileléirsinnach All-feeing Uilechumhachdach, no Uilechomasach Omnipotent, or Almighty Uilefhiosrach Omniscient Uileláthair Omnipresent Uileionidach Ubiquity Uiledhiongbhalta All-sufficient Uachdaran saoghalta A Civil Magistrate Uirnith an Tioghearna The Lord’s Prayer Uirnith Maidne Mattins, or Morning Prayer [TD 181] Uirnith Nóna Vespers, or Evening Prayer Uirnithe na Hinntine Mental Ejaculations Uachdaranachd árdthioghearnoil Sovereign Dominion Uile bhith All-being Uathbhasach Terrible Uamhuinn Horror Ungcthe Anointed Uachdaranachd choitchionte Universal Sovereignty Urchosg A Preservative Urchoid Hurt Uisge coisrichte Holy Water An Uibhair Oir The golden Number An Uile Chléir a bheanas do aon Chathair Easbuig A Chapter Umpair, no Fear da ndabhrair commas Cúis chonspoid a reitach no an Forshuighthoir san Phresbitri A Moderator An Uine a bhios an Eaglais, &c. gan Mhinisteir The Vacancy CLAR Oifige agus Chailidheachta Daoine. PATRIARCA, no Aithremuintire, mar do bhi Abraham, Isaac, Jacob, agus 12 Mhic. PATRIARCHS, or Fathers of Families, such as Abraham, Isaac and Jacob, and his 12 Sons. Breitheamhuin, Arduachtaruin aimsiorrdha, orduighte re Beúl De oscionn Chloinn Israel. Judges temporary, supreme Governors, immediately appointed by God over the Children of Israel. [TD 182] Righthe donRigheachd uile (no deis Claonadh no 10 Treabha) ar Judah no Israel. Kings, and they either of the whole Nation, or, after the failing of the ten Tribes of Judah or Israel. Seannoire, Comhairligh, na Hard Chomhdhala, an 70 Sean, no Sanhedrin. Elders, Senators, the 70, or Sanhedrin. Oifigigh, Cinn Caithreacha, Siorram, Luchd-basuighte. Officers, Provosts, Sheriffs, or Executioners. Breitheamhuin oile, Riaghlorigh, Iochtracha do réitighadh imrésoin na Mbailte ar leith. Judges, inferior Rulers, such as determined Controversies in particular Cities. Israelitigh, Eabhruighe, do Ghineadh o Jacob. Israelites, Hebrews, Descendants from Jacob. Eabhruidh na n Eabhruigheach, Israeliteach o Shinnsiorachd, do thaobh Athair agus Mathair. An Hebrew of Hebrews, an Israelite by an orginal Extraction. Proselitigh an Chunradh Eachtrunnaigh timchillghearrtha, agus cenguilte re Reachd Mhaoise uile. A Proselite of the Covenant, who was circumcised, and submitted to the whole Law of Moses. Proselitigh an Dorais, Coigrigh daghair an aon Dia, ach gan bheith timchillghearrtha. A Proselite of the Gate, or Stranger, who worshiped one God, but remained uncircumcised. Oifigigh fo Mhonarcachacbh Assiria & Phersia. Officers under the Assyrian or Persian Monarchs. Tirshatha, Uachtaran orduighte leis na Righthibh sin. Tirshatha, or Governor appointed by the Kings of Assyria and Persia. [TD 183] Cinn an Bhraighdionnais, Cinn-fheaghna gach Treabh, no Muintire do riaghluigh orra, gan a n-togha re am no Bruid. Heads of the Captivity, the Chiefs of each Tribe or Family who exercised a precarious Government during the Captivity. Oifigigh Uachtarach fo Mhonarcaibh na Gréige. Superior Officers under the Grecian Monarchs. Maccabéigh, Uachtarain thanig an Lorg Judas Mhaccabeus; Ard-shagart ag a raibh Cumhachd rioghamhail. Maccabees, the Successors of Judas Maccabeus, High Priests who presided with kingly Power. Faoi na Nimpiri Romhanach. Under the Roman Emperors. Presidentigh, no Riaghlorigh, do chuiridh on Róimh iad le Cumhachd Impiri. Presidents, or Governors, sent from Rome with imperial Power. Tetrarc, ag a raibh Cumas Ri ar 4 Chuigibh Ferainn. Tetrarchs, who had kingly Power in four Provinces. Proconsul, Biocair no Deapoid na Ccuigeadh. Proconsuls, or Deputies of Provinces. Oifigigh iochtarach. Inferior Officers. Puiblicanigh, no lucht togbhail Chiosa & Chanachuis. Publicans, or Tax-gatherers. Centurio, Caiftin ar ched Fer. Centurion, a Captain of 100 Men. Legion, Banna, no 6666 Pearsa. A Legion, or Band, 6666 Persons. [TD 184] Oifigigh na Heaglaise & Sligheacha Crabhoidh. Ecclesiastical Officers, or Sects of Men. Ardshagairt, reachadh amhain asteach do Nionad ro Naomhtha. High Priests, who only might enter the Holy of Holies. Athshagart, no Sagan, Fear ionaid an Ardshagairt da mbiadh Eúgcruas air. Second Priests or Sagan, who supplied the High Priests Office, in case he were disabled. Priomh-shagairt ar son an chogaidh do fheithmheadh ar an Tsluadh. High Priests for the War, set apart for the Occasion of an Expedition. Sagairt, Lebhitich do Shliochd Aaroin, roinnte an 24 Sealanaibh, gach cursa ag frithealodh seuchdmhuin sanTeampuil. Priests, Levits of the Sons of Aaron, divided into 24 Ranks, each Rank serving weekly in the Temple. Lebhitigh do Threibh Lebhi, ach ni do Síol Aaroin; do bhadar 3 Uird dhiobh, Tigh Gherson, Chohath, Mherari, triur Mhac Lébhi. Levits of the Tribe of Levi, but not of Aaron’s Family; these were of three Orders, Gersonits, Kahathits, Merarits, three Sons of Levi. Netinimigh, nir budh Lebhitich iad, ach lucht fritheoilte na Nsasgairt, & na Nlebhiteacha ngearradh Connaidh & a ntarranig Uisce. Nethinims, inferior Servants to the Priests and Levits (not of their Tribe) to draw Water and cleave Wood, &c. Faigh, no Feuchadoire an Allod, lucht tairrghire & foillsiughadh Bhreithe-amhnussa Dé. Prophets, anciently called Seers, who foretold future Events, and denunced God’s Judgments. Clann na Bfágha, Disciobuil no Scolaire na Bfagh. Children of the Prophets, their Disciples or Scholars. [TD 185] Draoithe, Daoine-glic, Ainm Magi, no Fheall-samhna foglumtha chineadhach an Airdshoir. Wise-men, called so in Imitation of the eastern Magi, or Gentile Philosophers. Scriobuighe, Scriobhnoirigh, & lucht minuighadh an Dlighe. Scribes, Writers and Expounders of the Law. Diosboirighe, do thog & a chriochnuigh Ceastanna as an Reachd. Disputers, that raised and determined Questions out of the Law. Rabbi, Doctuir na Ceann-teagaisg an Israel, Bollsaire Sermontigh. A Rabbi, a Doctor or Teacher of Israel. Libertinigh, Daoine saor na Róimhe, Juduighe, na lucht ta thuighe an Creidamh, ag a raibh Cill dhoibh fein chum cruinnuighadh & Uirnithe. Libertins, Free-men of Rome, who being Jews or Proselytes, had a Synagogue or Oratory for themselves. Gaulonitigh no Galiléanuigh, do mheas Umhlachd do Uachtaran Ancreidmheach a bhith aindligheach. Gaulonits or Galileans, who pretented it unlawful to obey an Heathen Magistrate. Herodianich, do dheilbh an Creidamh réir na Haimsire, gu háirighe ag dheanamh Spleadachus re Hioruacth. Herodians, who shaped their Religion to the Times, and particularly flattered Herod. Epicureanuigh, do chuir an Sonas uile an anamianna feolmhor. Epicurians, who placed all Happiness in Pleasure. Stoicigh, do shéan toil shaoir an Duine, & mheas gach ní do bhi an dán re teachd le héigin neamh-athruighte. Stoicks, who denied the Liberty of the Will, and pretended all Events determined by fatal Necessity. [TD 186] Siomon, an Draoi, Ceann ar Eiriceachd na nGnosticeagh, a theaguisg ga saoradh an deaghthuigse Daoine, ge gu biodh ar Dhrochghniomh. Simon Magus, Author of the Heresy of the Gnosticks, who taught that Men, however vitious their Practice was, should be saved by their Knowledge. Nicolaitanigh, Disciobuil Nicolais, aon do na seachd Deachanoimh, do theaguisc Coitchennis Bhan. Nicolaitans, the Disciples of Nicolas, one of the first seven Deacons, who taught the Community of Wives. Nasarénigh, Judigh ag aidmhail a Chreidamh Chriosduighe. Jews professing Christianity. Nasaritigh, Daoine aireach, Geanmnaidh, nach ólfa deochanna miosgamhail, &c. Nazarites, abstemious People who drank no Wine, &c. Selotes, Sladmhoire fuilteacha, do mheas (fa Leithsgéul an Dlíghe) go raibh áite aca ar Mhighniomh ar bith do dheanamh Zealots, Sicarii, or Murderers, who, under Pretence of the Law, thought themselves authorised to commit any Outrage. Pharisinigh, Daoine sgcartha o chách, thaoibh a móirmheas ar an Crábhaidh fein, & dimeas ar an uiligh oile. Pharisees, Separatists, who, upon Opinion of their own Godliness, despised all others. Sadducéigh, do shéun an Eiseirghe o Mharbhuibh, Aingil & Spioraid. Saducees, who denied the Resurrection of the Dead, Angels and Spirits. Samaritanigh, lucht aidmhail bhreac-chreideamh mhiscnighte, cuid Juduighe, cuid Gentligh, Síol na Nassirianich do chuiradh do Shamaria. Samaritans, mongrel Professors, partly Heathen and partly Jews, the Off-spring of the Assyrians sent to Samaria. [TD 187] Easbuil, Teachdairigh, do chuiradh o ar Slánaightheora le glan teagasc ar feadh an Domhain, do bhadar 12. Apostles, Missionaries, or Persons sent, they who were sent by our Saviour, from their Number, were called the Twelve. Easbuig, na Daoine a thanig a haithle na Nabsdail ag riaghladh & ag teagasc na Heaglaise. Bishops, Successors of the Apostles in the Government of the Church. Deachanna, Oifigigh thoghta leis na Heasbuilibh, do ghabhail Curam na mBochd. Deacons, Officers chosen by the Apostles to take Care of the Poor. Clar na n Tomhas agus na Miosuir ainmnighte sa n Scrioptuir. A Table of Weights and Measures mentioned in Scripure. Miosuir an Choimhshineadh. Measures of Application. Léud Roinne, an 48 cuid Dóirluigh A Hair’s Breadth, 48 Part of an Inch Méur, beagan, ni is lugha na Ordlach A Finger, somewhat less than an Inch Léud na Boise, 3 Ordlaigh A Hand’s Breadth, three Inches Réise, 9 Ordlaigh A Span, nine Inches Troigh, 12 Ordlaigh A Foot, twelve Inches Cubaid, Lamhchoille, no Bannlamh, Troigh go leath A Cubit, a Foot and an half Cubaid naomhtha, Slat An holy Cubit, a Yard Cubaid an Righ, Troigh agus 9 Oirdlaigh The King’s Cubit, a Foot and nine Inches Slat giolcaidh, 6 Cubaid agus leud Bois A Reed, six Cubits and an Hand’s Breadth [TD 188] Céim, no Sinteac, 5 Troighthe A Pace, five Feet Stáid, 125 Cois-céime, an 8 cuid do Mhile A Furlong, 125 Paces Mile, 1000 Cois-chéime A Mile, 1000 Paces Astar La Sabboide, 600 Cois-céime A Sabbath Day’s Journey, 600 Paces Miosuir na Congmhala do Neithibh tirim. Measures of Capacity, or of Things that are dry. Cab, Seapan Albanach A Kab, a Quart Omer, Seapan, agus Bodach go leth An Omer, three Pints and an half Miosur na Seah, Galon go leth A Galon and an half. Leth Homer, no Lethec, 7 Buiseil agus Seapain Half Omer or Lethec, seven Bushels and a Quart. Omer no Cor, 14 Buiseil agus Piond An Omer or Cor, 14 Bushels one Bottle. Miosuir na n Lionradh. Measures of Liquids. Log, leth Bhodach Albannach A Log, half a Pint Hin, 3 Cairt An Hin, three Quarts Fircin, 9 Piond A Firkin, nine Pints Bat, 2 Ghalon 3 Piond agus 1 Seapain A Bath, two Galons three Pints one Chopin. Tomhas na nComhchothrom croichte. Weights of Appension, or counterpoise. Cudrum Seceil, ceathramh an Unsa A Shekel, in Weight a Quarter of an Ounce Secel no Sanctora, leath Unsa A Shekel of the Sanctuary, half an Ounce. [TD 189] Tallan, 62 Puind A Talent, 62 Pounds Eíre Muille, 200 Puind A Mule’s Burden, 200 Weight. Clar an Airgid. A Table of Money. Pios bheag, minutum æreolum, quadrans teruncius, attimchil Phighin Alb. Mite sa Bheurla Shasgunnich A Mite, three Parts of one C. Feoirlin, no Assarium, umha cuinnte, 9 Pighinin Alb. A Farthing or Assary, Half-penny Farthing Gerath, 18 Pighin Alb. AGerah, or Piece of Money, Penny Half-penny Mór Phighin Denarium Drachma, 7 Sceall, 6 Pighin Alb. A Drachm, or Penny, seven Pence Half-penny Cioschan, Secel, Didrachma, 15 Scill Alb. A Didrachm, or Shekel, one Shilling Three-pence Pios Airgid, Stater, Secel na Sanctora, leath Unsa, no 30 Scill Alb. A Stater, or Shekel of the Sanctuary, two Shillings Six-pence Mór Phios Airgid, Mina 12 Unsa go leath, no 3 Puint 2 Scill 6 Pighin Sasgunich A Mina or Pound, three Pounds two Shillings Six-pence Tallan, 187 Puint 10 Sceall Sasgunich A Talent of Silver, 187 pounds 10 Shillings. Cuinne Oire. Gold Coins. Secel Oir, Píos a Darion, Darius A Shekel of Gold, Piece, a Darion Dram Oir, 15 Scill Shasgunich Darius, or Drachm of Gold, 15 Shill. Sterl. [TD 190] Pund Oir, 75 Puind Shasg. A Pound of Gold, 75 Shill. Tallan Oir, 2250 Puind Shasgunich A Talent of Gold, 2250 Pounds Clár Chinneadh agus Chleamhnuis, líon da bhfuil posadh, Toirmischte eatorra tre Fhocal De & Reachd na Righeachta. A Table of Consanguinity and Affinity, containing those Degrees who, by the Word of God and Laws of the Kingdom, are prohibited to be married. Ni heidir le Duine iad so do phósadh A Man cannot marry 1 A Shean-mhathair His Grandmother 2 Bean Sean-athair A Grandfather’s Wife 3 Sean-mhathair a Mhná His Wife’s Grandmother 4 Piur Athair His Father’s Sister 5 Piur Mathair His Mother’s Sister 6 Bean Bhrathar Athar His Father’s Brother’s Wife 7 Bean Bhrathar Mathar His Mother’s Brother’s Wife 8 Piur Athar a Mhná His Wife’s Father’s Sister 9 Piur Mathar a Mhná His Wife’s Mother’s Sister 10 Mathair A Mother 11 Leas Mhathair, no Bean Athair His Father’s Wife, or Step-mother 12 Mathair a Mhná His Wife’s Mother 13 Inghean His Daughter 14 Inghean a Mhná A Wife’s Daughter 15 Bean Mic, A Son’s Wife, or Daughter-in-Law 16 Piur A Sister 17 Piur a Mhná His Wife’s Sister, or Sister-in-Law 18 Bean a dhear Bhrathair His Brother-german’s Wife [TD 191] 19 Inghean a Mhic His Son’s Daughter 20 Inghean Inghin His Daughter’s Daughter 21 Bean Mic a Mhic His Son’s Son’s Wife 22 Bean Mic Inghin His Daughter’s Son’s Wife 23 Inghean Mic a Mhna His Wife’s Son’s Daughter 24 Inghean Inghin a Mhna His Wife’s Daughter’s Daughter 25 Inghean Brathair A Brother’s Daughter 26 Inghean dheirbh Phiur A Sister-german’s Daughter 27 Bean Mic a Bhrathar His Brother’s Son’s Wife 28 Bean Mic a dheirbh Phiur A Sister-german’s Son’s Wife 29 Inghean Brathar a Mhná A Wife’s Brother’s Daughter 30 Inghean deirbh Phiur a Mhná A Wife’s Sister’s Daughter Ní heidir le Mnaoi iad so do phósadh A Woman cannot marry 1 A Sean-athair Her Grandfather 2 Fear a Sean-mhathair Her Grandmother’s Husband 3 Sean-athair a Fir Her Husband’s Grandfather 4 Brathair Athar A Father’s Brother 5 Brathair Mathar A Mother’s Brother 6 Fear Dheirbh-phiur a Athar Her Father’s Sister’s Husband 7 Fear a Dheirbh-phiur a Mathair Her Mother’s Sister’s Husband 8 Brathair Athair a Fir Her Husband’s Father’s Brother 9 Brathair Mathar a Fir Her Husband’s Mother’s Brother 10 Athair A Father 11 Oide, no Céile a Mathair A Step-father or Mother’s Husband 12 Athair a Fir Her Husband’s Father [TD 192] 13 Mac A Son 14 Mac a Fir Her Husband’s Son 15 Fear a Hinghinne Her Daughter’s Husband 16 Brathair A Brother 17 Brathair a Fir Her Husband’s Brother 18 Fear a Dheirbh-phiur Her Sister-german’s Husband 19 Mac a Mic Her Son’s Son 20 Mac a Hinghin Her Daughter’s Son 21 Fear Inghin a Mic Her Son’s Daughter’s Husband 22 Fear Inghean a Hinghinne Her Daughter’s Daughter’s Husband 23 Mac Mic a Fir Her Husband’s Son’s Son 24 Mac Inghin a Fir Her Husband’s Daughter’s Son 25 Mac Brathar A Brother’s Son 26 Mac Dheirbh-pheathair A Sister-german’s Son 27 Fear Inghin a Brathar Her Brother’s Daughter’s Husband 28 Mac Brathar a Fir Her Husband’s Brother’s Son 29 Mac Dheirbh-pheathair a Fir Her Husband’s Sister-german’s Son Ainimne agus Ordughadh Leabhair an dó Thiomna, le Uibhir na n Caibidleach. The Names and Order of the Books of the Old and New Testament, with the Numbers of the Chapters. Leabhair na Seintiomna. Books of the Old Testament. Ag Leabhar Ghenesis Caib. 50 Genesis hath Chapters 50 Exodus Caib. 40 Exodus hath Chapters 40 Lebhiticus Caib. 27 Leviticus hath Chapters 27 [TD 193] Uibhreacha Caib. 36 Numbers hath Chapters 36 Deutronomi Caib. 37 Deuteronomy hath Chapters 34 Josua Caib. 24 Joshua hath Chapters 24 Breitheamhuin Caib. 21 Judges hath Chapters 21 Ruth Caib. 4 Ruth hath Chapters 4 1 Samuel Caib. 31 1 Samuel hath Chapters 31 2 Samuel Caib. 24 2 Samuel hath Chapters 24 1 Riogh Caib. 24 1 Kings hath Chapters 22 2 Riogh Caib. 25 2 Kings hath Chapters 25 1 Croinice Caib. 29 1 Chronicles hath Chapters 29 2 Croinice Caib. 36 2 Chronicles hath Chapters 36 Esra Caib. 10 Esra hath Chapters 10 Neheamia Caib. 13 Nehemia hath Chapters 13 Ester Caib. 10 Esther hath Chapters 10 Job Caib. 42 Job hath Chapters 42 Psailm Caib. 150 Psalms hath Chapters 150 Seanraite Caib. 31 Proverbs hath Chapters 31 Ecclesiastes Caib. 12 Ecclesiastes hath Chapters 12 Laoidh Sholaimh Caib. 8 The Song of Solomon hath Chapters 8 Isaiah Caib. 66 Isaiah hath Chapters 66 Jeremiah Caib. 52 Jeremiah hath Chapters 52 Triabhuin Caib. 5 Lamentations hath Chapters 5 Eseciel Caib. 48 Ezekiel hath Chapters 48 Daniel Caib. 12 Daniel hath Chapters 12 Hosea Caib. 14 Hosea hath Chapters 14 Joel Caib. 3 Joel hath Chapters 3 Amos Caib. 9 Amos hath Chapters 9 Obadiah Caib. 1 Obadiah hath Chapters 1 Jonah Caib. 4 Jonah hath Chapters 4 Micah Caib. 7 Micah hath Chapters 7 Nahum Caib. 3 Nahum hath Chapters 3 Habaccuc Caib. 3 Habakkuk hath Chapters 3 Sephaniah Caib. 3 Zephaniah hath Chapters 3 Haggai Caib. 2 Haggai hath Chapters 2 Sechariah Caib. 14 Zecharias hath Chapters 14 Malachi Caib. 4 Malachy hath Chapters 4 [TD 194] Leabhair na Tiomna Nuaidhe. Books of the New Testament. Ag Soisgéul Mhatha Caib. 28 Matthew Chap. 28 Mharcuis Caib. 16 Mark Chap. 16 Lucais Caib. 24 Luke Chap. 24 Eoin Caib. 21 John Chap. 21 Gniomhartha na Neasbal Caib. 28 The Acts Chap. 28 Epistleacha Phóil chum na Rómhanach Caib. 16 The Epistle to the Romans Chap. 16 1 Corinthianach Caib. 16 1 Corinthians Chap. 16 2 Corinthianach Caib. 13 2 Corinthians Chap. 16 Galatianach Caib. 6 Galatians Chap. 6 Ephésianach Caib. 6 Ephesians Chap. 6 Bphilippenseach Caib. 4 Philippians Chap. 4 CColossenseach Caib. 4 Colossians Chap. 4 1 Ttessalonicenseach Caib. 5 1 Thessalonians Chap. 5 2 Ttessalonicenseach Caib. 3 2 Thessalonians Chap. 3 1 Timotéus Caib. 6 1 Timothy Chap. 6 2 Timotéus Caib. 4 2 Timothy Chap. 4 Titus Caib. 3 Titus Chap. 3 Philémon Caib. 1 Philemon Chap. 7 Na Neabhruidheach Caib. 13 To the Hebrews Chap. 13 Epistle Shémuis Caib. 5 The Epistle of James Chap. 5 1 Epistle Pheadair Caib. 5 1 Peter Chap. 5 2 Epistle Pheadair Caib. 3 2 Peter Chap. 3 1 Eoin Caib. 5 1 John Chap. 3 2 Eoin Caib. 1 2 John Chap. 1 3 Eoin Caib. 1 3 John Chap. 1 Epistle Judais Caib. 1 Jude Chap. 1 Taisbeanadh Eoin Caib. 22 Revelation Chap. 22 FINID. FINIS. [TD 195] THE CONTENTS. DO Thaobh Dhé. Of GOD. Page 1 Do Thaobh Neithe cruthuichda. Of created Beings, ib. Do Thaobh Neamha. Of Heaven. 2 Do Thaobh Teine. Of the Fire. 3 Do Thaobh a Naigheir. Of the Air. 4 Do Thaobh a Nuisge. Of the Water. 5 Do Thaobh an Talmhuinn. Of the Earth. 7 Do Thaobh Duine. Of Man. 8 Do Thaobh Cinnadais, Cairdais, no Dáibhe. Of Kindred. 9 Do Thaobh Cleamhnais. Of Affinity. 11 Do Thaobh partin Cuirp Duine. Of the Parts of Man’s Body. 13 Do Thaobh a Mhionich. The Inward Parts. 16 Do Thaobh Truscain, no Scedaich. Of Apparel. 17 Do Thaobh Truscan Bhan. Of Womens Apparel. 19 Do Thaobh Bheathanna. Of Victuals. 20 Do Thaobh Dibhe. Of Drink. 24 Do Thaobh Easlaintin. Of Diseases. 25 Do Thaobh Teagmhuism aineamhach a Chuirp. Of the Accidents of the Body. 28. [TD 196] Do Thaobh na nCeadfadhath foiriomalach & an cusparin. Of the outward Senses and their Objects. 29 Do Thaobh Ceadfadha inmheadhanach an anamuinn, &c. Of the Faculties of the Soul, Passions &c. 31 Do Thaobh na Subhailcain. Of Virtues. 33 DoThaobh Dhubhailcain, no Dhóbhertaimh. Of Vices. 35 Do Thaobh na nCeannchoirthannin a thoillas Bás. Of Capital Crimes. 37 Le nTionnail sin do Dhubhailcaimh Cinnidh neach na. By such Vices and Crimes, a Person becomes. 38 Do Thaobh Eug samhlachd Staidin. Of the Diversity of Conditions. 39 Do Thaobh Eúg samlachd chéminnin inbhe, no Onoire. Of the Diversity of Ranks. 40 Do Thaobh Oifigiche an Stata. Of the Officers of State, &c. 42 Do Thaobh Fuirm Guibheirneoirachd, Schomhtharigha onorache. Of the Forms of Government, Ensigns of Honour, &c. 43 Do Thaobh Cuirt Cheartuis. Of a Court of Justice, &c. 44 Do Thaobh Riaghlorin Bailemargaidh. Of the Magistrates of a Burgh, &c. 45 Do Thaobh Sheirbheishaich na mór Uailsin. Of the Servants of a Nobleman. 46 Do Thaobh Bhanoglaichain. Of Women Servants. 47 Do Thaobh Luchdceairde & an Acfuinne. Of Tradesmen and their Tools, &c. ib. Do Thaobh neithe Tochailtach & Meinnaichd. Of Fossiles and Minerals. 55 Do Thaobh Chloch. Of Stones, &c. ib. Do Thaobh Chlachin príosoile. Of precious Stones. 56 Do Thaobh Mhitailtin. Of Mettals. ib. Do Thaobh Phlantin & Luidhbhain. Of Plants and Herbs. 57 [TD 197] Do Thaobh Luidbhain Poite. Pot-Herbs. 58 Do Thaobh Mheacanin. Roots. 59 Do Thaobh Luidbhain & Blathain Leighais. Physical Herbs and Flowers. ib. Do Thaobh Luibhain neámhiomlan. Imperfect Herbs. 62 DoThaobh Preashairnaich no Raschrann. Of Shrubs. 63 Do Thaobh Chrannabhmeasa. Of Fruit-Trees 64 Do Thaobh Chrann neamthorrthannach, no aimrid. Of Barren Trees 65 Do Thaobh Mease. Of Fruits 67 Do Thaobh Phártin Phlántidhin. Parts of Plants 69 Mu Ainbheaidhin. Of Animals 70 Do Thaobh Pheistoige. Of Insects ib. Do Thaobh Eisge. Of Fishes. 71 Do Thaobh Iasg Aibhnichin. River Fishes 72 Do Thaobh Mhaorich, no Iasce Sliogaiche. Shell-Fishes ib. Do Thaobh Partin Eisge. The Parts of Fishes 73 Mu Eanabh. Of Birds ib. Do Thaobh Ean Feoil-itheach. Carnivorous Birds ib. Do Thaobh Ean Lusitheach. Phytivorous Birds, or Birds feeding on Vegetables. 74 Do Thaobh Ean Chroidhitheach, no thig beo ar Chroithamh no ar Phéistóigin. Insectivorous Birds 75 Do Thaobh Eun Uisge. Aquatick Birds ib. Ma Phartin Eane. Parts of Birds 76 Do Thaobh Bheathaichin. Of Beasts 77 Do Thaobh Bheathaich nach roinn an Ionga. Whole-footed Beasts ib. Do Thaobh Bheathaichin Ladhraiche, no a roinnis an Ionga. Cloven-footed Beasts 78 Do Thaobh Bheathaichin Ionguinnaiche. Clawed Beasts ib. Do Thaobh Bheathaichin Iongunnaiche Creachaiche, [TD 198] a bhios re solar an Comhartaich ar Eiginn. Rapacious Clawed Beasts 79 Do Thaobh Bheathaichin a gheinis an Uighaibh. Oviparous Beasts 80 Do Thaobh Phartin Bheathaichin. Parts of Beasts, &c. ib. Do Thaobh Cathrach no Baile mhóir. Of a City 81 Do Thaobh Pairtin Tighe. Of the Parts of a House 83 Do Thaohh Shéomraichin no Thighibh Ceirde no Oébridhe. Of Rooms and Office-houses, &c. 84 Do Thaobh Goirais no Airnéis Tighe. Of Houshold-Furniture. 86 Do Thaobh Goiras Chitcin. Kitchin Furniture 88 Do Thaobh Shoitheachin Grudair. Brewing-Vessels, &c. 89 Do Thaobh Acfuin a fhéumar go deanubh Aodich, agus ma shoirtin Aoidich. Of the Instruments of Cloath-making, and Kinds of Cloath 90 Do Thaobh uigham marcachd, agus Neithe a bheanas do Ghastair no Thrial. Of Horse-Furniture, and Things relating to Travelling 92 Do Thaobh Feristighe, no Treabhthachd. Of Husbandry 93 Do Thaobh Muiluinn. Of a Mill, &c. 96 Do Thaobh Scoilthe, &c. Of a School, &c. ib. Do Thaobh Ardscoile, no Colaisde. Of a College 100 Do Thaobh Aimsaire. Of Time 101 Do Thaobh Chluichinnin. Of Plays 105 Do Thaobh Acfuin Cíuil. Of Musical Instruments 106 Do Thaobh Urrachin & Inide naomhtha, &c. Of Sacred Persons and Places, &c. 107 Do Thaobh Luingis. Of Shipping 110 Do Thaobh Soighdairachd, no Cogaidh. Of Warfare 112 Do Thaobh Urrachin Soighdairoil. Military Persons 117 [TD 199] Do Thaobh Marsointachd. Of Merchandise 118 Do Thaobh Cúinnidh. Of Coins 119 Do Thaobh Chudtromichin, no Chomhthromichin. Of Weights 120 Do Thaobh Mhisoir Fadthoibhsich. Measures of Length ib. Do Thaobh Mhisoir Chongbhalacha, no Gabhalacha. Measures of Capacity 121 Do Thaobh na Fréimhuimhair o bhuil na huile uimhairin a Sruthadh. The Cardinal Numbers ib. Do Thaobh na Nuimhire egartha. Of Ordinal Numbers 123 Do Thaobh na Nuimhire Réimbhriathrach. Adverbial Numbers 124 Do Thaobh Uimhir in Réimbhriathrach egair. Adverbial Numbers of Order. 125 Do Thaobh na Nuimhire iolmhodhach, no iolghleusach. Multiplicative Numbers ib. Do Thaobh na Nuimhire comhthromach. Proportional Numbers ib. Do Thaobh na Nuimhire roinnphartich. Distributive Numbers 126 Do Thaobh Ainiminnin Dhaoine. Names of Men ib. Aimminnin Bhan. Names of Women 128 Comhchnuasach na Feartbhriathairsin is gnághthuichde. A Collection of the most common Adjectives, together with their most usual Abstracts and Adverbs 129 Soirte Fheartbhriathaire oile. Adjectives of the 3d Declension 139 [TD 200] Advertisement. THE Author’s Absence from the Press, and the Difficulty of reading his Manuscript, together with the Want of a constant Corrector, who understood the Galic Language, have been the Occasion of several Errata’s in this Vocabulary; which, ’tis hoped, the Remarks of the Ministers and School-Masters, &c. conversant in these Matters, to whose Hands this Treatise may come, will enable us to correct in the next Edition. And here we cannot also but acquaint the Reader, that all or most of the Verbs in this Vocabulary, from Page 143, to Page 162, are expressed, in the Galic, by single Words; tho’ our Author, generally, expresses them by a needless Circumlocution.